«Я ўжо зьбег з сваёй краіны — дык колькі можна бегаць?»
27-гадовы Яўген Міхасюк пасьля рэпрэсій у Беларусі выехаў ва Ўкраіну. Жыве тут паўтара года, мае часовы дазвол на жыхарства. Ён уступіў у тэрытарыяльную абарону. Кажа, каб дапамагчы ўкраінцам і паказаць, што ня ўсе беларусы «паслухмяныя і рахманыя».
«У войска трапіць, вядома, складана. Могуць узяць тых, хто ўжо служыў там у 2014–2015 гадах, зарэкамэндаваў сябе. У тэрытарыяльную абарону таксама ня ўсіх бяруць. Я ня зьехаў з Кіева, бо я ўжо зьбег з сваёй краіны, дык колькі можна бегаць?», — патлумачыў Яўген.
Цяпер ён праходзіць навучаньне і падрыхтоўку.
«Такое ёсьць стаўленьне да беларусаў — нэгатыўнае. Бо Беларусь — краіна-агрэсар. Але калі ўкраінцы разумеюць, што ты не сэпаратыст, не лукашыст, то ставяцца добра. Да мяне адносіны нармальныя», — кажа беларус.
«Па маіх перакананьнях бегчы — амаральна, калі можна тут дапамагаць»
Людміла ўцякла ва Ўкраіну пасьля крымінальнага перасьледу за «палітыку». Жыве ў Чарнігаве. Цяпер яго бамбяць. Ужо разьбітыя мэдычныя будынкі, тэатар, дзіцячыя садкі. Горад у аблозе.
«Ну куды мне бегчы. Я лічу гэта амаральным. Гэта практычна мая Радзіма. Тут трэба дапамога. Хаця б кроў здаць, завалы разьбіраць. Украінцы — як адзін кулак. Яны моцна арганізаваныя, матываваныя. Каардынуецца дапамога. Пішуць — трэба ежа, лекі, аўтамабілі, усе адразу адгукаюцца. Я таксама сабрала ўсе лекі і аднесла на дапамогу», — кажа Людміла.
Яна не бачыла нэгатыўнага стаўленьня да сябе як беларускі.
«Хлеба можа ня быць у краме, то людзі арганізавана недзе закупляюць і разносяць па кватэрах. Тут нават бабулькі з кійкамі кажуць, што нікуды не паедуць, бо гэта іх зямля. Мае каты ўжо не палохаюцца абстрэлаў — прызвычаіліся. Раней мітусіліся, цяпер пад абстрэламі сьпяць», — дадала Людміла.
«Пішам нястомна пра сытуацыю, каб людзі нарэшце прачнуліся»
Аляксандра зь Беларусі і яе муж Арцём сьвядома засталіся ў Кіеве.
«Мы сваю краіну страцілі, другую сваю Радзіму я ня страчу. Я веру ў перамогу Ўкраіны. Мы перайменавалі суполку ў тэлеграме і вядзём там „інфармацыйную вайну“ — пішам як пра актуальную сытуацыю ва Ўкраіне, так і пра падзеі ў Беларусі. Мы даводзім людзям, што беларусы — ня ворагі. Агрэсар — Лукашэнка і яго паплечнікі. Агучваем сваю пазыцыю. Іншыя беларусы пайшлі хто ў валянтэры, хто дапамагае ўзводзіць абарончыя збудаваньні — Арцём таксама хадзіў, дапамагаў. Ён хоча ўступіць у тэрытарыяльную абарону, але пакуль сказалі, што няма амуніцыі», — кажа Аляксандра.
Аляксандра кажа, што бадзёрасьці духу яны не страцілі.
Напад Расеі на Ўкраіну
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
