Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Уступленьне Лукашэнкі ў вайну можа стаць пачаткам грамадзянскай вайны ў Беларусі


Рух беларускай вайсковай тэхнікі. Травень 2022
Рух беларускай вайсковай тэхнікі. Травень 2022

Лукашэнка вядзе Беларусь да вайны. Усе гэтыя «контратэрарыстычныя рэжымы», «праверкі баяздольнасьці», прыхаваная мабілізацыя, увод расейскіх войскаў, агрэсіўныя заявы ў адрас суседзяў — яўныя прыкметы набліжэньня той небясьпечнай рысы, за якой беларусы будуць непасрэдна ўцягнутыя ў баявыя дзеяньні.

Гэтак жа сама падпісаньне дамоваў аб інтэграцыі з Расеяй, утварэньні саюзаў і «саюзнай дзяржавы» на працягу многіх гадоў былі прыкметай усё больш блізкага паглынаньня з боку Расеі. Праўда, поўнага паглынаньня дагэтуль так і не адбылося. Тое ж можа здарыцца і з вайной. Але гэта небясьпечная гульня з агнём.

«Абы не было вайны...»

Беларусы пацярпелі ад Другой сусьветнай вайны ці ня больш за іншыя эўрапейскія народы. Дзесяцігодзьдзямі пасьля вайны савецкі таталітарны рэжым, а потым і ягоны пасьлядоўнік Лукашэнка эксплюатавалі беларускія ваенныя траўмы, нягледзячы на тое, што СССР і сам быў сярод тых, хто разьвязаў Другую сусьветную.

«Абы не было вайны» зрабілася іранічным прыслоўем з пасылам аб тым, што беларусы гатовыя трываць любыя прыніжэньні і любыя матэрыяльныя цяжкасьці, абы не паўтарыць трагедыю Другой сусьветнай вайны, памяць пра якую працягвала жыць і раны ад якой старанна раскалупваліся савецкімі маніпулятарамі.

«Мы беларусы, мірныя людзі» — першыя словы гімну Беларусі часоў Лукашэнкі. Іх не было ў гімне БССР і яны таксама сталіся гэткім лёзунгам навязанай беларускай віктымнасьці: вонкава — пра пацыфізм, сутнасна — пра рабскую пакорнасьць.

Поўнамаштабнае ўцягваньне Беларусі ў вайну супраць Украіны стала б прамым парушэньнем усяго гэтага шматгадовага псэўдапацыфісцкага савецка-лукашэнкаўскаму дыскурсу. Ці гатовы Лукашэнка зь ягонымі палітычнымі інстынктамі добраахвотна ісьці на такое парушэньне, асабліва маючы за сьпінай досьвед 2020 году, калі рэжым ужо пралічыўся са сваёй палітыкай падчас пандэміі і ўласнаручна разагрэў народ да пратэстаў на выбарах?

Можна абвесьціць контратэрарыстычны рэжым. Можна абвесьціць частковую ці нават нейкую «часткова-поўную» мабілізацыю. Можна завезьці з Расеі дзясяткі тысяч неабучаных мабілізаваных рэзэрвістаў і зэкаў. Можна пагражаць украінцам і нават гучна, са скандалам, разарваць дыпляматычныя адносіны з Украінай. Чаму б не? Ад Лукашэнкі і не такога можна чакаць.

Але ўсё гэта можа не азначаць пачатку рэальных баявых дзеяньняў супраць Украіны.

Вайна і канец Лукашэнкі

Сярод краін — удзельніц цяперашняй вайны толькі ў Беларусі гэтая вайна можа набыць характар грамадзянскай.

Расея і адна мае мала шанцаў на перамогу. А калі параза будзе супольнай расейска-беларускай, Лукашэнка пазбавіцца сваёй незаконна займанай пасады, магчыма, нават раней за Пуціна.

Вайна — гэта пэрспэктыва сутыкненьня лукашэнкаўскіх войскаў з каліноўцамі, а значыць і прамога збройнага супрацьстаяньня між рэжымам і пратэстоўцамі. Баявыя дзеяньні хутка могуць быць перанесеныя на тэрыторыю Беларусі. А далей — плян «Перамога» і невядомасьць.

Далейшую хаду падзеяў спрагназаваць цяжка. Можа пачацца масавы пераход дэмаралізаваных войскаў Беларусі на бок каліноўцаў, а значыць, вызваленьне тэрыторыі Беларусі ад Лукашэнкі. Берасьце і Горадня ляжаць блізка да мяжы і могуць быць вызваленыя вельмі хутка. У вызваленыя раёны прыйдзе Ціханоўская ці яе эмісары ў якасьці законнай улады. А гэта ўжо можа зрабіцца трыгерам для прызнаньня Ціханоўскай прэзыдэнтам Беларусі з боку міжнароднай супольнасьці. У лукашэнкаўскім тыле пачнуцца яшчэ большыя сабатаж і партызанка, і нават лукашэнкаўскія амбасады за мяжой могуць пачаць пераходзіць на бок прэзыдэнта Ціханоўскай.

Гульні з украінцамі і рацыянальнасьць Пуціна

Усё гэта Лукашэнка мусіць разумець. І таму ёсьць шанец, што ягоныя ваенныя падрыхтоўваньні будуць заставацца імітацыяй максымальна доўга.

Тым часам украінцы ахвотна гуляюць з Лукашэнкам у гэтую гульню: на мінулым тыдні Кіеў вуснамі старшыні камітэту міжнародных спраў Вярхоўнай Рады зь нейкім дзіўным тлумачэньнем зноў адмовіўся ўступаць у публічны кантакт са Сьвятланай Ціханоўскай, якая ледзь ня кожны дзень выказваецца ў падтрымку Ўкраіны і асуджае расейскую агрэсію.

Адначасова з гэтым расейцы вывозяць зь Беларусі тэхніку і боепрыпасы на фронт на Данбас. Гэта таксама супярэчыць лёгіцы падрыхтоўкі да нападу на Ўкраіну з боку Беларусі.

У Пуціна мала сілаў, і ад мабілізацыі гарматнага мяса, у тым ліку беларускага, гэтых сілаў ня стане болей. І пагатоў Беларусь, уступіўшы ў вайну, можа ператварыцца для Пуціна з актыву ў пасіў, з крыніцы магчымага дадатковага ваеннага рэсурсу ў месца, дзе давядзецца гэты і без таго абмежаваны рэсурс траціць на задушэньне мясцовага паўстаньня.

Таму ўступленьне Беларусі з вайну зараз выглядае нелягічным і нявыгадным ані Лукашэнку, ані Пуціну. Як і ўвогуле пачатак вайны выглядаў нелягічным і нявыгадным для Пуціна да самага апошняга моманту, да самага 23 лютага 2022 году.

Што, аднак, зусім не перашкодзіла яму гэтую вайну распачаць.

Думкі, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.

  • 16x9 Image

    Алесь Чайчыц

    Нарадзіўся ў 1984 годзе ў Маскве. З пачатку 2000-х — актывіст беларускай дыяспары ў Расеі, пазьней — у Вялікай Брытаніі. З 2013 па 2023 год сябра Рады Беларускай Народнай Рэспублікі. У 2017–2021 гг. сябра Вялікай Рады Згуртаваньня беларусаў сьвету «Бацькаўшчына». Друкаваўся ў «Нашай Ніве», «Беларускім партызане» і інш. Пражывае ў Нямеччыне. Узнагароджаны мэдалём да стагодзьдзя БНР.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG