Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Чаму Лукашэнка апраўдваўся за пазыцыю Менску ў вайне з Украінай і ці павераць яму


Лукашэнка падчас паседжаньня Савету бясьпекі 1 сакавіка
Лукашэнка падчас паседжаньня Савету бясьпекі 1 сакавіка

Сам факт правядзеньня паседжаньня Савету бясьпекі і эканамічнай нарады ў адным фляконе сьведчыць пра надзвычайнасьць сытуацыі. Бо калі Лукашэнка нешта моцна адмаўляе («ніякай надзвычайшчыны»), то насамрэч так і ёсьць.

Мусіць, нечаканы эфэкт далі заходнія эканамічныя санкцыі супраць Расеі, якія могуць прывесьці да вельмі нэгатыўных наступстваў для эканомікі хаўрусьніка. У выніку можа атрымацца, што расейскі «Тытанік» пацягне за сабой у прорву і Беларусь. Расея, якая доўгі час была чыньнікам падтрымкі беларускай сацыяльнай мадэлі, ратавальнікам рэжыму Лукашэнкі, ператвараецца для яго ў крыніцу вялікіх праблемаў.

Зьвяртае на сябе ўвагу тое, што Лукашэнка апраўдваўся. Ён імкнуўся даказаць, што Расея у саюзе зь Беларусьсю мае рацыю, пачынаючы вайну. А Ўкраіна сама вінаватая, што на яе напалі. Апраўдваўся за прысутнасьць расейскіх войскаў у Беларусі, іх выкарыстаньне дзеля вайны з паўднёвым суседам.

Калі чалавек апраўдваецца, то значыць, разумее, што трапіў у засаду. Бо ня толькі ўцягнуў краіну ў ваенную авантуру Рсаеі, што можа мець самыя нэгатыўныя наступствы. Мяняецца яго пэрсанальны статус. Адна рэч — вобраз жорсткага дыктатара, які парушае правы ўласных грамадзян. Іншая рэч — саўдзел у агрэсіі. Пуціна ўжо аб’яўляюць ваенным злачынцам. Апынуцца ў гэтым шэрагу — няўдзячная пэрспэктыва.

Важна адзначыць, што цяпер Лукашэнка быў больш адназначным у заявах пра тое, што беларускае войска не ўдзельнічае і не зьбіраецца ўдзельнічаць у вайне на тэрыторыі Ўкраіны. Бо раней — напрыклад, 24 лютага — ён яшчэ казаў, што маўляў, паглядзім, калі будзе патрэбна, то мы будзем ваяваць на баку Расеі. Цяпер жа ён заявіў: «Мы і надалей не зьбіраемся ўдзельнічаць у гэтай спэцаперацыі ва Ўкраіне. Няма такой неабходнасьці».

Цікава, што цяпер Лукашэнка спрабуе атрымаць максымальны палітычны капітал з таго факту, што перамовы дэлегацыяў Расеі і Ўкраіны праходзяць на тэрыторыі Беларусі. Ён зноў, як пасьля Крыму, імкнецца надзець ня сябе тогу міратворца. Макей невыпадкова зьявіўся на Прыпяці, каб зафіксавацца перад тэлекамэрамі. А Лукашэнка на нарадзе доўга распавядаў, як лоўка арганізаваў гэтыя перамовы. Ён спадзяецца, што статус міратворца, пасярэдніка, мадэратара перамоваў павінен неяк зьмікшаваць вобраз агрэсара і дапаможа атрымаць індульгенцыю ад міжнароднай супольнасьці.

Яшчэ адна задача, якую ставіў Лукашэнка, — гэта неяк супакоіць грамадзтва. Маўляў, ваяваць ня будзем. Таму ня варта бегчы ў банкі, стаяць у чэргах, каб купляць валюту, усё будзе нармальна.

Аднак ёсьць адна фундамэнтальная праблема, якая не дазваляе вырашыць усе гэтыя праблемы. Лукашэнку ня вераць. Гэта тычыцца і беларусаў, і замежных суб’ектаў. І, здаецца, з гэтым ужо нічога нельга зрабіць.

Думкі, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.

Напад Расеі на Ўкраіну

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG