Які лёс чакае індывідуальных прадпрымальнікаў?

Індывідуальныя прадпрымальнікі Беларусі апынуліся на мяжы выжываньня. Навошта патрэбна ўладам эканамічная ліквідацыя гэтага сацыяльнага слою? Чаму прадпрымальнікі ня ладзяць акцыяў пратэсту? Якія існуюць пэрспэктывы вырашэньня праблемы?

Удзельнікі: намесьнік старшыні руху салідарнасьці «Разам» Аляксандар Макаеў і актывіст прадпрымальніцкага руху Анатоль Зьмітровіч.

Поўная аўдыёвэрсія выпуску

Навошта ўладам эканамічная ліквідацыя ІП?

Валер Карбалевіч: «З 1 сакавіка прыпыняецца продаж тавараў індывідуальнымі прадпрымальнікамі (ІП) паводле старых правілаў. Значная частка прадпрымальнікаў ня зможа існаваць паводле новых правілаў і вымушаная будзе спыніць свой бізнэс. У чым сутнасьць канфлікту паміж уладамі і ІП? Чаму памяняліся правілы гульні?»

Аляксандр Макаеў: «Сутнасьць канфлікту ў тым, што паводле прэзыдэнцкага ўказу № 222 ад ІП будуць патрабаваць з 1 сакавіка суправаджальныя дакумэнты на кожную адзінку тавару. Гэтыя патрабаваньні большасьць ІП ня могуць выканаць».

Анатоль Зьмітровіч: «За апошнія дзесяць гадоў адбыўся рост буйных таварных сетак. Іх гаспадары маюць магчымасьці лабіраваць ва ўладных структурах. Яны і пралабіравалі ўказ № 222, каб эканамічна ліквідаваць канкурэнтаў, то бок ІП.

У самім указе напісана, што ён грунтуецца на трох прынцыпах. Павінна быць выгада для спажыўцоў, для дзяржавы і для ІП. Але гэтыя прынцыпы парушаныя. Спажыўцы атрымаюць даражэйшы тавар.

У эканамічным абгрунтаваньні ўказу № 222 адзначаецца, што страты бюджэту складуць 1 трыльён 124 млрд рублёў за год у 2015 і 2016 гадах. Улады разьлічвалі, што кампэнсуюць гэтыя страты за кошт падаткаў ад буйных гандлёвых сетак. Але здарыўся крызіс, і кампэнсаваць страты ня ўдасца».

Макаеў: «Прычыны ня толькі ў лабізьме гаспадароў буйных гандлёвых сетак. Ёсьць яшчэ адзін матыў. Гэта нянавісьць уладаў да дробнага бізнэсу. Усе памятаюць словы Лукашэнкі пра ягонае жаданьне паціснуць руку апошняму ІП.

Сёньня ў Беларусі каля 290 тысяч ІП. Каля 100 тысяч займаюцца гандлем ураздроб. Вось усе яны стаяць сёньня перад пагрозай эканамічнага зьнішчэньня. Хоць у абгрунтаваньні ўказу гаворыцца, што страцяць бізнэс толькі 10 тысяч ІП. Таму можна прагназаваць пасьля 1 сакавіка сацыяльны выбух».

Зьмітровіч: «Нашай палітычнай сыстэме прыватны бізнэс не патрэбны. Бо з разьвіцьцём бізнэсу разьвіваецца сярэдняя кляса. І калі яна дасягае пэўнага ўзроўню разьвіцьця, то пачынае ствараць свае структуры, удзельнічаць у палітыцы, яе прадстаўнікі хочуць ісьці ў дэпутаты і прэзыдэнты. Улада гэтага ня хоча.

Паглядзіце хуткасьць, зь якой быў прыняты гэты ўказ: 2 месяцы. Нагадаю, што законапраект аб прыватна-дзяржаўным партнэрстве тры гады прыняць ня могуць. Узровень абсурду пры прыняцьці заканадаўчых актаў, якія рэгулююць прадпрымальніцкую дзейнасьць, у некалькі разоў перавышае ўзровень здаровага сэнсу».

Карбалевіч: «Сп. Зьмітровіч, вы сказалі, што ўладам прыватны бізнэс не патрэбны. Але, зь іншага боку, вы даводзілі, што яны спрыяюць гаспадарам буйных гандлёвых сетак. Дык выходзіць, што буйны бізнэс улада падтрымлівае, а індывідуальных прадпрымальнікаў — не. Чаму?»

Зьмітровіч: «Бо чыноўнікі, якія кантралююць эканоміку, зарабілі нядрэнныя грошы, вывезьлі іх за мяжу ў афшоры, потым завезьлі ў Беларусь у выглядзе замежных інвэстыцыяў. То бок гэтыя буйныя гандлёвыя сеткі кантралююцца чыноўнікамі».

Чаму няма пратэстаў?

Карбалевіч: «Гісторыя Беларусі ведае масавыя акцыі пратэсту ІП. І амаль заўсёды яны давалі пэўны вынік, улада ішла на саступкі. Чаму гэтым разам прадпрымальнікі не пратэстуюць? Прэзыдэнцкі ўказ № 222 быў прыняты яшчэ 1 ліпеня 2014 году. Чаму ІП чакалі, не пратэставалі раней? Увогуле, чаму за гэтыя гады ІП не стварылі структураў, якія б абаранялі іх інтарэсы?»

Макаеў: «Мінулым летам былі папераджальныя страйкі, найперш, у рэгіёнах. Але не было салідарнасьці, Менск не страйкаваў».

​Зьмітровіч: «ІП самі вінаватыя. Структуры, якія абараняюць ІП, ёсьць: „Пэрспэктыва“, „Садружнасьць“ і іншыя. Але ІП не далучаюцца да іх. Я даўно казаў, што трэба кінуць Падатковы кодэкс і зьвярнуцца да самага стабільнага кодэксу Беларусі, да Выбарчага кодэксу. А ІП з найманымі работнікамі і сямейнікамі — каля 800 тысяч. Мы маглі б лёгка сабраць подпісы ў падтрымку свайго кандыдата ў прэзыдэнты. Трэба браць свой лёс у свае рукі».

Карбалевіч: «Дзеяньні ўладаў нелягічныя. Цяпер, падчас нарастаньня крызісу, будуць зачыняцца прадпрыемствы, павялічыцца беспрацоўе. А ліквідацыя ІП яшчэ больш павялічыць колькасьць беспрацоўных. Плюс бюджэтныя страты. Навошта?»

Макаеў: «Адказ ляжыць у сфэры палітыкі. Думаю, з 1 сакавіка ІП будуць пратэставаць бяз заклікаў актывістаў».

Зьмітровіч: «Калі ўлады пераводзяць праблему ІП у палітычную сфэру, то прадпрымальнікам трэба было прыняць гэты выклік і выйсьці на вуліцу. І цяпер рашэньне праблемы знаходзіцца не ў эканамічнай ці палітычнай, а ў псыхіятрычнай сфэры. Можна прачытаць у Вікіпэдыі, што ва ўмовах крызысу людзі ня могуць думаць пра стратэгію, а толькі пра выхад з крызіснай сытуацыі. Дык вось нашы чыноўнікі ўжо дзесяць гадоў думаюць толькі пра тое, каб ноч прастаяць ды дзень пратрымацца».