Гэта першая каса ўзаемадапамогі ў гісторыі незалежнай Беларусі – але самыя першыя касы ўзаемадапамогі стваралі менскія гандляры ў 70-х гадох 19 стагодзьдзя. Тады такіх касаў было 6 тысячаў, іхны абарот урэшце склаў 250 млн. рублёў – тады вялізныя грошы. Былі ў дарэвалюцыйнай Беларусі і габрэйскія касы ўзаемадапамогі.
За Саветамі касы ствараліся паўлегальна, напрыклад – на буйных прадпрыемствах і ўстановах, і зваліся “чорнымі касамі”. Зь іхнай дапамогай бедны савецкі чалавек мог перахапіць 10 рублёў да палучкі або набыць буйную рэч – тэлевізію, лядоўню, мэблю.
І вось залетась бізнэсовец Ігар Мікульчык з групаю актыўных людзей пачалі стварэньне першае беларускае касы ўзаемадапамогі з унёскам 20 эўра з чалавека.
(Мікульчык: ) “У нас прайшоў устаноўчы сход, на якім мы зарэгістравалі спажывецкі каапэратыў. Ён будзе звацца “Сталічны клюб узаемадапамогі”. Агульны сход пастанавіў, што ўнёсак будзе 20 эўра. У нас праблема выйшла зь юрыдычным адрасам. Ляжаць нашыя дакумэнты ў гарвыканкаме”.
А як дзяржава ставіцца да стварэньня касаў узаемадапамогі? Спадар Мікульчык сьцьвярджае, што прыхільна. Але пры гэтым дзяржава адмаўляе Клюбу ў рэгістрацыі – з-за фармальных нязладкаў у юрыдычнай адрэсе.
Дарэчы, Дзяржкамчарнобыль прапануе стварыць касы ўзаемадапамогі на чарнобыльскіх тэрыторыях. Гэта адна з магчымасьцяў перамагчы жабрацтва ў пацярпелых рэгіёнах. Увогуле, дзяржава вітае каапэрацыю сродкаў, але, відаць, хацела б кіраваць гэтым працэсам.
Падобна, што стварэньне касаў узаемадапамогі ў Беларусі выгадна ўсім. У сьвеце гэтыя таварыствы жартаўліва завуцца “акцыянэрнымі таварыствамі жабракоў” або “калектыўным мільянэрам”. Ва Ўкраіне зварот крэдытнай каапэрацыі складае 25 млн. даляраў, у Польшчы – больш за 50 млн. даляраў. Выгада для дзяржавы ў тым, што прыватныя грошы актыўна ўвайшлі б у эканоміку.
У адрозьненьне ад фінансавых пірамідаў, ад якіх пацярпелі людзі ў 90-х, касы ўзаемадапамогі ствараюцца невялікімі суполкамі людзей, якія аб’яднаныя агульным інтарэсам – хутка атрымаць пазыку тады, калі ў цябе не хапае грошай на жыцьцё, бізнэс або буйны набытак. Працэнт у касе ўзаемадапамогі невялікі або зусім адсутнічае. Да таго ж, у касе цябе не спытаюць, нашто табе грошы. А для банкаўскага крэдыту патрэбныя даверчыя дакумэнты й маёмасьць у заклад, чаго ў бальшыні беларусаў папросту няма.
За Саветамі касы ствараліся паўлегальна, напрыклад – на буйных прадпрыемствах і ўстановах, і зваліся “чорнымі касамі”. Зь іхнай дапамогай бедны савецкі чалавек мог перахапіць 10 рублёў да палучкі або набыць буйную рэч – тэлевізію, лядоўню, мэблю.
І вось залетась бізнэсовец Ігар Мікульчык з групаю актыўных людзей пачалі стварэньне першае беларускае касы ўзаемадапамогі з унёскам 20 эўра з чалавека.
(Мікульчык: ) “У нас прайшоў устаноўчы сход, на якім мы зарэгістравалі спажывецкі каапэратыў. Ён будзе звацца “Сталічны клюб узаемадапамогі”. Агульны сход пастанавіў, што ўнёсак будзе 20 эўра. У нас праблема выйшла зь юрыдычным адрасам. Ляжаць нашыя дакумэнты ў гарвыканкаме”.
А як дзяржава ставіцца да стварэньня касаў узаемадапамогі? Спадар Мікульчык сьцьвярджае, што прыхільна. Але пры гэтым дзяржава адмаўляе Клюбу ў рэгістрацыі – з-за фармальных нязладкаў у юрыдычнай адрэсе.
Дарэчы, Дзяржкамчарнобыль прапануе стварыць касы ўзаемадапамогі на чарнобыльскіх тэрыторыях. Гэта адна з магчымасьцяў перамагчы жабрацтва ў пацярпелых рэгіёнах. Увогуле, дзяржава вітае каапэрацыю сродкаў, але, відаць, хацела б кіраваць гэтым працэсам.
Падобна, што стварэньне касаў узаемадапамогі ў Беларусі выгадна ўсім. У сьвеце гэтыя таварыствы жартаўліва завуцца “акцыянэрнымі таварыствамі жабракоў” або “калектыўным мільянэрам”. Ва Ўкраіне зварот крэдытнай каапэрацыі складае 25 млн. даляраў, у Польшчы – больш за 50 млн. даляраў. Выгада для дзяржавы ў тым, што прыватныя грошы актыўна ўвайшлі б у эканоміку.
У адрозьненьне ад фінансавых пірамідаў, ад якіх пацярпелі людзі ў 90-х, касы ўзаемадапамогі ствараюцца невялікімі суполкамі людзей, якія аб’яднаныя агульным інтарэсам – хутка атрымаць пазыку тады, калі ў цябе не хапае грошай на жыцьцё, бізнэс або буйны набытак. Працэнт у касе ўзаемадапамогі невялікі або зусім адсутнічае. Да таго ж, у касе цябе не спытаюць, нашто табе грошы. А для банкаўскага крэдыту патрэбныя даверчыя дакумэнты й маёмасьць у заклад, чаго ў бальшыні беларусаў папросту няма.