Як сьвет адкажа на выклік бойні ў Бучы? Дыскусія экспэртаў

На гэтыя пытаньні Юрыя Дракахруста на канале Свабода Premium адказваюць дырэктарка міжнароднага аналітычнага цэнтру GLOBSEC Policy Institute Алена Кудзько і кіраўнік Цэнтру палітычнага аналізу і прагнозу Павал Вусаў.

Кудзько

Алена Кудзько

• Мне падаецца, што краіны, якія на Генэральнай асамблеі ААН устрымаліся падчас галасаваньня па рэзалюцыі аб вайне ва Ўкраіне, будуць і надалей займаць такую пазыцыю: гэта ня наша вайна, гэта недзе далёка, мы за мір ва ўсім сьвеце.
• Будзе вэрбальнае абурэньне, скажуць, што так нельга рабіць. Але я ня думаю, што такія краіны, як Кітай, Індыя ці Бразылія, увядуць санкцыі адносна Расеі.
• Іх рэакцыя будзе залежаць ад таго, наколькі моцна на іх будзе ціснуць Захад. Калі ціск будзе моцны, то, магчыма, яны прызнаюць віну Расеі.

• Ужо ў нядзелю заходнія краіны заявілі пра новыя санкцыі. Кожны інцыдэнт, падобны да Бучы, будзе спараджаць хвалю новых санкцый. Яны дойдуць да таго ўзроўню, калі яны будуць вельмі добра адчувацца і расейскім насельніцтвам, і расейскімі элітамі. Але санкцыі — гэта паступовы працэс.
• Я магу ўявіць сабе, што празь некалькі месяцаў уся Эўропа, у прыватнасьці, Нямеччына, адмовіцца ад расейскага газу. Летам гэта будзе зрабіць прасьцей, бо меншы попыт на энэрганосьбіты.
• На Захадзе Беларусь разглядаецца як дзяржава-агрэсар. Але робіцца так, каб у сэнсе санкцыяў Беларусі дасталася крыху менш, чым Расеі. Бо Беларусь пакуль не пасылае свае войскі для баявых дзеяньняў ва Ўкраіну.

• Будуць узмацняцца найперш санкцыі адносна Расеі. Але і Беларусі будзе нясоладка, бо нэгатыўныя наступствы санкцыяў адносна РФ адбіваюцца на Беларусі. Адказам Захаду на выклік бойні ў Бучы будзе пашырэньне паставак ва Ўкраіну тых узбраеньняў, якія пастаўляліся і раней, а таксама крышачку — пастаўкі цяжкіх узбраеньняў, якія раней Украіне не пастаўляліся.
• Захад не абяцаў, што будзе вечна аказваць дапамогу Ўкраіне нават у цяперашніх аб’ёмах. Пастаўкі «джавэлінаў» і «стынгераў» — гэта ня так, што бярыце колькі хочаце.
• Славаччына спрабуе перадаць Украіне сыстэмы супрацьракетных комплексаў С-300 у абмен на больш сучасныя сыстэмы ад іншых краінаў NATO.

• Што тычыцца закрыцьця неба над Украінай, для гэтага пакуль няма палітычнага рашэньня.
• Вельмі важна памятаць, што пастаўкі зброі — гэта толькі частка паставак Украіне ад Захаду. Ідуць пастаўкі цывільных тавараў і матэрыялаў. Больш за палову эканомікі Ўкраіны не функцыянуе ва ўмовах вайны. Таму патрабуюцца масіраваныя гуманітарныя пастаўкі і фінансавая дапамога Ўкраіне.
• Пакуль абмяркоўваецца, ці можна скасаваць ці скараціць міжнародную запазычанасьць Украіны. На гэтым кірунку таксама яшчэ шмат працы.

Вусаў

Павал Вусаў

• Я мяркую, што Кітай да апошняга будзе ўмоўна падтрымліваць Расею. У Кітаі існуюць сурʼёзныя праблемы з уйгурамі. Фактычна Кітай праводзіць палітыку генацыду ў дачыненьні да гэтай этнічнай меншасьці на працягу некалькіх гадоў. Расея ўвесь час падтрымлівае Кітай у гэтым пытаньні.
• Чым даўжэй гэтая вайна будзе працягвацца, чым больш інфармацыі пра яе хаду будзе зьяўляцца, чым больш жорсткімі будуць рабіцца санкцыі, тым цяжэй незаходнім краінам будзе стаяць убаку.
• Украіна імкнецца дзейнічаць у межах міжнароднага прававога поля, запрашаючы місію для ўсталяваньня фактаў адносна Бучы. Іншых міжнародных мэханізмаў няма.

• Мы бачым, што не працуе мэханізм NATO, бо яны баяцца вайны з Расеяй, нягледзячы на тое, што Ўкраіна просіць закрыць неба і даць больш эфэктыўную зброю. Захад у гэтым пытаньні дзейнічае вельмі пасіўна, што адкрывае прастору для такіх злачынстваў, як у Бучы.
• У Вугоршчыне чарговым разам перамог Віктар Орбан. Вугоршчына не зьбіраецца адмаўляцца ад добрых стасункаў з Расеяй, з Пуціным і ад закупак расейскага газу.
• Ёсьць дзяржавы, якія гатовыя ахвяраваць, гатовыя заціснуць паясы — гэта краіны Балтыі і Польшча. Ня думаю, што Нямеччына на працягу некалькіх месяцаў наважыцца на такі радыкальны крок, як спыненьне імпарту газу з Расеі.

• І ёсьць такія краіны, як Гішпанія, Партугалія, часткова — Італія, для якіх праблема Ўкраіны хоць і больш актуальная, чым раней, але далёкая.
• Рэакцыя эўрапейскіх грамадзтваў на пэрспэктыву зацягваньня паясоў будзе залежаць ад інфармацыйнай палітыкі ўрадаў.
• Большасьць у Эўропе не цікавіцца палітыкай. Цяперашняя ўвага да падзеяў ва Ўкраіне — кароткатэрміновая. Рэзкае зьніжэньне дабрабыту і рост цэнаў можа спрыяць пэўнай дэстабілізацыі ў дзяржавах ЭЗ, асабліва ў «старой Эўропе».

• Палітыка адносна рэжыму Лукашэнкі будзе залежаць ад таго, ці будзе створаны міжнародны трыбунал па дзеяньнях Расеі, ці будуць такія палітыкі, як Пуцін, Лаўроў і Пяскоў, абвешчаныя ваеннымі злачынцамі, і ці будзе такім жа злачынцам абвешчаны і Лукашэнка.
• Лукашэнка ня проста суагрэсар, ён і ваенны злачынца.
• «Джавэліны», «стынгеры» і таму падобная зброя — гэта эфэктыўная, але лякальная зброя, зброя блізкага бою. Вайна пераходзіць у фазу татальнага зьнішчэньня інфраструктуры, гаспадаркі Ўкраіны.

• Гэта робіцца пры дапамозе вайскова-паветраных сілаў РФ. Супрацьстаяць гэтаму можна толькі пры дапамозе больш моцнай супрацьпаветранай абароны. Ёсьць інфармацыя, што зьбіваецца ня больш за траціну ракетаў, якімі Расея наносіць удары па Ўкраіне.
• Другі элемэнт супрацьстаяньня — гэта самалёты, якіх Украіна патрабуе і якіх пакуль яна не атрымлівае. Амэрыканцы пакуль не прынялі рашэньне аб пастаўцы адпаведных польскіх самалётаў.
• Я ўпэўнены, што гэтая вайна ня скончыцца, пакуль ня будуць наносіцца ракетныя ўдары па расейскай інфраструктуры на тэрыторыі Расеі і Беларусі.