Дракахруст: Гэтыя перамовы аб асацыяваным сяброўстве Малдовы ў ЭЗ – што яны могуць даць краіне?
Батнару: Гэта падобна на дамовы з МВФ. Уласна важныя там ня самыя грошы Фонду, а сыгнал, які дае МВФ для больш багатых
А менавіта рабіць рэформы, якія былі заваленыя папярэднімі ўладамі – рэформа палітычнай сыстэмы, юрыдычнай сыстэмы, забесьпячэньне свабоды друку. Пра бясплатныя візы казалі і камуністы, але выконваць умовы пагадненьняў з ЭЗ яны не сьпяшаліся. У новых уладаў няма выбару – яны будуць вымушаныя рабіць тое, што падпішуць.
Дракахруст: Ну а калі казаць пра практычныя аспэкты гэтага асацыяванага сяброўства – бясплатныя візы, ўдзел у зоне вольнага гандлю ЭЗ, поўнае сяброўства ў ЭЗ. Што з гэтага, і калі Малдове "сьвеціць"?
Батнару: Пакуль самае рэальнае – гэта свабода перасоўваньня. Калі ўлічыць, што ў Малдове засталося прыблізна 2 мільёны чалавек, то хутчэй за ўсё ЭЗ згадзіцца на гэта. Гэта той бонус, які патрэбны ўладам, гэта можна "прадаць" з палітычнага пункту гледжаньня. Але для грамадзянаў Малдовы таксама відавочна, што ЭЗ дапаможа зрушыць з мёртвай кропкі і вырашэньне прыднястроўскай праблемы. Прыднястроўе захоча аб'яднацца з астатняй Малдовай, калі тут узровень жыцьця будзе значна вышэй. І ў гэтым сэнсе ЭЗ дае добры шанец, каб вырашыць і прыднястроўскую праблему.
Дракахруст: А Эўразьвяз рабіў прапановы аб асацыяваным сяброўстве папярэднім камуністычным уладам?
Батнару: Аб асацыяваным сяброўстве не магло быць і гаворкі, бо камуністычныя ўлады добра расьпісвалі эўраінтэграцыю, цытавалі апытаньні, якія давалі 70% за эўраінтэграцыю, але насамрэч у гэты час у Малдове адбываліся рэчы, якія ніяк не ўкладаліся ў гэтыя абавязкі. Былі сыгналы аб парушэньнях правоў чалавека, дастаткова паглядзець справы, якія дайшлі да страсбурскага суда. Новым уладам было вельмі цяжка дамагчыся, каб у новай дамове была згадка аб асацыяваным сяброўстве. А папярэднія ўлады спэкулявалі на тым, што яны зьяўляюцца эўрапейскай пэрыфэрыяй, што яны ня хочуць патрапіць пад кантроль усходніх сілаў і таму чакалі падтрымкі ад Эўропы. Гэта так і было, але да пэўнага ўзроўню. Брусэль з перасьцярогай глядзеў на гэтую палітыку. Новыя ўлады атрымалі не карт-блянш, але добры бонус. Але яго трэба спраўдзіць сур'ёзнымі высілкамі.
Чытайце таксама:
Што такое асацыяцыя з Эўразьвязам? Тлумачэньне прадстаўніцтва Эўракамісіі ва Ўкраіне і Беларусі наконт статусу стасункаў з Эўразьвязам.
Што атрымае Малдова ад новай дамовы з ЭЗ? Гутарка з аглядальнікам расейскай службы нашага радыё Ўладзімерам Ведрашку.
