Эўрапейскі зьвяз заклікаў Расейскую Фэдэрацыю неадкладна спыніць агрэсіўную вайну супраць Украіны, цалкам і безумоўна вывесьці ўсе свае Ўзброеныя сілы і вайсковую тэхніку з усёй тэрыторыі Ўкраіны, паважаць сувэрэнітэт, незалежнасьць і тэрытарыяльную цэласнасьць Украіны ў рамках яе міжнародна прызнаных межаў.
З такой заявай прадстаўніцтва Эўразьвязу выступіла на пасяджэньні Кіраўнічай рады МАГАТЭ, якое прайшло ў Вене (Аўстрыя).
«На жаль, Расейская Фэдэрацыя не прадэманстравала ніякіх прыкмет выкананьня трох рэзалюцый, ухваленых Кіраўнічай радай МАГАТЭ ў 2022 годзе, і папярэдніх кансэнсусных рэзалюцый Гэнэральнай канфэрэнцыі МАГАТЭ, у якіх адзначаецца, што «любы ўзброены напад і пагроза супраць ядзерных аб’ектаў, прызначаных для мірных мэтаў, зьяўляецца парушэньнем прынцыпаў Статуту ААН, міжнароднага права і Статуту МАГАТЭ», — адзначаецца ў заяве прадстаўніцтва Эўразьвязу.
Паводле прадстаўнікоў Эўразьвязу, Расея ня выканала ніводнага з патрабаваньняў гарантаваньня ядзернай бясьпекі ва ўмовах узброенага канфлікту.
У заяве адзначаецца, што інцыдэнтаў на захопленай Расеяй Запароскай АЭС удалося пазьбегнуць дзякуючы самаадданасьці ўкраінскага эксплюатацыйнага пэрсаналу.
«Расейская Фэдэрацыя павінна спыніць ціск на ўкраінскі пэрсанал. Ён працуе ва ўсё меншай колькасьці і пад вялікім ціскам, каб падтрымліваць бясьпеку станцыі».
Прадстаўніцтва Эўразьвязу падкрэсьліла, што эўрапейскія краіны ніколі не прызнаюць законнай спробу Расеі захапіць Запароскую АЭС, і заклікала Расею вывесьці са станцыі вайсковую тэхніку і пэрсанал кампаніі «Ростатом» і перадаць яе Ўкраіне пад поўны кантроль.
З пачатку вайны Эўразьвяз выдзеліў Украіне амаль 53 мільёны эўра дапамогі на ядзерную бясьпеку, зь якіх 5,6 мільёна эўра былі накіраваны праз МАГАТЭ.
9 сакавіка Расея пашкодзіла адзіную лінію, якая забясьпечвала ЗАЭС тэхнічнай энэргіяй для падтрыманьня сыстэм бясьпекі. Украінскія энэргетыкі змаглі яе аднавіць толькі праз 7 гадзін.
У той жа час украінскі экспэрт у пытаньнях энэргетыкі Вольга Кашарна сьцьвярджае, што расейцы ўжо падключылі тры лініі з Энэргадару, дзе знаходзіцца Запароская АЭС, у энэргасыстэму Расеі, у тым ліку адну — непасрэдна з атамнай станцыі.
19 лютага Міністэрства замежных спраў Украіны паведаміла, што расейцы заблякавалі ратацыю экспэртаў МАГАТЭ на Запароскай АЭС.
6 лютага стала вядома, што на Запароскую АЭС прыбыў пэрсанал з расейскай Калінінскай атамнай электрастанцыі, у тым ліку інжынэры па кіраваньні рэактарамі, начальнікі зьмен, электрасьлесары і прадстаўнікі іншых атамных прафэсій.
Запароская АЭС — найбуйнейшая атамная электрастанцыя ў Эўропе. Расейскія войскі захапілі яе неўзабаве пасьля пачатку ўварваньня ва Ўкраіну, у сакавіку 2022 году.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
