10 кастрычніка — Міжнародны дзень барацьбы супраць сьмяротнага пакараньня. Беларусь — адзіная на эўрапейскім кантынэнце краіна, дзе забойства грамадзян адбываецца ў адпаведнасьці з законам. Супраць сьмяротнага пакараньня выступаюць праваабаронцы і значная колькасьць грамадзян краіны.
У першы дзень суду над абвінавачанымі ў выбуху ў менскім мэтро Аляксандар Круты — бацька пацярпелай у тэракце дзяўчыны — ад імя дачкі хадайнічаў, каб працэс адклалі, пакуль у Беларусі ня будзе скасаванае сьмяротнае пакараньне як праява грубага і нецывілізаванага падыходу дзяржавы да каштоўнасьці чалавечага жыцьця. Тым часам прыхільнікі сьмяротных прысудаў спасылаюцца на рэфэрэндум 1996 году, калі за сьмяротнае пакараньне ў Беларусі выказаліся больш як 80% ад усіх, хто прагаласаваў. Аднак з таго часу ў грамадзтве шмат што зьмянілася, кажа каардынатар кампаніі "Праваабаронцы супраць сьмяротнага пакараньня" Андрэй Палуда:
"Калі казаць пра лічбы, якімі мы валодаем, то яны вельмі істотна розьняцца ад тых, якія былі агучаныя ў выніку рэфэрэндуму 1996 году. І цяпер можна казаць пра тое, што толькі крыху больш за палову выказваюцца за захаваньне сьмяротнага пакараньня. Наступны крок павінен быць у кірунку ўвядзеньня мараторыю на сьмяротнае пакараньне і ягонай поўнай адмены ў Беларусі".
Толькі сёлета ў Беларусі расстраляныя Алег Грышкаўцоў і Андрэй Бурдыка, асуджаныя 14 траўня 2010 году на сьмяротнае пакараньне за забойста ў Горадні. Чакае выкананьня прысуду гомельскі рабаўнік і забойца Ігар Мялік, якому калегія Вярхоўнага суду 11 лютага адмовіла ў задавальненьні скаргі на зьмену пакараньня. Усяго ж за гады незалежнай Беларусі найвышэйшая мера пакараньня была ўжытая адносна больш як 400 чалавек.
Адмяніць сьмяротнае пакараньне ў сучаснай Беларусі надзвычай важна зь некалькіх прычынаў, кажа адзін з кіраўнікоў праваабарончага цэнтру "Вясна" Валянцін Стэфановіч:
Валянцін Стэфановіч
"Гэта важна, бо гэткім чынам дзяржава на справе дакажа, што чалавечае жыцьцё мае найвышэйшую каштоўнасьць для дзяржавы. Што дзяржава не забівае ад свайго імя. Гэтая тэма мае шмат аспэктаў, у тым ліку рэлігійны. Таксама пры такой судовай сыстэме, якая цяпер ёсьць у Беларусі, небясьпечна мець гэткую форму пакараньня. Бо наяўнасьць судовых памылак вельмі вялікая і верагодная. А ў спалучэньні са шматлікімі фактамі катаваньняў, якія пэрыядычна агучваюцца падчас гучных спраў, тым больш небясьпечна мець такую меру пакараньня, як сьмяротнае".
Адмена сьмяротнага пакараньня ў Беларусі, апроч таго, — надзвычай важны складнік міжнароднай палітыкі. А менавіта — адна з умоваў далучэньня Беларусі да эўрапейскай сям'і народаў. Гаворыць адзін зь лідэраў праваабарончай арганізацыі "Беларускі Хэльсынскі камітэт" Гары Паганяйла:
Гары Паганяйла
"Яшчэ ў 1993 годзе Беларусь падала заяўку ў Раду Эўропы на ўступленьне ў гэтую арганізацыю. Адно з прынцыповых рашэньняў, якое мы павінны былі прыняць разам зь іншымі, — гэта адмена сьмяротнага пакараньня. Але заяўка ляжыць, Беларусь яе не адклікае, але і ня робіць крокаў, каб неабходныя стандарты для ўступленьня ў Раду Эўропы выканаць і на заканадаўчым узроўні аформіць, дзеля таго, каб працягнуць рух у Эўропу разам зь іншымі краінамі нашага кантынэнту".
Кампанія "Праваабаронцы супраць сьмяротнага пакараньня ў Беларусі" таксама нагадвае, што сьмяротнае пакараньне — гэта вырак ня толькі злачынцам, але і іх сваякам, якія ня ведаюць ні часу сьмерці, ні месца пахаваньня сваіх блізкіх.
