«Беларускія ўлады наўмысна ствараюць жудасныя ўмовы ўтрыманьня палітвязьняў, якія кваліфікуюцца як катаваньні», — заявіў Леанід Судаленка ў інтэрвію агенцтву Associated Press пасьля таго, як скончыўся тэрмін знаходжаньня за кратамі і выехаў у суседнюю Літву.
У інтэрвію AP Леанід Судаленка расказаў, што яго і іншых палітвязьняў рэгулярна пазбаўлялі спатканьняў з роднымі, тэлефонных званкоў і пасылак.
Ён ледзьве не памёр, калі COVID-19 ахапіў турэмную ўстанову. А апошнія дзевяць дзён зьняволеньня ён быў вымушаны правес ці ў сырым штрафным ізалятары, спаць на бэтоннай падлозе з рулонам туалетнай паперы ў якасьці падушкі.
Ён павінен быў насіць жоўтую бірку на сваёй форме — як і ўсе палітвязьні, якія ўтрымліваюцца ў Беларусі, — таму іх лёгка пазнавалі ахоўнікі, якія, паводле яго слоў, рэгулярна зьдзекаваліся, і зьневажалі іх.
Каля траціны з 1000 зьняволеных «Віцьбы-3» — палітвязьні, адзначыў ён, адзначыўшы, што іх колькасьць «прыкметна ўзрасла пасьля пачатку вайны ва Ўкраіне», калі ўзмацніліся арышты супраць беларусаў, якія выступалі супраць расейскага ўварваньня.
«Усе палітвязьні з жоўтымі біркамі кожны дзень падвяргаюцца дадатковым непрыемнасьцям і зьнявагам», — сказаў Судаленка.
«Мэтады зьдзекаў могуць быць самыя розныя: ад штрафнога ізалятара і поўнай інфармацыйнай ізаляцыі да адмовы ў сустрэчы з адвакатам і адмовы ў мэдыцынскай дапамозе і леках».
Прыкладна ў той час, калі пачалася вайна ў лютым 2022 года, у калёніі была ўспышка COVID-19, і Судаленка сказаў, што захварэў, паднялася тэмпэратура да 40 градусаў Цэльсія, ён страціў нюх, яму было цяжка дыхаць. Яго просьбы зьвярнуцца да доктара былі праігнараваныя, замест гэтага ахоўнікі кожны дзень давалі яму неўстаноўленую таблетку.
«Я трызьніў 20 дзён, паміж жыцьцём і сьмерцю, і цудам застаўся жывы, бо доктар мяне так і не агледзеў», — сказаў ён.
Судаленка накіраваў скаргу ў Камітэт па правах чалавека ААН, якая была зарэгістраваная ў кастрычніку і перададзеная беларускім уладам, якія дагэтуль не адказалі. Новую крымінальную справу, распачатая супраць яго ў лістападзе па абвінавачаньні ў экстрэмізьме, ён назваў «формай адказу».
У панядзелак улады ўварваліся ў яго дом пад Гомелем і арыштавалі зямлю, ператрус прайшоў і ў ягонай гомельскай кватэры.
Судаленка, які працягвае сваю праваабарончую дзейнасьць у цэнтры «Вясна», лічыць, што штодня ў Беларусі па палітычных матывах арыштоўваюць 15-20 чалавек.
Хто такі Леанід Судаленка
Больш за 20 гадоў супрацоўнік гомельскага аддзяленьня праваабарончага цэнтру «Вясна» Леанід Судаленка бароніць правы людзей.
Леаніда Судаленку арыштавалі ў студзені 2021 году. Праз 11 месяцаў асудзілі на 3 гады зьняволеньня паводле 1-й і 2-й частак 342-га артыкулу, за «падрыхтоўку і ўдзел у дзеяньнях, што груба парушаюць грамадзкі парадак» і за «іх арганізацыю і фінансаваньне».
