Прозьвішча Ільлі — Хрэнаў. Ён мянчук, вырас у Лошыцы ў шматдзетнай сям’і. Вучыўся ў аўтамэханічным каледжы, пасьля ўладкаваўся працаваць на МАЗ.
У каледжы Ільля пасябраваў з аднагрупнікам Арцёмам «Гротам» Кузьмічом. Разам хлопцы займаліся ў мацоўні, заўзелі за менскае «Дынама». Хоць сапраўднымі футбольнымі фанатамі не былі, кажа Арцём. Разам жа рушылі ва Ўкраіну.
«Ды насамрэч ужо тады ўсё разумелі. Мы з Іллём, 18-гадовыя пацаны, у красавіку 2014 году сустрэлі аднаго вядомага апазыцыйнага палітыка, пыталіся, што рабіць, бо мы гатовыя дзейнічаць радыкальна, гатовыя ламаць рэжым. Ён адказаў, што ў Беларусі вы толькі сядзеце ў турму ці памраце, а калі вы хочаце свабоды для Беларусі, то едзьце ва Ўкраіну, там наш фронт. Мы тады разумелі, што свабода Беларусі і Расеі будзе вырашацца ва Ўкраіне», — кажа Арцём «Грот».
Ва Ўкраіну, апавядае Арцём, яны трапілі з прыгодамі, бо футбольных фанатаў ня дужа хацелі выпускаць за мяжу. У той момант батальён «Азоў» толькі фармаваўся. Хлопцы трапілі ў выведку «Азова».
«Мы разам удзельнічалі ўва ўсіх вядомых апэрацыях — Ілавайск, Марыінка, Шырокіна. Потым зноў жа разам сталі інструктарамі «Азова», — расказвае Арцём. Сам «Грот» на вайне страціў нагу, але гэта не перашкодзіла яму стаць летась пераможцам усеўкраінскага конкурсу ў джыў-джыцу.
Апошнімі гадамі шляхі Арцёма і Ільлі троху разышліся.
«Калі вайна перайшла ў статус замарожанай, то Ільля пайшоў са службы, жыў цывільным жыцьцём. Прайшоў курсы праграмістаў, стаў працаваць у сфэры ІТ, нармальна зарабляў. Жыў у Браварах пад Кіевам, ажаніўся», — кажа баявы таварыш.
Чаму Ільля стаў «Літвінам»? «Грот» адказвае, што асаблівай гісторыі тут няма: «Ён маленькага росту, то мы ўсе яго доўга называлі „Ілюша“, а пазыўны „Літвін“ зьявіўся пазьней, калі ён прайшоў празь нейкі пэрыяд вайны. Непрыгожа ваяра называць такім памяншальна-ласкавым імем».
У кнізе «Беларускі Данбас» Кацярыны Андрэевай і Ігара Ільяша апісваецца гісторыя, што пра ўдзел у вайне ва Ўкраіне бацькі «Літвіна» дазналіся празь паўтара года.
«Ільля доўга казаў, што ён на заробках у Маскве. І толькі потым запрасіў да сябе ў Кіеў бацьку, дзе ўсё расказаў. «Першай рэакцыяй таты было: „Ня дай бог ты ў „Азове“ ваюеш“, бо ён глядзеў расейскае тэлебачаньне, у гэтым уся рэч. Я яму ўключыў украінскае тэлебачаньне, пасьля гэтага ён так не казаў. Калі шчыра, то я нават не магу сказаць дакладна, за каго мае бацькі», — такі ўрывак ёсьць у кнізе «Беларускі Данбас».
Калі 24 лютага Расея напала на Ўкраіну, Ільля «Літвін» быў першым зь беларускіх добраахвотнікаў, хто запісаў відэа з заклікам абараняць Украіну.
«Ільля быў з тых хлопцаў, якія разумелі: калі табе кідаюць выклік, то трэба хутка ўступаць у бой», — характарызуе свайго сябра Арцём «Грот».
«Я ніколі не панікаваў, страху сьмерці ў мяне не было. За гэта мяне і „Грота“ цанілі», — казаў Ільля ў ранейшых інтэрвію.
Напад Расеі на Ўкраіну
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
