Адной са знакавых падзеяў году ў культурным жыцьці краіны стала выстава «Дзесяць стагодзьдзяў мастацтва Беларусі». Цягам сакавіка-ліпеня пад дахам Нацыянальнага мастацкага музэю былі выстаўленыя больш за паўтысячы экспанатаў, якія меліся адлюстраваць тысячагадовую эвалюцыю мастацтва на беларускай зямлі. Правядзеньне маштабнай імпрэзы стала магчымым дзякуючы амбітнаму праекту «Арт-Беларусь», ініцыяванаму «Белгазпрамбанкам». Ад пачатку ідэя грунтавалася на вывучэньні і прапагандзе спадчыны мастакоў Парыскай школы зь Беларусі, але паступова карпаратыўная калекцыя пашырылася за кошт працаў іншых выбітных творцаў.
Пра ролю бізнэсу ў вяртаньні нацыянальных артэфактаў з старшынём праўленьня «Белгазпрамбанку» Віктарам Бабарыкам пагутарыў Ігар Карней.
«Мы ніколі не пазыцыянавалі сябе ні мэцэнатамі, ні спонсарамі»
— Віктар Дзьмітрыевіч, хацелася б крыху пагутарыць з Вамі пра нашумелую падзею 26 сакавіка — адкрыцьцё выставы «Дзесяць стагодзьдзяў мастацтва Беларусі» ў Менску. Па-першае, гэта ўнікальная зьява ў маштабах краіны, па-другое, эфэктыўная зьвязка бізнэсу і культуры. Калі банкіраў абавязваюць спансіраваць стратныя калгасы ці сумнеўныя будоўлі — гэта ўжо быццам у парадку рэчаў, а вось фундаваць мастацтва не прымушае ніхто. Тое, што імпрэза адбылася, — чыя гэта заслуга ў большай ступені? Ці ўсё ж гэта вынік калектыўных высілкаў?
— Для нас такое пытаньне, як мне падаецца, увогуле памылковае з гледзішча разуменьня дзейнасьці банка ў галіне, скажам так, нефінансавай. То бок, увесь час ці прынамсі вельмі часта гучаць словы «мэцэнацтва», «спонсарства», «падтрымка», усё астатняе. А мы ніколі не пазыцыянавалі сябе ні як мэцэнаты, ні як спонсары, ні як хтосьці, хто падтрымлівае нешта. Мы намагаемся быць партнэрамі ў тых сфэрах, якія нам цікавыя. І гэта прынцыповае адрозьненьне ўсяго таго погляду на нашу дзейнасьць, які можа часам нават разыходзіцца з поглядамі тых, хто, як вы кажаце, «прымушае нешта рабіць». Для нас гэта не зьяўляецца прымусам, не зьяўляецца нейкім абавязкам. Нам гэта проста цікава, і мы хочам быць партнэрамі.
— То бок, вы дасягнулі такога стану, што можна сабе дазволіць укладаць у праекты, арыентаваныя ня толькі на матэрыяльную аддачу?
— Як банк, які спрыяе фармаваньню сярэдняга клясу, мы намагаемся выконваць сваю місію і фармаваць яго ня толькі ў вузкай, фінансава-матэрыяльнай частцы, а фармаваць рознабаковага, годнага прадстаўніка сярэдняга клясу. А хто такі наш кліент, якім бы мы хацелі яго бачыць? Мы яго адназначна хацелі б бачыць разумным, прыгожым, багатым. Адпаведна, павінны нейкім чынам дапамагаць шукаць партнэраў. Таму самі мы такія праекты ніколі не расцэньвалі як мэцэнацкія ці спонсарскія, мы заўсёды іх расцэньвалі як партнэрскія.
Згаданая выстава — гэта працяг партнэрскага праекту ў мастацкай галіне, я маю на ўвазе канкрэтна ў выяўленчым мастацтве. Для нас, мабыць, гэта і ёсьць прынцыповае адрозьненьне нашай пазыцыі ад іншых, якія расцэньваюць гэта як гвалт. Што такое мэцэнацтва, спонсарства ў звычайным разуменьні? Ты грошай даў — і ты пра іх забыўся. А як яны выкарыстоўваюцца, што з гэтага атрымалася?.. Мы так ня хочам. Мы хочам разумець, навошта гэта робім самі, навошта гэта робяць людзі, якія зьяўляюцца нашымі партнэрамі. І тая выстава для нас ёсьць стартавай ацэнкай таго, што насамрэч існуе Беларусь, якая прайшла шлях у цэлае тысячагодзьдзе. А гэта праўда, што Беларусь па сваёй гісторыі прайшла 1000 гадоў разьвіцьця, і важна азірнуцца, чаго яна за гэты час дасягнула, што зрабілі людзі, якія тут нарадзіліся.
«І на Christie’s, і на Sotheby’s прадаюцца рэчы па 50, па 100 даляраў»
— Сярод іншага на выставе экспанаваліся карціны з карпаратыўнай калекцыі «Белгазпрамбанку» — працы Шагала, Суціна, Кікоіна, Ваньковіча, рарытэтнае выданьне Сімяона Полацкага. А літаральна ўчора ўнікальны збор папоўніў яшчэ адзін славуты майстар — кніжны ілюстратар Леў Бакст. Калі не сакрэт, як, дзе вы набываеце гэтыя творы?
— Насамрэч гэта ніякі не сакрэт, бо фармаваньне калекцыі адбываецца стандартна. Калі чалавек калі-небудзь займаўся калекцыянаваньнем, то ён дакладна ведае, дзе гэта ўсё шукаць. Першая і самая простая рэч — гэта аўкцыёны. Па ўсім сьвеце існуе процьма аўкцыёнаў, якія прадаюць творы мастацтва, трэба толькі ў іх удзельнічаць. Мы, напэўна, былі першыя, хто раптам пераадолеў нейкую асьцярогу: маўляў, Christi’s, Sotheby’s — гэта дзесьці там, гэта жахліва дорага і гэта проста недасягальна. На самай справе гэта ня так: аказалася, што і на Christie’s, і на Sotheby’s прадаюцца рэчы і па 50, і па 100 даляраў. Зразумела, што гэта не карціны Шагала ці Суціна, але ўсё роўна гэта ня так страшна. То бок, першае — гэта месцы, дзе яны прадаюцца. Мы набывалі гэтыя працы на аўкцыёнах.
Другі складнік — безумоўна, людзі, якія прафэсійна гэтым займаюцца, — утрымальнікі галерэяў. То бок галерысты, прыватныя калекцыянэры, у якіх такія працы ёсьць. Гэта другая крыніца. Ну, і трэцяя магчымасьць, у бок якой мы хацелі б і далей рухацца, — непасрэдна самі мастакі, іх нашчадкі, калі гэта старыя майстры. Тыя, хто ўласна і зьяўляюцца першымі трымальнікамі такіх карцінаў. Вось тыя месцы, дзе звычайна і знаходзяцца такія працы.
— Трэба адзначыць, што ў вас салідны кансультант у галіне мастацкіх рарытэтаў — былы амбасадар Беларусі ў Вялікай Брытаніі, экс-старшыня Нацыянальнай камісіі ЮНЭСКА ў Беларусі Ўладзімер Шчасны...
— Так, за што яму — вялізная ўдзячнасьць. Насамрэч гэта ён даў нам «залатое кальцо», за якое мы пацягнулі і цяпер маем творы мастакоў Парыскай школы, нашых землякоў. У гэтай частцы ён нам дапамог вельмі моцна. Дарэчы, пра што вы згадалі, а я, пэўна, не зусім на гэтым акцэнтаваўся — хацеў бы азначыць дзьве рэчы. Найперш, мы — не калекцыянэры. Мэтай гэтай акцыі не зьяўляецца фармаваньне калекцыі «Белгазпрамбанку», мэтай усёй задумы — маштабны праект «Арт-Беларусь», то бок, гэта частка іншай вялікай працы. І другая, прынцыпова важная рэч — гэты праект ня зьвернуты ў мінулае, гэта нават не праект сёньняшняга дня, гэта спроба сфармаваць сыстэму, якая забясьпечыць наша заўтра.
Мы вельмі хочам зрабіць так, каб Беларусь заўтра была лепшай, чым сёньня. Аднак нельга зрабіць сьветлае заўтра, ня ведаючы, што было ўчора, і не разумеючы, што ёсьць сёньня. Але ж мы не скіраваныя ў мінулае, мы не зацыкліваемся і не зьбіраемся прыйсьці і сказаць: вось, маўляў, мы лепшыя зьбіральнікі, дэманструем, чым насамрэч была Беларусь ці Вялікае княства Літоўскае 500 гадоў таму. Не. Мы гаворым: вы павінны ведаць, што было, і вы павінны разумець, што ёсьць сёньня. І давайце зробім сыстэму, якая дазволіць быць лепшаму заўтра.
Праект «Арт-Беларуь» у ідэале, як мы гэта бачым, — гэта галерэя, якая прадстаўляе ўчора, дае магчымасьць паказаць сёньня і вывесьці сыстэму, якая стымулюе разьвівацца заўтра. Вось, уласна кажучы, гэта і ёсьць мэта «Арт-Беларусі». Таму нельга ставіцца да нашага праекту як да праекту калекцыйнага.
«Дзіўна, што „Жыве Беларусь!“ раптам стала палітычным лёзунгам»
— Не было асьцярогі, што праект не адбудзецца якраз з-за сваёй маштабнасьці? Надта шмат чаго трэба было злучыць у адным месцы і ў адзін час...
— Сапраўды, мы вельмі баяліся, што праект не адбудзецца з двух прычынаў. Скрайняя стадыя страху — «у нас няма нічога, што мы, уласна кажучы, стварылі?». У некаторых людзей ёсьць пэўнае адчуваньне, што Беларусь — гэта задворкі сьвету, і нават калі нехта нешта зрабіў, то яно ня вартае пахвальбы.
Насамрэч 10 стагодзьдзяў нашай культуры — гэта 10 стагодзьдзяў багацейшай эўрапейскай культуры
Зь іншага боку, мы баяліся неразуменьня таго, што гэты праект адназначна мусіць быць партнэрскім для многіх. Упершыню ў адным месцы (а як мне падаецца, гэта рэальна было ўпершыню) бралі ўдзел больш за два дзясяткі музэяў, якія, загарэўшыся ідэяй паказаць, што насамрэч уяўляе сабой мастацтва Беларусі за 10 стагодзьдзяў, далі свае лепшыя экспанаты. Гэты страх на самай справе быў, асабліва калі мы зразумелі маштаб, перагаварылі з усімі кіраўнікамі, Міністэрствам культуры. Але аказалася, што зусім не таго мы баімся, бо трэба было баяцца недахопу месца. Насамрэч 10 стагодзьдзяў нашай культуры — гэта 10 стагодзьдзяў багацейшай эўрапейскай культуры.
Яшчэ раз хачу падкрэсьліць: у дадзеным выпадку незвычайнасьцю можа быць толькі паняцьце партнэрства. А што да ўсяго астатняга, то мы ня лічым гэта нейкай незвычайнай рэччу, таму што калі мець на ўвазе ўсе праекты ў гэтай сфэры як праекты партнэрскія, тады проста трэба шукаць супадзеньне інтарэсаў. У дадзеным выпадку нашы інтарэсы супалі з інтарэсамі партнэраў, якія ўдзельнічалі ў гэтай выставе.
— Ня меншую цікавасьць у рамках імпрэзы выклікала ваша прамова. У прыватнасьці, вы адзначылі, што беларусы — розныя, але аб’ядноўвае іх якраз гісторыя, культура, мастацтва. Скончылі прапіснымі ісьцінамі: пакуль будзе ідэя і думка, якая можа аб’яднаць, была, ёсьць і будзе наша бел-чырвона-белая сінявокая Беларусь. А замацавалі клічам «Жыве Беларусь!». Па-першае, «Жыве Беларусь!» даўно не гучала пад дахам дзяржаўных установаў, і адсюль пытаньне — наколькі крамольны лёзунг, як яго намагаюцца інтэрпрэтаваць? Па-другое, Беларусь усё ж бел-чырвона-белая, ці залежыць ад таго, пад кім яна ў той ці іншы момант?
— Для мяне, калі шчыра, вельмі дзіўная ўвогуле пастаноўка пытаньня ў галіне культурніцкіх падзеяў адносна таго, якая яна, Беларусь. Яна — розная, я пра гэта якраз і сказаў. Акцэнт, які мяне вельмі моцна засмуціў, — гэта спробы Беларусь нейкім чынам камусьці аддаць, прысвоіць ці ад некага абараніць. Насамрэч увесь сэнс гэтай выставы быў у тым, каб сказаць, што Беларусь — агульначалавечая. То бок, яна частка вялікай усясьветнай культуры, яна ўплеценая ў гэтую культуру. Калі я гаварыў пра тое, што аб’ядноўвае людзей — ня толькі беларусаў, аб’ядноўвае ўсіх нас, то яно павінна прыміраць, даць магчымасьць штуршка. Нацыянальнасьць, нацыянальная культура — гэта толькі ідэнтыфікацыя сябе як прыналежнасьці да пэўнага этнасу. Бо ты —частка нечага вялікага і значнага, ты частка беларусаў, якія ёсьць часткай Эўропы, часткай сьвету, культурнага сьвету.
— То бок, вы супраць «прыватызацыі» Беларусі ў любых яе праявах?
— Мой адказ вельмі просты: яна на самай справе вельмі розная. У кожнага беларуса яна свая, але вельмі хацелася б, каб гэтая рознасьць не абарочвалася альбо не вылівалася ў спробы даказаць, што «мая» Беларусь лепшая, чым «твая». Калі Беларусь бел-чырвона-белая — то яна добрая, а калі яна там чырвона-зялёная — то яна дрэнная. Ці наадварот: скажам, дзяржаўная, сёньняшняга дня — добрая, а вось учора яна была дрэнная. Беларусь у кожнага свая, але яна заўжды добрая. Таму я адназначна лічу: палітызаваньне такіх рэчаў, асабліва ў галіне культуры, абсалютна няправільнае. І акцэнт, які быў зроблены, мяне вельмі засмуціў. Гэта раз.
Беларусь — у кожнага свая, але яна нічыя пэрсанальна, разумееце?
Другое. Тое, што прагучала, з майго пункту гледжаньня, прагучала цалкам відавочна. Калі мы гаворым пра выказваньне на беларускай мове расейскага адпаведніка «Да здравствует Беларусь!» — то якая тут крамола? Вось я выйду і па-расейску скажу «Да здравствует Беларусь!» Ніхто ў жыцьці не дадумаецца заявіць, што гэта палітычнае выказваньне. Але чамусьці перакладзеныя на беларускую — а фінальная частка маёй прамовы гучала па-беларуску — завяршальныя словы «Жыве Беларусь!» раптам сталі палітычным лёзунгам, — дык гэта таксама дзіўна. Што я хачу сказаць: Беларусь — у кожнага свая, але яна нічыя пэрсанальна, разумееце? І вось гэтую думку мне вельмі хацелася б, каб мы падзялялі. Яна — наша!
«Якую перавагу мне дае веданьне адной мовы? Ня вельмі вялікую»
— Наколькі беларусы не рызыкуюць «размыцца», паступова губляючы адзін з асноўных фактараў ідэнтычнасьці — родную мову? Яна, канечне, наша, але беларускай мовы ў цяперашняй Беларусі ўсё менш...
— Пытаньне мовы таксама надзвычай складанае. Гэта вельмі добрая тэма, але не крытычная. Прыкладам, я размаўляю на беларускай мове, размаўляю на расейскай, ведаю ангельскую мову. Але калі мы хочам бачыць Беларусь заўтра лепшай, чым сёньня — трэба глядзець не ў мінулае, а ў будучыню. Калі мы хочам не настальгіраваць аб прамінулых часах, не сядзець і галасiць, якія мы былі вялікія, давайце паразмаўляем на мове, на якой гаварылі 200 гадоў таму, і нам будзе цудоўна і камфортна — нібы адчулі, як было добра два стагодзьдзі таму. Давайце лепш падумаем, што будзе добра для таго, каб Беларусь заўтра стала найцудоўнейшай нацыяй, каб беларусаў любілі ва ўсім сьвеце. Дык вось, як бы мы нi хацелі, тэндэнцыя на моўную ўніфікацыю — яна паўсюдная. Мы можам не пагаджацца з глябалізацыяй, мы можам бачыць яе рызыкі і ўсё астатняе, але мы прыходзім да разуменьня агульначалавечнасьці.
— Суб’ектыўная выгада зацьміць нацыянальныя мовы?
— Мова, на жаль, адзін з інструмэнтаў раз’яднаньня людзей. Ідэнтыфікацыі, але раз’яднаньня. Таму маё стаўленьне да мовы вельмі простае: з пункту гледжаньня захаваньня свайго разуменьня, адкуль ты, — безумоўна, веданьне роднай мовы абавязковае. Але з гледзішча разьвіцьця будучага, камунікацый, ты мусіш ведаць мовы, на якіх будзе гаварыць і гаворыць большая частка плянэты Зямля. Я лічу так: асаблівасьць, якая надае адметнасьці табе, тваім дзецям, якая дае асэнсаваць свае карані ў мінулым — безумоўна, абапірацца на гэта трэба ў абавязковым парадку. Беларуская мова — яна і ёсьць у нас мовай дзяржаўнай.
З гледзішча разьвіцьця будучага, камунікацый, ты мусіш ведаць мовы, на якіх будзе гаварыць і гаворыць большая частка плянэты Зямля
Аднак з пазыцыі выгадаў у будучыні — чым больш ты моваў ведаеш, тым больш ты чалавек. Пра гэта калісьці казалі яшчэ клясыкі марксізму. Для мяне гэтай праблемы не існуе. Калі з гледзішча камунікацый, з гледзішча пабудовы правільнай краіны мы павінны ведаць ангельскую, францускую, нямецкую, расейскую — значыць, мы іх павінны ведаць, калі гэта дае перавагі. Якую перавагу мне дае веданьне толькі адной мовы? Ня вельмі вялікую, незалежна ад любой зь іх. Дзьве мовы — ужо лепш. Моўная праблема — гэта праблема ў большай ступені культуралягічна-выхаваўчая. Ведаць, адкуль мы, бясспрэчна, трэба. Ганарыцца тым, што было ў нас, — так. Зацыклівацца нельга.
— Калі зноў вярнуцца да пытаньня гістарычнай спадчыны, востра стаіць праблема рэстытуцыі культурных каштоўнасьцяў. Шмат бясцэнных экспанатаў раскідана па ўсім сьвеце — што вывезена, што скрадзена. На аўкцыёнах, як вы пацьвярджаеце, раз-пораз усплываюць рэліквіі, і ў гэтым сэнсе паказальны якраз прыклад асобных бізнэсоўцаў. Чым можна зацікавіць заможных людзей, каб яны больш актыўна ўкладалі сродкі? Зразумела, што ня можа быць бясконцае калекцыянаваньне для сябе, але можна зрабіць дабро для дзяржавы, для грамадзтва.
— То бок, вы маеце на ўвазе матывацыю з боку дзяржавы? З майго пункту гледжаньня, гэта вельмі важнае пытаньне і вось у якім пляне. У нас у малым маштабе ёсьць добры прыклад у гэтым сэнсе. Мы былі першапачынальнікамі ў некаторых справах, самы першы праект у гэтай сфэры — Міжнародны дабрачынны фонд «Шанец». Спачатку ён абапіраўся выключна на фінансавую падтрымку «Белгазпрамбанку», а на сёньняшні дзень на наш 1 рубель ужо прыпадае больш за 15 рублёў староньніх.
Дык вось, у меншым маштабе, але дакладна тая ж праблема — як заматываваць людзей? Мы выбудавалі наступную сыстэму: нам ня вельмі важна, якім чынам чалавек матываваны зрабіць дабро. Што я маю на ўвазе? Ці хоча ён гэтым праславіцца, ці хоча ён застацца ў ценю, хоча ён даць мільён альбо адну капейку — ня важна. Ён мог гэтага не рабіць, а ён гэта зрабіў, і мы аднолькава ўсім удзячныя. Мы аднолькава размаўляем з чалавекам, калі ён прыходзіць і гаворыць: вось я даў гэтыя грошыкі і хачу, каб пра мяне напісалі. Цудоўна! Ты мог увогуле не прыходзіць, таму як табе трэба, так і зробім. То бок, мы матывуем людзей у накірунку таго, каб яны рабілі тое, што маглі не рабіць.
«У нас дабрачыннасьць вельмі часта пераўтвараецца ва ўгоду»
— Гэта на ўзроўні бізнэсу, а што ж дзяржава?
— Дзяржава, з майго гледзішча, павінна дзейнічаць аналягічна. Калі ёсьць жаданьне, каб у краіне было шмат кампаніяў, бізнэсоўцаў, якія падтрымліваюць сацыяльную сфэру, дзяржава мусіць запытаць: хлопцы, вы чаго хочаце за тое, што будзеце рабіць гэта і гэта? Хочаш, каб мы напісалі ў газэце, што ты цудоўны хлопец? — На табе на першай старонцы, што ты такі- растакі. Ня хочаш — ня трэба. Інакш дабрачыннасьць у нас пераўтвараецца ва ўгоду. Прыходзім і пачынаем прыкідваць: я патраціў мільён, давайце цяпер падлічым, што за гэты мільён атрымаю я. А гэта ўжо пачынаецца ўгода: я пабудую тое, а вы закрыеце вочы на гэта.
Найяскравейшы прыклад — сярэднявечная індульгенцыя, цудоўная штука: вось табе столькі-та грошай — вось табе дараваньне гэтулькіх грахоў. Элемэнтарная ўгода, пра якую дабрачыннасьць магла ісьці гаворка? Таму дзяржава спачатку павінна адказаць на пытаньне: ці хоча яна мець бізнэсоўцаў, якія самі будуць выбіраць, ці варта ім рабіць тое, што яны рабіць не абавязаныя? Падтрымліваць музыку, мастацтва. То бок, калі яны скажуць: так, нам важна, каб культура разьвівалася, значыць, тады — супэр, гэта проста цудоўная штука. Але калі гэтага няма, калі дзяржава прыходзіць і гаворыць, што ёй патрэбныя дабрачынцы толькі такія, якія накіроўваюць сродкі туды ці сюды, то гэта пераўтвараецца ў прафанацыю. Тут трэба разумець, якая мэта.
— Дык нашай дзяржаве такія людзі патрэбныя ці не?
— Вось гэтага ня ведаю. Прынамсі я ня бачу ніводнага ні заканадаўчага акта, ні выбудаванай сыстэмы, якія б заахвочвалі рабіць гэтыя рэчы. У нас пабудаваная сыстэма, якая сьведчыць: дабрачыннасьць, гэтак жа, як і большая частка ўсяго іншага, павінна ісьці на карысьць дзяржавы. То бок, аб’ектам дабрачыннасьці мусіць быць сама дзяржава. Дзяржава ў нейкай сфэры ня можа нешта зрабіць — ідзіце дабрачынцы, зрабіце за яе. А я ўспрымаю дабрачыннасьць так: калі аб’ектам зьяўляецца той, хто грошы атрымлівае. Дабрачыннасьць павінна прыносіць задавальненьне, гэта не пакуты. Для мяне вельмі дзіўна чуць, калі гавораць: добрыя справы павінны прайсьці праз пакуты! Маўляў, на шляху да дабра пераадолеў кучу перашкодаў і зрабіў добрую справу — вось тады я разумею. Дзіўная пазыцыя; я, напрыклад, так не лічу. Нас караюць за тое, што мы робім, абкладаюць дадатковым падаткам. Я не ганаруся, што, пераадольваючы калясальныя цяжкасьці, мы ўсё роўна робім тое, што робім. Гэта дзіўна, гэта няправільна. Дабрачыннасьць, як і жыцьцё, павінна прыносіць задавальненьне. Ты мусіш жыць у радасьць, ты мусіш тварыць дабро з задавальненьнем. Як мне падаецца, тут у большай ступені трэба разумець мэту, якую ставіць той, хто будуе гэтую сыстэму.
«Я калекцыянэр, зьбіральнік па жыцьці — гэта факт»
— Віктар Дзьмітрыевіч, ва ўсіх выпадках, калі справа тычыцца дабрачыннасьці, вы выступаеце ад імя банка. А вось асабіста, як калекцыянэр, на чым акцэнтуецеся? Набываеце карціны, можа, нейкія рэдкія выданьні?
— На самай справе ў гэтым сэнсе я ня моцна люблю расказваць, чым займаюся. Я зь ліку тых людзей, якія лічаць, што ёсьць асабістае жыцьцё, якое ня вельмі хочацца абмяркоўваць у нейкіх прыватных момантах... Але тое, што я калекцыянэр, зьбіральнік па жыцьці — гэта факт. Пачынаючы яшчэ зь дзяцінства, зьбіраў маркі, шмат што іншае. Таму ў мяне ёсьць пэўная цяга да гэтага; ёсьць пэўныя рэчы, якія я цягам розных гадоў набываў для сябе. Але я ўжо ня той калекцыянэр, які, скажам так, «чэзьне над багацьцем». То бок, які ўвечары прыходзіць, разьбірае, разглядае.
Я ў большай ступені гэткі інтуітыўны калекцыянэр. Вось мне спадабалася нешта — я ўзяў. Калісьці мне падабалася зьбіраць кнігі і чытаць. Мабыць, будзе правільна ўдакладніць — я прыкладны калекцыянэр. Мне падабаецца карыстацца тымі рэчамі, якія я зьбіраю. Вось калісьці зьбіраў кнігі і іх чытаў. Цяпер я перастаў зьбіраць кнігі, таму што ёсьць электронны фармат, то бок, што мне хацелася — я атрымаў. Цяпер кнігі купляюць з пункту гледжаньня нейкай унікальнасьці: альбо яна вельмі добра аформленая, альбо ўяўляе сабой прадмет мастацтва — іншымі словамі, мае ўжо не прыкладное значэньне. Гэта што тычыцца майго калекцыянаваньня і ўсяго астатняга. Але самае асноўнае, як мне падаецца, — трэба добра ўсьведамляць тое, што раблю ня я, а робіць банк. А пра гэта я ўжо расказаў вельмі падрабязна...
Віктар Бабарыка нарадзіўся ў Менску 9 лістапада 1963 году. У 1988-м скончыў Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт, у 1995-м — Акадэмію кіраваньня пры Савеце Міністраў, яшчэ празь пяць гадоў — магістратуру Беларускага дзяржаўнага эканамічнага ўнівэрсытэту. Працоўную дзейнасьць пачаў у Навукова-прамысловым аб’яднаньні парашковай мэталюргіі, у банкаўскай сыстэме Беларусі працуе ад сярэдзіны 1990-х. Старшынём праўленьня «Белгазпрамбанку» стаў у чэрвені 2000 году. Жанаты, мае дачку і сына.
«Арт-Беларусь» — нацыянальны гісторыка-культуралягічны праект, ініцыяваны «Белгазпрамбанкам». Дэкляраваная мэта — разьвіцьцё на аснове адукацыйных праграмаў творчага мысьленьня і ініцыятывы дзеячаў культуры, прасоўваньне іх творчасьці ўнутры краіны і за мяжой. Шляхам вывучэньня і экспанаваньня артэфактаў ажыцьцяўляецца рэканструкцыя цэласнага і бесьперапыннага працэсу разьвіцьця культуры Беларусі, вызначаецца яе роля ва ўсясьветнай культуры, падвышаецца цікавасьць да нацыянальнага мастацтва сярод насельніцтва.
