Мяркуючы па сюжэтах БТ, артыкул Аляксандра Лукашэнкі ў газэце “Известия” абмяркоўваюць ня толькі палітыкі за крамлёўскімі сьценамі, але і кіяскёркі на вуліцах правінцыйных расейскіх гарадоў. Каму ж сёньня перайшла слава галоўнага інтэгратара? Ці магчыма па старых узорах пашыць новы імпэрскі шынэль? І ці стануць Беларусь, Расея і Казахстан прыцягальным ядром для другіх постсавецкіх рэспублік?
Гэтыя ды іншыя пытаньні я адрасую палітолягу Ўладзімеру Падголу.
– Уладзімер, да гэтай пары на постсавецкай прасторы за інтэграцыю змагаўся адзін палітык – Аляксандар Лукашэнка. Прынамсі, за ім замацавалася такая слава. А хто цяпер будзе лічыцца галоўным інтэгратарам?
– Ужо не Лукашэнка. Глядзіце, што адбылося. Пуцін у “Известиях” надрукаваў свой артыкул. Потым Лукашэнка на прэсавай канфэрэнцыі з расейскімі журналістамі паведаміў, што піша свой ліст у “Известия”. І як толькі ён аддаў яго ў рэдакцыю, дзе прагнуўся лісьліва перад Пуціным як інтэгратарам, раптам Пуцін – гэта адбылося 17 кастрычніка – дае прэсавую канфэрэнцыю і кажа, што галоўны інтэгратар – Назарбаеў, ідэя Эўразійскага саюзу належыць яму. Таму Лукашэнка пасьля дыфірамбаў Пуціну, мякка кажучы, трапіў у няёмкае становішча. Бо Пуцін сам сказаў: “Ня я, а Назарбаеў”.
– Палітычная публіцыстыка Пуціна і Лукашэнкі на старонках “Известий” выклікала самыя розныя ацэнкі і прагнозы аналітыкаў. Пішуць нават пра тое, што гэтыя два палітыкі хочуць аднавіць імпэрыю. І сапраўды, Лукашэнка ў сваім артыкуле гаворыць: мы разам выйшлі з агульнага савецкага шынэлю. Ці магчыма ізноў на кагосьці апрануць гэты імпэрскі шынэль?
Гэта немагчыма, пра што і Пуцін гаварыў. Аніякага нават падабенства савецкай імпэрыі ня можа быць. Але што мы бачым, пра што яны яўна ня
кажуць? У СССР і ў гэтак званага сацлягеру была ідэалёгія сусьветнай рэвалюцыі. СССР усе грошы, якія здабываў, кідаў на падтрымку рэвалюцыйных рэжымаў па ўсім сьвеце, а народу падкідвалася ідэя, што вось-вось на ўсёй зямлі запануюць сацыялістычныя рэжымы і наступіць урэшце камуністычны рай. Гэтая ідэалёгія ставіла звышмэту, дазваляла людзям казаць: “Вы пацярпіце, гэта часовыя цяжкасьці”. Усё, што рабілі Лукашэнка разам зь Ельцыным, а цяпер з Пуціным, што прапанаваў Назарбаеў і зноў падхапіў Лукашэнка, – гэта рэанімацыя імпэрскай ідэалёгіі, пад якой – пустэча. Калі працягваць аналёгію з шынялём, то яго няма і ня будзе, але ёсьць мадэльеры – Пуцін, Назарбаеў і Лукашэнка. Яны на паперы малююць гэты шынэль і ўцюхваюць у мазгі людзям. Маўляў, вы пацярпіце, вось-вось узьнікне агульная Эўразійская прастора (а яна, паводле Лукашэнкі, сягне аж да Лісабону), і тады зажывем шчасьліва.
– Але чаму пад гэтым праектам, як вы кажаце, пустэча? Калі будзе прыдуманая ідэалёгія, то пад яе падвядуць і нейкую рэальную палітыку.
– Гэта немагчыма. Нядаўна газэта “Беларусь сегодня” тры старонкі аддала прэзыдэнцкім аналітыкам і аднаму прамыслоўцу, якія аналізуюць гэтую сытуцыю наконт ўтварэньня Эўразійскага саюзу. І там яны каменя на камені ад гэтага не пакідаюць. Так што анічога ня можа атрымацца. Больш за тое, я вам прывяду такі прыклад. 1999 год, прайшло ўсяго некалькі
гадоў пасьля таго, як Лукашэнка зь Ельцыным утварылі саюз Расеі і Беларусі. Памятаеце словы Лукашэнкі: “Я бачу, што ў блізкай пэрспэктыве да нашага саюзу далучыцца Югаславія”? І літаральна неўзабаве Югаславія развальваецца. І сёньня нават Сэрбія, якая была стрыжнем мілошавіцкай Югаславіі, не да саюзу Беларусі і Расеі імкнецца, а пішчом лезе ў Эўразьвяз. І Эўразьвяз ужо выдаў карт-блянш на ўступленьне Сэрбіі. А тут – заяўка на Лісабон. Я прадбачу, чыста інтуітыўна, што зноў нешта разваліцца пасьля такіх дэклярацыяў, але ўжо не ў Эўропе, а за Смаленскам.
– Хіба ўтварэньне Эўразійскага саюзу пагражае тэрытарыяльнай цэласнасьці Расеі?
– Пагражае. Калі дзяржава не імкнецца адбудоўваць сама сябе, адбудоўваць у дробязях, у дэталях свой уласны дом, а імкнецца рабіць шмат прыбудоваў, то “нясучы каркас” дому можа ня вытрымаць. А ў гэтым саюзе што галоўнае? Аляксандар Лукашэнка заявіў, што калі ня будзе роўных умоваў у новым саюзным утварэньні, дык навошта яно? І ў сваім артыкуле ў “Известиях”, на што ніхто не зьвярнуў увагу, і расейскім журналістам на прэсавай канфэрэнцыі 7 кастрычніка ён заявіў, што бяз роўных умоваў адзіная эканамічная прастора анікому не патрэбная.
– Раўнапраўны доступ да энэргарэсурсаў, на думку кіраўніка Беларусі, гэта аксыёма. Але ці пойдзе Расея на такія вялікія эканамічныя саступкі?
– Лукашэнка, кажучы пра раўнапраўны доступ да энэрганосьбітаў, нагадвае, што ў СССР беларусы і расейцы разам распрацоўвалі нафтавыя і газавыя радовішчы. Але за дзесяцігодзьдзі ўсе тыя радовішчы даўно ляснуліся. Расея ўклала фантастычныя грошы ў аднаўленьне старых радовішчаў і ў распрацоўку новых. Так што Беларусь ня мае аніякага права
прэтэндаваць на тыя радовішчы. Але, кажучы так, Лукашэнка маўчыць пра роўны доступ расейскага капіталу да беларускіх прадпрыемстваў. Ён кажа: калі ласка, купляйце, але спачатку 25 умоваў выканайце – і стадыён пабудуйце, і сацыялку захавайце… Ну, дык і расейцы такім жа чынам могуць сказаць: калі ласка, купляйце энэргарэсурсы па рынкавых коштах. Вось вы салігорскі камбінат прапануеце за 30 мільярдаў даляраў, а ў нас нафтавае радовішча каштуе 100 мільярдаў. Заплаціце такі кошт плюс дзіцячыя садкі для супрацоўнікаў... Лукашэнка, гаворачы пра роўныя ўмовы, патрабуе: дайце нам доступ туды. Але ў той жа час кажа: а вас мы да сябе ня пусьцім. На такіх умовах будаваць партнэрскія адносіны бессэнсоўна.
– Кіраўнік Беларусі, стараючыся легітымізаваць любую інтэграцыю, спасылаецца на два рэфэрэндумы, якія прайшлі яшчэ ў першай палове 90-х гадоў. Але ці ня ёсьць тыя плебісцыты справамі даўно мінулых дзён, і ці магчыма ўвогуле на іх абапірацца?
– У нас аніколі не было аніякіх рэфэрэндумаў пра аб’яднаньне з Расеяй. Гэта хлусьня. На рэфэрэндуме 1995 году было пастаўлена пытаньне: ці выступаеце вы за эканамічную інтэграцыю з Расеяй? Ну так, выступаем. Дык гэта ні пра што ня кажа. Мы выступаем за эканамічную інтэграцыю і з Польшчай, і з Літвой, і з Латвіяй, і з Украінай, і з Эстоніяй, мы выступаем за эканамічную інтэграцыю з усімі краінамі. Гэта ж ні пра што ня кажа. А ён падманвае. Нашыя людзі ўжо даўно забыліся пра тое рэфэрэндумнае пытаньне, а расейцы і ня ведаюць, што нейкія там рэфэрэндумы ў Беларусі праводзіліся. Паўтараю, пад усёй гэтай імпэрскай ідэалёгіяй – пустэча. Для Пуціна перад прэзыдэнцкімі выбарамі яна мае сэнс. А для Лукашэнкі ягоны выступ у “Известиях” мае толькі адзін практычны сэнс. У лістападзе павінны прайсьці канчатковыя перамовы па коштах на газ для Беларусі на 2012 год. І гэты ліст мае на мэце толькі адно: “Дайце нам рэальныя зьніжкі на газ, а ў ідэальным варыянце зьвядзіце іх да ўнутраных расейскіх коштаў. Вось тады з 1 студзеня 2012 году мы на “ўра” ўваходзім у адзіную эканамічную прастору.
– Выглядае на тое, што кіраўнік Беларусі да гэтай пары ня вызначыўся зь месцам Беларусі на палітычнай мапе. І са старонак “Известий” ён пытаецца: дзе наша месца ў сыстэме каардынат Усход-Захад, Поўнач-Поўдзень? З 1 студзеня 2012 году гэтае месца неяк зьменіцца, удакладніцца?
– У тым артыкуле вельмі шмат неабавязковых словаў, і часам можа здацца, што Лукашэнка здасьць Беларусь Расеі. Так, гэтага хоча Пуцін, гэтага хочуць крамлёўскія палітыкі і маскоўскія алігархі. Але для Лукашэнкі гэта сталася б палітычнай труной. Таму ён намаляваў перад імі такую прывабную карцінку. Яна нагадвае пачатак ягонага прэзыдэнцтва, калі ён, па ягоных жа словах, гатовы быў, “укленчыўшы, паўзьці ў Расею”. Але сёньня ён і кроку туды ня зробіць. Мэта адна – дайце нам па роўных коштах нафту і газ, але сувэрэнітэту мы не аддамо. Дарэчы, ён у “Известиях” гаворыць, што можна яшчэ раз разгледзець пытаньне аб адзінай валюце. Але гэта настолькі асьцярожна сказана, нібы гарачы вугольчык з далоні на далонь перакінуў і кінуў.
– Пачынаючы з 1996 году, паміж Менскам і Масквой узьнікала безьліч інтэграцыйных праектаў, якія калі і ажыцьцяўляліся, то толькі часткова. Што будзе гэтым разам? Ці стануць Беларусь, Расея і Казахстан нейкім прыцягальным ядром для другіх постсавецкіх рэспублік?
– Магчымы наступны варыянт. І Назарбаеў, і Лукашэнка патрабуць ад Расеі некалькіх рэчаў. Лукашэнка – унутраных расейскіх коштаў на энэрганосьбіты, без усялякіх мытаў. А яшчэ Лукашэнка і Назарбаеў патрабуюць ад расейцаў роўнага доступу да трубы. Прыкладам, Лукашэнка хоча купіць у Назарбаева нафту, а расейцы кажуць: “Не, у нас труба занятая, мы вас ня пусьцім у яе”. Тое ж самае і з расейскімі коштамі
на перавозку па чыгунцы. Беларусь і Казахстан хацелі б шмат чым гандляваць, але ня могуць. Дастаўка беларускага трактара ў Казахстан падвойвае ягоны кошт. І дастаўка тавараў з Казахстану падвойвае, а то і патройвае іх кошт – з-за транзыту. А самі расейцы маюць зусім іншыя тарыфы. Дык вось, калі Пуцін прыме рашэньне і ў трубу пойдзе казахская нафта, прычым ня толькі ў Беларусь, а і ў Эўропу, і чыгуначныя тарыфы зьменяцца, тады ў новастворанага саюзу можа быць пэрспэктыва. І Пуцін можа пайсьці на гэта. Але ж узамен ён абавязкова скажа: прадайце нам сваю маёмасьць. Увогуле, імпэрская рыторыка будзе пераважаць да прэзыдэнцкіх выбараў у Расеі, а потым усё ізноў стане на прагматычныя рэйкі. Так, дадзім нізкія кошты на энэрганосьбіты і доступ да трубы, але – уступайце тады ў Расею. Пуцін не адмяняў гэтыя свае тэзы. Больш за тое, я вам нагадаю, як некалькі гадоў таму на прэсавай канфэрэнцыі ў Маскве Пуціну задалі пытаньне: “Чаму вы так жорстка ставіцеся да Ўкраіны, а да Беларусі – больш лагодна?”. І Пуцін адказаў: “Мы ж ня можам весьці вайну адразу на два франты”. Такім чынам, за гэтым ідэалягічным імпэрскім шалупіньнем хаваецца халодная вайна – вайна інтарэсаў, вайна за ўласнасьць, вайна за сувэрэнітэт, вайна за палітычную ўладу.
Гэтыя ды іншыя пытаньні я адрасую палітолягу Ўладзімеру Падголу.
– Уладзімер, да гэтай пары на постсавецкай прасторы за інтэграцыю змагаўся адзін палітык – Аляксандар Лукашэнка. Прынамсі, за ім замацавалася такая слава. А хто цяпер будзе лічыцца галоўным інтэгратарам?
– Ужо не Лукашэнка. Глядзіце, што адбылося. Пуцін у “Известиях” надрукаваў свой артыкул. Потым Лукашэнка на прэсавай канфэрэнцыі з расейскімі журналістамі паведаміў, што піша свой ліст у “Известия”. І як толькі ён аддаў яго ў рэдакцыю, дзе прагнуўся лісьліва перад Пуціным як інтэгратарам, раптам Пуцін – гэта адбылося 17 кастрычніка – дае прэсавую канфэрэнцыю і кажа, што галоўны інтэгратар – Назарбаеў, ідэя Эўразійскага саюзу належыць яму. Таму Лукашэнка пасьля дыфірамбаў Пуціну, мякка кажучы, трапіў у няёмкае становішча. Бо Пуцін сам сказаў: “Ня я, а Назарбаеў”.
– Палітычная публіцыстыка Пуціна і Лукашэнкі на старонках “Известий” выклікала самыя розныя ацэнкі і прагнозы аналітыкаў. Пішуць нават пра тое, што гэтыя два палітыкі хочуць аднавіць імпэрыю. І сапраўды, Лукашэнка ў сваім артыкуле гаворыць: мы разам выйшлі з агульнага савецкага шынэлю. Ці магчыма ізноў на кагосьці апрануць гэты імпэрскі шынэль?
Гэта немагчыма, пра што і Пуцін гаварыў. Аніякага нават падабенства савецкай імпэрыі ня можа быць. Але што мы бачым, пра што яны яўна ня
Усё, што рабілі Лукашэнка разам зь Ельцыным, а цяпер з Пуціным, што прапанаваў Назарбаеў і зноў падхапіў Лукашэнка, – гэта рэанімацыя імпэрскай ідэалёгіі, пад якой – пустэча ...
кажуць? У СССР і ў гэтак званага сацлягеру была ідэалёгія сусьветнай рэвалюцыі. СССР усе грошы, якія здабываў, кідаў на падтрымку рэвалюцыйных рэжымаў па ўсім сьвеце, а народу падкідвалася ідэя, што вось-вось на ўсёй зямлі запануюць сацыялістычныя рэжымы і наступіць урэшце камуністычны рай. Гэтая ідэалёгія ставіла звышмэту, дазваляла людзям казаць: “Вы пацярпіце, гэта часовыя цяжкасьці”. Усё, што рабілі Лукашэнка разам зь Ельцыным, а цяпер з Пуціным, што прапанаваў Назарбаеў і зноў падхапіў Лукашэнка, – гэта рэанімацыя імпэрскай ідэалёгіі, пад якой – пустэча. Калі працягваць аналёгію з шынялём, то яго няма і ня будзе, але ёсьць мадэльеры – Пуцін, Назарбаеў і Лукашэнка. Яны на паперы малююць гэты шынэль і ўцюхваюць у мазгі людзям. Маўляў, вы пацярпіце, вось-вось узьнікне агульная Эўразійская прастора (а яна, паводле Лукашэнкі, сягне аж да Лісабону), і тады зажывем шчасьліва.
– Але чаму пад гэтым праектам, як вы кажаце, пустэча? Калі будзе прыдуманая ідэалёгія, то пад яе падвядуць і нейкую рэальную палітыку.
– Гэта немагчыма. Нядаўна газэта “Беларусь сегодня” тры старонкі аддала прэзыдэнцкім аналітыкам і аднаму прамыслоўцу, якія аналізуюць гэтую сытуцыю наконт ўтварэньня Эўразійскага саюзу. І там яны каменя на камені ад гэтага не пакідаюць. Так што анічога ня можа атрымацца. Больш за тое, я вам прывяду такі прыклад. 1999 год, прайшло ўсяго некалькі
гадоў пасьля таго, як Лукашэнка зь Ельцыным утварылі саюз Расеі і Беларусі. Памятаеце словы Лукашэнкі: “Я бачу, што ў блізкай пэрспэктыве да нашага саюзу далучыцца Югаславія”? І літаральна неўзабаве Югаславія развальваецца. І сёньня нават Сэрбія, якая была стрыжнем мілошавіцкай Югаславіі, не да саюзу Беларусі і Расеі імкнецца, а пішчом лезе ў Эўразьвяз. І Эўразьвяз ужо выдаў карт-блянш на ўступленьне Сэрбіі. А тут – заяўка на Лісабон. Я прадбачу, чыста інтуітыўна, што зноў нешта разваліцца пасьля такіх дэклярацыяў, але ўжо не ў Эўропе, а за Смаленскам.
– Хіба ўтварэньне Эўразійскага саюзу пагражае тэрытарыяльнай цэласнасьці Расеі?
– Пагражае. Калі дзяржава не імкнецца адбудоўваць сама сябе, адбудоўваць у дробязях, у дэталях свой уласны дом, а імкнецца рабіць шмат прыбудоваў, то “нясучы каркас” дому можа ня вытрымаць. А ў гэтым саюзе што галоўнае? Аляксандар Лукашэнка заявіў, што калі ня будзе роўных умоваў у новым саюзным утварэньні, дык навошта яно? І ў сваім артыкуле ў “Известиях”, на што ніхто не зьвярнуў увагу, і расейскім журналістам на прэсавай канфэрэнцыі 7 кастрычніка ён заявіў, што бяз роўных умоваў адзіная эканамічная прастора анікому не патрэбная.
– Раўнапраўны доступ да энэргарэсурсаў, на думку кіраўніка Беларусі, гэта аксыёма. Але ці пойдзе Расея на такія вялікія эканамічныя саступкі?
– Лукашэнка, кажучы пра раўнапраўны доступ да энэрганосьбітаў, нагадвае, што ў СССР беларусы і расейцы разам распрацоўвалі нафтавыя і газавыя радовішчы. Але за дзесяцігодзьдзі ўсе тыя радовішчы даўно ляснуліся. Расея ўклала фантастычныя грошы ў аднаўленьне старых радовішчаў і ў распрацоўку новых. Так што Беларусь ня мае аніякага права
прэтэндаваць на тыя радовішчы. Але, кажучы так, Лукашэнка маўчыць пра роўны доступ расейскага капіталу да беларускіх прадпрыемстваў. Ён кажа: калі ласка, купляйце, але спачатку 25 умоваў выканайце – і стадыён пабудуйце, і сацыялку захавайце… Ну, дык і расейцы такім жа чынам могуць сказаць: калі ласка, купляйце энэргарэсурсы па рынкавых коштах. Вось вы салігорскі камбінат прапануеце за 30 мільярдаў даляраў, а ў нас нафтавае радовішча каштуе 100 мільярдаў. Заплаціце такі кошт плюс дзіцячыя садкі для супрацоўнікаў... Лукашэнка, гаворачы пра роўныя ўмовы, патрабуе: дайце нам доступ туды. Але ў той жа час кажа: а вас мы да сябе ня пусьцім. На такіх умовах будаваць партнэрскія адносіны бессэнсоўна.
– Кіраўнік Беларусі, стараючыся легітымізаваць любую інтэграцыю, спасылаецца на два рэфэрэндумы, якія прайшлі яшчэ ў першай палове 90-х гадоў. Але ці ня ёсьць тыя плебісцыты справамі даўно мінулых дзён, і ці магчыма ўвогуле на іх абапірацца?
– У нас аніколі не было аніякіх рэфэрэндумаў пра аб’яднаньне з Расеяй. Гэта хлусьня. На рэфэрэндуме 1995 году было пастаўлена пытаньне: ці выступаеце вы за эканамічную інтэграцыю з Расеяй? Ну так, выступаем. Дык гэта ні пра што ня кажа. Мы выступаем за эканамічную інтэграцыю і з Польшчай, і з Літвой, і з Латвіяй, і з Украінай, і з Эстоніяй, мы выступаем за эканамічную інтэграцыю з усімі краінамі. Гэта ж ні пра што ня кажа. А ён падманвае. Нашыя людзі ўжо даўно забыліся пра тое рэфэрэндумнае пытаньне, а расейцы і ня ведаюць, што нейкія там рэфэрэндумы ў Беларусі праводзіліся. Паўтараю, пад усёй гэтай імпэрскай ідэалёгіяй – пустэча. Для Пуціна перад прэзыдэнцкімі выбарамі яна мае сэнс. А для Лукашэнкі ягоны выступ у “Известиях” мае толькі адзін практычны сэнс. У лістападзе павінны прайсьці канчатковыя перамовы па коштах на газ для Беларусі на 2012 год. І гэты ліст мае на мэце толькі адно: “Дайце нам рэальныя зьніжкі на газ, а ў ідэальным варыянце зьвядзіце іх да ўнутраных расейскіх коштаў. Вось тады з 1 студзеня 2012 году мы на “ўра” ўваходзім у адзіную эканамічную прастору.
– Выглядае на тое, што кіраўнік Беларусі да гэтай пары ня вызначыўся зь месцам Беларусі на палітычнай мапе. І са старонак “Известий” ён пытаецца: дзе наша месца ў сыстэме каардынат Усход-Захад, Поўнач-Поўдзень? З 1 студзеня 2012 году гэтае месца неяк зьменіцца, удакладніцца?
– У тым артыкуле вельмі шмат неабавязковых словаў, і часам можа здацца, што Лукашэнка здасьць Беларусь Расеі. Так, гэтага хоча Пуцін, гэтага хочуць крамлёўскія палітыкі і маскоўскія алігархі. Але для Лукашэнкі гэта сталася б палітычнай труной. Таму ён намаляваў перад імі такую прывабную карцінку. Яна нагадвае пачатак ягонага прэзыдэнцтва, калі ён, па ягоных жа словах, гатовы быў, “укленчыўшы, паўзьці ў Расею”. Але сёньня ён і кроку туды ня зробіць. Мэта адна – дайце нам па роўных коштах нафту і газ, але сувэрэнітэту мы не аддамо. Дарэчы, ён у “Известиях” гаворыць, што можна яшчэ раз разгледзець пытаньне аб адзінай валюце. Але гэта настолькі асьцярожна сказана, нібы гарачы вугольчык з далоні на далонь перакінуў і кінуў.
– Пачынаючы з 1996 году, паміж Менскам і Масквой узьнікала безьліч інтэграцыйных праектаў, якія калі і ажыцьцяўляліся, то толькі часткова. Што будзе гэтым разам? Ці стануць Беларусь, Расея і Казахстан нейкім прыцягальным ядром для другіх постсавецкіх рэспублік?
– Магчымы наступны варыянт. І Назарбаеў, і Лукашэнка патрабуць ад Расеі некалькіх рэчаў. Лукашэнка – унутраных расейскіх коштаў на энэрганосьбіты, без усялякіх мытаў. А яшчэ Лукашэнка і Назарбаеў патрабуюць ад расейцаў роўнага доступу да трубы. Прыкладам, Лукашэнка хоча купіць у Назарбаева нафту, а расейцы кажуць: “Не, у нас труба занятая, мы вас ня пусьцім у яе”. Тое ж самае і з расейскімі коштамі
на перавозку па чыгунцы. Беларусь і Казахстан хацелі б шмат чым гандляваць, але ня могуць. Дастаўка беларускага трактара ў Казахстан падвойвае ягоны кошт. І дастаўка тавараў з Казахстану падвойвае, а то і патройвае іх кошт – з-за транзыту. А самі расейцы маюць зусім іншыя тарыфы. Дык вось, калі Пуцін прыме рашэньне і ў трубу пойдзе казахская нафта, прычым ня толькі ў Беларусь, а і ў Эўропу, і чыгуначныя тарыфы зьменяцца, тады ў новастворанага саюзу можа быць пэрспэктыва. І Пуцін можа пайсьці на гэта. Але ж узамен ён абавязкова скажа: прадайце нам сваю маёмасьць. Увогуле, імпэрская рыторыка будзе пераважаць да прэзыдэнцкіх выбараў у Расеі, а потым усё ізноў стане на прагматычныя рэйкі. Так, дадзім нізкія кошты на энэрганосьбіты і доступ да трубы, але – уступайце тады ў Расею. Пуцін не адмяняў гэтыя свае тэзы. Больш за тое, я вам нагадаю, як некалькі гадоў таму на прэсавай канфэрэнцыі ў Маскве Пуціну задалі пытаньне: “Чаму вы так жорстка ставіцеся да Ўкраіны, а да Беларусі – больш лагодна?”. І Пуцін адказаў: “Мы ж ня можам весьці вайну адразу на два франты”. Такім чынам, за гэтым ідэалягічным імпэрскім шалупіньнем хаваецца халодная вайна – вайна інтарэсаў, вайна за ўласнасьць, вайна за сувэрэнітэт, вайна за палітычную ўладу.
