«Нас чакае вельмі жорсткі люты». Інтэрвію былога генпракурора Ўкраіны, які цяпер ваюе ў раёне Бахмуту

У этэры тэлеканалу «Настоящее время» Луцэнка расказаў Ірыне Рамалійскай пра «пастку» для расейцаў у Салядары, заходнюю тэхніку і пра тое, пры якіх умовах будзе магчымы контранаступ украінскай арміі.

— Як я разумею, карэктуючы агонь і каардынуючы артылерыю пры дапамозе дронаў, вы бачыце сытуацыю зьверху. Як бы вы апісалі расстаноўку сіл?

— Нашы падразьдзяленьні ўжо больш за два месяцы знаходзяцца ў Бахмуце. Мы ня толькі вядзем выведку, але і можам дзейнічаць наступальна: скідаем гранаты, б’ем дронамі-камікадзэ, якія асвоілі. Досыць эфэктыўна наносім удары.

На вялікі жаль, нічога новага я сказаць не магу. У Бахмуце ўсе гэтыя месяцы ідзе грандыёзная бітва. На жаль, некалькі тыдняў таму расейскае войска змагло ўзяць пад кантроль горад Салядар, пагоршыўшы тым самым нашу сытуацыю на левым флянгу абароны. Кожны дзень дастаткова жорсткія баі ідуць і на правым флянгу Бахмуту: гэта Курдзюмаўка, Кляшчаеўка, Вопытнае. Оркі імкнуцца прабіцца да дзьвюх дарог, якія вядуць на поўнач, да Харкава, і на поўдзень, у горад Дніпро. Сёньня гэтыя трасы пад агнявым кантролем праціўніка. Тым ня менш украінскае войска трымае горад. Нягледзячы на тое, што ў некаторых яго раёнах і ў прыгарадах вядуцца вулічныя баі, нашы падразьдзяленьні на лепшых пазыцыях, чым расейскія акупанты.

Асаблівасьці гэтай лініі судакрананьня, лініі вайны, у тым, што ў горадзе Салядары знаходзяцца выключна «вагнэраўцы». Відавочна, у адплату за палітычныя крыўды кіраўніцтва Ўзброеных сіл Расеі, артылерыя «вагнэраўцаў» наагул не падтрымлівае. Фактычна яны аддадзеныя нам на зьядзеньне ў Салядары, і мы з задавальненьнем штодня пракручваем ручку гэтай мясарубкі, наносячы ўдары і па самых малых групках жывой сілы праціўніка.

— У сваім фэйсбуку вы кажаце, што ў Салядары «вагнэраўцы» трапілі ў пастку. Што гэта значыць на практыцы?

— Салядар — гэта маленькае мястэчка, дзе жыло дзесяць тысяч чалавек. На «высотцы» знаходзяцца дзевяціпавярховікі, мы там ня раз працавалі і сустракаліся зь мясцовымі жыхарамі. Праўду кажучы, страшнае відовішча: людзі з красавіка жывуць бяз газу, сьвятла, воды. Бабулі выкапалі сабе магілкі проста пад хаткай і просяць, калі што, іх там пахаваць. А ўнізе — саляныя шахты і вакол іх прамзона. Менавіта туды і ўварваліся «вагнэраўцы» — і вельмі радаваліся, што яны за 11 месяцаў вайны, акрамя сяла Пяскі, здолелі другім войскам сьвету ўзяць яшчэ і малюсенькі пасёлак Салядар.

Радаваньне гэтае працягнулася нядоўга, таму што ўкраінскія артылерыйскія брыгады і асобныя артылерыйскія падразьдзяленьні мотапяхотных брыгад наносяць вельмі дакладныя хуткія ўдары па праціўніку, мы проста шакуем іх. На відэа, якое ёсьць у мяне ў фэйсбуку, відаць, што яны бегаюць ад дома да дома, як прусакі, а іх пляскае артылерыя. Салядар для іх як пастка. Яны ў яе трапілі, а ззаду расейскае войска наагул не адказвае. Я ведаю, пра што гавару. У Мікалаеве, дзе мы стаялі ўвесну, суадносіны расейскіх удараў артылерыяй і нашых былі дзесяць да аднаго. У Севераданецку — дваццаць да аднаго, а тут расейскія рэгулярныя сілы цяпер наагул змоўклі. «Вагнэраўцы» толькі кідаюцца па мястэчку, спрабуючы кудысьці схавацца.

На ўсіх астатніх участках расейскае войска вельмі жорстка спрабуе праламаць нашу лінію абароны. Тактыка ў іх тая ж, што і раней: спачатку днём кідаюць велізарныя масы пяхоты, якая фізычна і псыхалягічна вымотвае нашы войскі, высьцілаючы палі велізарнай колькасьцю трупаў. Калі апускаецца ноч, у справу ўступаюць прафэсійныя спэцпадразьдзяленьні РФ, якія невялікімі групамі атакуюць нашы пазыцыі: спачатку па дзесяць-пяць чалавек, потым разьбіваюцца на тройкі-двойкі.

Часта яны выкарыстоўваюць «вагнэраўцаў», сярод якіх ёсьць дзьве катэгорыі. Асноўная маса — гэта адстаўнікі Ўзброеных сіл РФ. Пэнсія ў іх невялікая, так што яны ідуць на кантракт, атрымліваюць аплату ў два разы большую, чым у звычайнага расейскага салдата, плюс прэмія за кожны ўзяты ўзводны апорны пункт (УАП). Але перад сабой яны пускаюць вязьняў, якія для іх расходны матэрыял, «група разьмінаваньня». Па сутнасьці, іх проста пускаюць наперад і глядзяць, дзе міны, а дзе ўкраінскі фарпост. Пасьля гэтага пачынаюць апрацоўваць зь мінамётаў нашы пазыцыі, спрабуючы ўварвацца ў іх.

На бахмуцкім кірунку такіх штурмаў УАПаў за дзень адбываецца некалькі дзясяткаў. Часам бывае, што за дзень мы губляем адзін УАП, часам мы вяртаем адзін, два ці тры. Гэта вельмі жорсткія кантактныя баі, і героямі тут зьяўляецца, безумоўна, украінская пяхота. Менавіта яны тыя героі, якія на сваіх плячах трымаюць фронт і лёс усёй краіны.

— Ці чакаюць на фронце заходнюю тэхніку з апошніх пакетаў дапамогі, у тым ліку танкі Leopard? Ці можа гэтая тэхніка рэальна зьмяніць расстаноўку сіл?

— Я не зьяўляюся ні вайсковым начальнікам, які бачыць усю карціну бою, ні буйным экспэртам — я практык вайны, які правёў крыху больш за паўгода ў акопе, а цяпер у небе. З майго пункту гледжаньня, пытаньне танкаў — гэта пытаньне вясны. Для таго каб езьдзіць на «Леапардзе», трэба хаця б некалькі месяцаў вучыцца гэтаму: трэба ж ня проста ехаць, але яшчэ і быць у кантакце з калегамі, з падразьдзяленьнямі, мяняць тактыку і гэтак далей. Гэта складаная тэхніка. Мне падаецца, гэта ўсё пытаньні будучыні.

Мой асабісты пункт гледжаньня — падкрэсьліваю, што гэта выключна маё адчуваньне, — нас чакае вельмі жорсткі люты. З адкрытых крыніц мы бачым, што Пуцін здолеў забраць у войска ня менш як трыста тысяч «мобікаў» і нават іх павярхоўна навучыць. Ён прызначыў кіраўніком уварваньня ва Ўкраіну Валерыя Герасімава. Гэта азначае, што ў яго ў распараджэньні яшчэ каля двухсот тысяч салдат тэрміновай службы. Такім чынам, у гэтым лютым супраць нас будзе стаяць групоўка расейцаў, якая прыкладна ў тры разы большая, чым гэта было год таму. Так, на гэтай вайне жывая сіла не галоўны фактар. Першы фактар тут — гэта артылерыя, другі фактар — бранятэхніка, і толькі трэці фактар — гэта жывая сіла праціўніка. Але, пагадзіцеся, перавага жывой сілы ў тры разы — гэта шмат. І хвалі, якія гоняць на забой, па-сталінску засыпаючы трупамі кожнае невялікае сяло і пасёлак, — гэта самы сурʼёзны выклік.

Я лічу, што зараз мы павінны спыніць дыскусіі аб тым, ці дастаткова нам дапамагае Захад і калі прыйдуць гэтыя танкі. Мне здаецца, сёньня прыйшоў час для максымальнай мабілізацыі войска і тылу. Сёньня артылерыі ў нас ня ў дзесяць разоў менш, як гэта было ўвесну і ўлетку. І гэта велізарны фактар нашых будучых посьпехаў — тое, што мы маем нашмат больш бранятэхнікі. Я бачу, як зьяўляецца маса заходняй бранятэхнікі там, дзе яна патрэбная. Гэта ня танкі, але гэта браняваныя машыны, новая артылерыя, лёгкія танкі. З гэтым мы ўваходзім у люты, і мы павінны здужаць.

Толькі выстаяўшы ў лютым, мы, магчыма, у сакавіку зможам разьлічваць на ўкраінскі контранаступ, які прывядзе да вызваленьня нашых земляў. Для таго каб гэта здарылася, мы проста абавязаныя цяпер спыніць любыя разборкі ў тыле. Мы павінны спыніць любую дыскрэдытацыю таго ці іншага сэгменту грамадзтва і вайскова-палітычнага кіраўніцтва. Гэта дасьць магчымасьць войскам засяродзіцца на галоўным, стрымаць праціўніка, выстаяць, перайсьці ў контранаступ і вызваліць нашу зямлю. Таму, праўду кажучы, танкі было б добра ўбачыць, але давайце быць гатовымі да самага жорсткага супрацьстаяньня ў лютым.

Я хачу сказаць: вайна — гэта ня толькі пераможная рэляцыя Арастовіча. Калі сяло сьціраюць зь зямлі, трымаць гэтую таблічку на мапе няма сэнсу. Салдата, якому няма дзе абкапацца, мы падстаўляем. Такім чынам, нам давядзецца недзе адступаць. Але галоўнае пры гэтым — утрымаць баяздольнасьць Узброеных сіл, настрой на перамогу, веру ў сваё вайскова-палітычнае кіраўніцтва. Тады вясна будзе пераможная.