Міністэрству замежных справаў Украіны даручана паведаміць беларускаму боку аб ухваленым рашэньні.
Беларусь і Ўкраіна падпісалі міжурадавае пагадненьне аб вытворчай і навукова-тэхнічнай каапэрацыі прадпрыемстваў і арганізацыяў абаронных галін прамысловасьці 25 чэрвеня 2001 году. Яно набыло юрыдычную моц 1 ліпеня 2002 году.
Пагадненьне прадугледжвала ўзаемавыгадную каапэрацыю між суб’ектамі гаспадараньня Беларусі і Ўкраіны ў сфэрах распрацоўкі і вытворчасьці прадукцыі вайскова-тэхнічнага прызначэньня, паслуг такога прызначэньня, а таксама пастаўку матэрыялаў, паўфабрыкатаў, дэталяў, навучальнай і дапаможнай маёмасьці для ўласных патрэбаў, неабходных для вырабу ўзбраеньня і вайсковай тэхнікі.
Пагадненьне падпісвалі на тры гады з аўтаматычным падаўжэньнем дзеяньня. Яно страціць сілу праз шэсьць месяцаў пасьля атрыманьня пісьмовага паведамленьня другога боку аб выхадзе з пагадненьня.
Урад Украіны ўхваліў рашэньне аб дэнансацыі 2 жніўня.
Што набывалі і што прадавалі
Найбольш актыўна Менск і Кіеў пачалі разьвіваць супрацу ў вайскова-прамысловым комплексе з 2014 году, калі Расея анэксавала Крым і пачала баявыя дзеяньні ў Данецкай і Луганскай вобласьці.
Менск прапаноўваў Украіне некалькі супольных праектаў у вытворчасьці вайсковай тэхнікі ў абмен на ракетную. Толькі ў 2014 годзе гэтую тэму тройчы закраналі на перамовах. Тады Беларусь рыхтавалася да выпрабаваньняў рэактыўнай сыстэмы залпавага агню «Палянэз».
Раней Беларусь і Ўкраіна ўжо мелі адпаведны досьвед — у 2011 годзе былі прэзэнтаваныя супрацьтанкавы ракетны комплекс «Скіф-10», распрацаваны кіеўскім канструктарскім бюро «Прамень» і менскай кампаніяй «Пеленг», і аўтаматызаваны зэнітна-ракетны комплекс Т38 «Штылет».
У той жа час вайсковыя экспэрты сьцьвярджалі, што галоўнай мэтай супольных беларуска-ўкраінскіх распрацовак быў экспарт у трэція краіны.
Патэнцыйнай пляцоўкай для супольных праектаў ад 2012 году быў Аршанскі авіярамонтны завод, больш як 50 адсоткаў акцыяў якога выкупіла запароскае аб’яднаньне «Мотор-Січ». Прадпрыемства магло ня толькі рамантаваць баявыя гелікоптэры Мі-24, а і ствараць новыя машыны Мі-8МСБ. Аднак у 2018 годзе Аляксандар Лукашэнка аддаў загад нацыяналізаваць прадпрыемства, бо нібыта ўкраінскія «ўласьнікі адмовіліся ад заводу».
Вядома, што ў 2016 годзе Беларусь у параўнаньні з 2015 годам павялічыла ўдвая пастаўкі ва Ўкраіну наземнага транспарту (частка якога — прадукцыя двайнога прызначэньня), больш як на 60 адсоткаў — электрычных машын, у чатыры разы — чыгуначных лякаматываў, на 20 адсоткаў — аптычнага абсталяваньня.
Згодна з справаздачай Дзяржаўнай службы экспартнага кантролю Ўкраіны пра міжнародную перадачу ўзбраеньняў у 2007–2021 гадах, Беларусь у 2014 годзе купіла ва Ўкраіне чатыры баявыя гелікоптэры Мі-8 і адзін пераносны ракетны комплекс.
У 2015 годзе Беларусь набыла ва Ўкраіне 18 пераносных супрацьтанкавых стрэльбаў і гранатамётаў, а ў 2009-м — 50 баявых самалётаў ВР-3 «Рэйс» і 18 ракет і ракетных пускавых установак Р-27.
У справаздачах адзначалася, што Беларусь была канчатковым спажыўцом гэтага ўзбраеньня.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
