У Вільні ў пятую гадавіну перапахаваньня Кастуся Каліноўскага на могілках Росы адбылася акцыя памяці. ФОТА

22 лістапад 2024, 19:40

Радыё Свабода

Пяць гадоў таму ў Вільні быў перапахаваны Кастусь Каліноўскі разам з паплечнікамі.

22 лістапада, у пятую гадавіну перапахаваньня, на могілках Росы ў Вільні адбылася акцыя памяці Кастуся Каліноўскага і іншых паўстанцаў.

Ушанаваць памяць нацыянальнага героя Беларусі прыйшлі каля дзясятка беларусаў і беларусак, сярод якіх была Натальля Калегава — кіраўніца прытулку для беларусаў «Замак» у Вільні і арганізацыі «Дапамога».

У 2017 годзе на Замкавай гары ў Вільні знайшлі парэшткі Кастуся Каліноўскага, Зыгмунта Серакоўскага і іншых паўстанцаў. У лістападзе 2019 году адбылося іх урачыстае пахаваньне з удзелам найвышэйшых прадстаўнікоў Літвы і Польшчы, а таксама дзяржаўных дэлегацый Беларусі, Латвіі і Ўкраіны.

У цырымоніі ўзялі ўдзел і тысячы беларусаў, якія прыехалі з гэтай нагоды ў Вільню.

Што важна ведаць пра перапахаваньне Кастуся Каліноўскага

Цырымонія перапахаваньня парэшткаў удзельнікаў антырасейскага паўстаньня 1863-64 гадоў адбылася 22 лістапада на віленскіх могілках Росы.

Фотагалерэя:
Як у Вільні пахавалі паўстанцаў Каліноўскага. Толькі фота

Цягам 2016 году на гары Гедзіміна ў Вільні двойчы здарыліся апоўзьні, паўстала пагроза славутай вежы.
У 2017 годзе падчас раскопак на гары Гедзіміна ў Вільні літоўскія археолягі выявілі парэшткі 21 паўстанца, у тым ліку іхніх лідэраў Кастуся Каліноўскага і Зыгмунта Серакоўскага.
У сакавіку 2019 году літоўскія дасьледнікі пацьвердзілі ідэнтыфікацыю парэшткаў Каліноўскага мэтадам выключэньня астатніх, а таксама праз супастаўленьне ўзросту, мэтаду сьмяротнага пакараньня і параўнаньня чэрапу з фатаздымкам.

У ліпені 2019 году для параўнаньня ДНК эксгумавалі магілу брата Кастуся Каліноўскага Віктара ў Сьвіслачы на Горадзеншчыне (у лідэра паўстаньня не засталося нашчадкаў па мужчынскай лініі). Але вынікі экспэртызы дагэтуль не апублікаваныя.
Дзяржаўную камісію ў справе перапахаваньня ўзначаліў прэм’ер-міністар Літвы Саўлюс Сквярняліс. Польскія ўлады актыўна супрацоўнічалі ў перамовах пра мэмарыялізацыю, а вось афіцыйны Менск асаблівага зацікаўленьня ня выявіў.
Беларуская грамадзкасьць дамаглася таго, каб на кожным надмагільлі апроч надпісаў па-літоўску і па-польску была і беларуская мова.
У канцы верасьня шэраг беларускіх інтэлектуалаў зьвярнуліся да літоўскіх уладаў з просьбай перадаць парэшткі аднаго з галоўных нацыянальных герояў для перапахаваньня ў Беларусі. Літоўцы не адрэагавалі, бо не атрымалі афіцыйнага звароту ад беларускіх уладаў.
У Вільні перапахаваюць парэшткі 20 з 21 знойдзеных паўстанцаў — навукоўцы ня здолелі ідэнтыфікаваць ксяндза Станіслава Ішору. Ёсьць генэтычныя дадзеныя нашчадкаў, якія жывуць у Літве і Польшчы, але аналіз паказаў, што сярод пахаваных яго няма.