«Зь іх 226 жанчын, 260 мужчын, 19 дзяцей, у 13 зь якіх ня вызначылі пол. І парэшткі 29 асобаў, якія не апазнаныя. Гэта з улікам целаў, якія знайшлі ў Ізюме», — паведаміў на брыфінгу ў Харкаве начальнік сьледчага ўпраўленьня паліцыі Харкаўскай вобласьці Сяргей Болвінаў.
Масавыя пахаваньні ўкраінскіх салдатаў з завязанымі рукамі каля Ізюму, 16 верасьня 2022 г.
Паводле яго, у часе апрацоўваньня вызваленых населеных пунктаў у вёсцы Пяскі-Радзькоўскія Ізюмскага раёну знайшлі яшчэ адну катоўню, якую зрабілі расейскія войскі ў падвале аднаго з прыватных дамоў.
«У гэтым падвале расейцы трымалі цывільнае насельніцтва і палонных і катавалі іх. Маем сьведак, якія паведамілі, што з гэтага падвалу чулі крыкі аб дапамозе, просьбы вызваліць. Часам людзі прасіліся ў туалет. Пасьля такіх крыкаў мясцовыя жыхары чулі аўтаматныя стрэлы, пасьля якіх крыкі спыняліся», — паведаміў Сяргей Болвінаў.
Паводле яго, сярод доказаў сьледчыя знайшлі плястыкавыя хамуцікі і вяроўкі, якія расейцы выкарыстоўвалі, каб зьвязваць рукі або ногі, фаляімітатар, вайсковыя курткі, падобныя да ўкраінскай форме, паперы з «паказаньнямі» ваеннапалонных, жэтон украінскага вайскоўца.
Масавыя пахаваньні ўкраінскіх салдатаў з завязанымі рукамі каля Ізюму, 16 верасьня 2022 г.
«Сярод доказаў мы знайшлі плястыкавы кантэйнэр, што нас уразіла, з зубнымі пратэзамі шэрага і жоўтага колеру і рэшткамі зубоў, якія накіравалі на правядзеньне малекулярна-генэтычнай экспэртызы, каб вызначыць, каму належаць рэшткі гэтых зубоў», — удакладніў прадстаўнік паліцыі Харкаўскай вобласьці.
У той жа час, паводле яго, сьледзтва правярае магчымасьць таго, што гэтыя зубныя пратэзы маглі належаць прафэсійнаму дантысту.
Сяргей Болвінаў дадаў, што група расейскіх вайскоўцаў, якая дысьлякавалася ў вёсцы Пяскі-Радзькоўскія, «працавала» і ў прылеглых раёнах — затрымлівала цывільных, якіх называлі наводчыкамі, трымала іх у падвале, дзе іх білі і катавалі.
Знойдзеная катоўня стала ўжо 22-й выяўленай на дэакупаванай тэрыторыі Харкаўскай вобласьці.
Сяргей Болвінаў паведаміў, што практычна ў кожным паселішчы расейцы стваралі адмысловыя памяшканьні, дзе трымалі палонных украінскіх вайскоўцаў і цывільных. Паводле яго, найчасьцей расейцы катавалі электрычным токам і моцным біцьцём.
«Ёсьць факты, калі зьдзіралі пазногці. Ёсьць іншыя жахлівыя факты, у тым ліку і выкарыстаньне процігазаў для задушэньня, і іншыя катаваньні», — адзначыў паліцыянт.
Як доказ ён прывёў частку паказаньняў 67-гадовага мужчыны з Ізюму, якога расейцы моцна білі ў часе «допыту», зламалі яму руку і працягвалі дапытваць пасьля таго, як яму працягнулі пад скурай паміж лапаткамі на сьпіне роварную сьпіцу, патрабуючы прызнацца ў тым, што карэктаваў нанясеньне ўдараў па пунктах базаваньня расейскіх войскаў.
«На жаль, такіх гісторыяў вельмі шмат. У часе папярэдняга агляду целаў, знойдзеных у месцы масавага пахаваньня ў Ізюме, мы фіксавалі зьвязаныя рукі за сьпінамі, кулявыя раненьні ў галаву, а таксама былі целы з парэзамі ў пахвіне», — дадаў Сяргей Болвінаў.
Паводле яго, таксама зафіксаваныя факты згвалтаваньня жанчын як у катоўнях, так і за іх межамі.
Праваахоўныя органы Ўкраіны пры дапамозе калег з Францыі і Польшчы дакумэнтуюць ваенныя злачынствы расейскіх вайскоўцаў.
Ва ўмовах ваенных дзеяньняў апэратыўна праверыць гэтую інфармацыю немагчыма. Расейскі бок адмаўляе факты катаваньняў. У верасьні сьледчая камісія ААН у справе Ўкраіны прыйшла да высновы, што расейскія войскі чыняць на тэрыторыі Ўкраіны масавыя ваенныя злачынствы.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
