Польскі прэзыдэнт Браніслаў Камароўскі адбыў палову тэрміну (6 лютага). Палякі дагэтуль пад уражаньнем: выбралі вусача, а цяпер маюць бязвусага. Уся «чацьвёртая Рэч Паспалітая» гадае: чаму, навошта збрыў? Якая інтрыга для цэлага народу! Пытаньне ж: ці выбралі б, калі б быў бязвусым?
Жарты жартамі, а ўспамінаецца міжволі настырнае пытаньне з савецкай «Брыльянтавай рукі»: «Сеня, ты чаму вусы збрыў, дурык?» Няўцямны адказ: «Каму?» Жарты жартамі, а суседка Польшчы можа несьвядома мучыцца пытаньнем, толькі не прызнавацца сабе: калі нарэшце зьнікнуць з тэлевізара вусы, якімі за дваццаць год сытыя па горла? Дваццаць — дакладна, бо гаварыў часьцей за Шушкевіча ў лагодныя рыцарскія часы.
Браніслаў Камароўскі, прэзыдэнт Польшчы. Здымак з афіцыйнага сайту
Ну вось шляхціц Камароўскі пазбыўся шляхецкай адметнасьці, а мужык трымаецца з усіх сілаў за свае вусы. Можа няёмка было шляхціцу з мужыком па суседзтву быць двума вусачамі амаль на ўсю навакольную Эўропу? Вельмі верагодна. Столькі каштоўнага часу тэлевізар беларусаў заняты вусамі! «Тоска смертная!», кажучы мовай начальства. Значная частка перастала ўключаць, ён з асалодаю гаворыць сам сабе: галоўнае, каб сабе падабалася, вядома.
І ўспомніш няўрокам Янку Купалу, які замацаваў у мазгах: «мужык-беларус», гэта значыцца — абавязкова вусы. Мулявін і так далей. Ці ня згодныя? Вядомы здымак: члены народнага сакратарыяту БНР, двое з пагонамі — Іван Серада і Васіль Захарка, абодва з паголенымі галовамі. Галоўнае: здаецца, зь дзевяці толькі ў Езавітава няма вусоў, прынамсі не відно. Ён адзін не глядзіць у аб’ектыў, павярнуў галаву ўбок, стаіць пасярэдзіне.
Народны Сакратарыят БНР
Бярэм іншы здымак. Група беларускіх палітычных дзеячоў у Празе: пяць асобаў, усе вусатыя. На наступным дзеячы БНР, іх гэтым разам восем, да адзінага з вусамі! Але праходзяць гады, гартаем далей. Прэзыдэнт БНР Васіль Захарка з паплечнікамі: зь дзевяці мужчын ужо толькі ў чатырох вусы. Здымак ранейшы, зь «белапанскай» Польшчы: Беларускі пасольскі клюб — з трынаццаці на здымку толькі тры бязвусыя.
Адным словам, хлопцы, моду на палітычную вусатасьць у нас заклалі «антысаветчыкі», «нацдэмы»! І яна, як бачым, прыжылася натрывала ў мужыцкай Беларусі, нашай, постсавецкай.
Францішак Скарына
Што датычыць дзеячоў культурнага фронту, то й там мода гэтая існавала, прычым невядома дакладна, ці ад шляхты перанятая, ці каб ад мужыка не адрозьнівацца: і Гусоўскі (якім ён нам уяўляецца), і «першадрукар Пятра І» Скарына, і Карусь Каганец, і Мацей Бурачок.
Мода, канечне, істота капрызная. То пачалі зьнянацку парыкі калісьці надзяваць, а твары галіць цалкам, як у часы караля Саса і Панятоўскага, то зноў вусачы ўзялі ўладу ў свае рукі. Між іншым, недасьледаваная тэма: хто ў сталінскія часы меў большыя шанцы ацалець — вусачы ці бязвусыя? З аднаго боку, першыя навонкі дэманстравалі сваю любоў і ляяльнасьць, з другога — што дазволена Юпітэру, тое не дазволена, як добра вядома, быку...
Калісьці паэт Бродзкі быў уражаны: у Мехіка-сіці «кожны другі вусаты». Нашы суседзі падлічылі: кожны сёмы паляк сёньня вусаты, самая вусатая краіна ў Эўропе — ня ведаюць яны — ганарыцца ці ніякавець. Скажу яшчэ: сярод гараджанаў месцамі вусатасьць яшчэ больш распаўсюджаная. Даволі сьвежае ўражаньне з Кракаўскага прадмесьця ў Варшаве — вуліцы, дзе прэзыдэнцкі палац: міжволі падлічыў, што кожны трэці-чацьвёрты, хто трапляўся мне, быў з вусамі.
Лех Валенса
Палякі дзівяцца: былі ж і Пілсудзкі, і Валэнса, што перашкаджала? Польскім журналістам вельмі ж хацелася высьветліць прычыну бязвусасьці прэзыдэнта. Мусілі здаволіцца «неафіцыйнымі зьвесткамі», што спадар Камароўскі папросту вырашыў штосьці для сябе памяняць у 2013 годзе. Другое ўдакладненьне: сівыя вусы, як яму здавалася, «састарвалі» яго.
Ведаў бы ён, як яны могуць састарыць практычна за чатыры поўныя прэзыдэнцкія тэрміны...
