Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Курганы шмат чаго нам гавораць»: у Менску прагучыць рок-опэра на «прароцкую» паэму Янкі Купалы і музыку Лучанка і «Песьняроў»


Ілюстрацыйная выява. Карціна «Янка Купала ў Смаленску. 1918» мастака Арлена Кашкурэвіча
Ілюстрацыйная выява. Карціна «Янка Купала ў Смаленску. 1918» мастака Арлена Кашкурэвіча

7 чэрвеня ў Дзяржаўнай філярмоніі адбудзецца канцэрт «Як на сьвет радзіўся Янка». Праект прысьвечаны наступаючаму 135-годзьдзю клясыка беларускай літаратуры Янкі Купалы і адметны тым, што на канцэрце прагучыць рок-опера «Курган» на словы Янкі Купалы і музыку Ігара Лучанка і Ўладзімера Мулявіна.

Аўтар праекту канцэрту паэт Андрэй Скарынкін распавёў Свабодзе, у чым унікальнасьць гэтага праекту:

«Гэтая паэма — адзін з шадэўраў Янкі Купалы. Яна пра адносіны простага чалавека і ўлады, але гэта ня проста літаратурны шэдэўр, а сваеасаблівае прароцтва, якое сёньня як ніколі гучыць актуальна, бо зноў абвастрыліся адносіны ўлады з простым чалавекам, зноў багацьце і ўлада сталі мерай маралі і мы зноў шукаем адказ на пытаньне, ці гэта добра?

На маю думку, рок-опэра „Курган“ — гэта сваеасаблівая спроба праз выдатную музыку Ігара Лучанка і паэзію Янік Купалы знайсьці адказ на гэтае цяжкае пытаньне».

Янка Купала. Фота 1919 году
Янка Купала. Фота 1919 году

Паэму «Курган» Янка Купала напісаў у Санкт-Пецярбургу ў 1910 годзе — у часы паміж дзьвюма расейскімі рэвалюцыямі, калі расчараваньне вынікамі адной рэвалюцыі паступова выцясьнялася спадзяваньнямі на другую і адначасова боязьзю, што гэта рэвалюцыя можа стаць катастрофай. Чым гэтыя настроі блізкія людзям, якія жывуць у 2017 годзе?

«Сюжэт „Кургана“ такі: гусьляр на вясельлі ў князя адмовіўся сьпяваць творы на замову, хаця князь абяцаў яму шмат золата, а сьпеў тое, што спадабалася простым людзям, але разгневала князя і той загадаў жыўцом закапаць гусьляра ў курган. З тых часоў раз на год гусьляр выходзіць і сьпявае, і ягоную песьню чуюць усе: „Кажуць, калі б хто зразумеў голас той, не зазнаў бы ніколі ўжо гора. Можна тут веру даць. Толькі слухаць душой, курганы шмат чаго нам гавораць“», — Скарынкін працягвае сваю думку вершам з паэмы Янкі Купалы.

Як з’явілася рок-опэра «Курган» і якое дачыненьня да яе мае лідэр легендарных «Песьняроў» Ўладзімер Мулявін? Скарынкін распавёў:

«У 1963 годзе малады кампазытар, яшчэ студэнт кансэрваторыі Ігар Лучанок напісаў кантату для хору і аркестру на паэму Янкі Купалы „Курган“. Потым у 1978 годзе Ўладзімер Мулявін з „Песьнярамі“ перапрацавалі кантату Ігара Лучанка ў музычную паэму-легенду „Гусьляр“. Яна загучала па-новаму, фактычна ў яе ўжо два аўтары музыкі — Лучанок і Мулявін.

А ў 2010 годзе, да стогадовага юбілею паэмы „Курган“ на просьбу Ігара Лучанка папрацаваць над гэтым творам давялося мне. Шмат што было перароблена, дапоўнена, зьменена і ў музыцы і ў вершах, бо раней не ўсё з паэмы Купалы гучала. Нам удалося зрабіць гэтак, што кожны радок загучаў. Нават быў знойдзены ўступ да паэмы, які Янка Купала напісаў яшчэ ў 1909 годзе. Зараз гэты ўступ гучыць у выглядзе інтрадукцыі да рок-опэры, музыку да інтрадукцыі напісаў музыка, самародак у сваёй справе Святаслаў Пазьняк.

Першы раз рок-опэра прагучала ў Хойніках на сьвяце беларускай паэзіі, праз год рок опэру выконвалі на сцэне Музычнага тэатра, у 2012 годзе яна гучала ў Маладзечна на фэстывалі беларускай песьні і паэзіі. Яшчэ былі выкананьні ў 2013 і 2016 гадах і вось цяпер новая магчымасьць паказаць рок-опэру „Курган“ беларускім гледачам — у Дзяржаўнай філярмоніі. Атрымліваецца амаль дакладна як у паэме Янкі Купалы — штогод гусьляр з’яўляецца і нагадвае людзям пра сваё прароцтва і пра іх чалавечы абавязак».

У другім аддзяленьні канцэрту «Як на сьвет радзіўся Янка» 7 чэрвеня прагучаць беларускія песьні, у тым ліку твор «Янка Купала», напісаны кампазытарам Уладзімерам Буднікам на словы Ўладзімера Някляева.

20 незвычайных фактаў пра Янку Купалу

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG