Некалькі дзён запар улады Латвіі рапартавалі, што сытуацыя на мяжы зь Беларусьсю пад кантролем і спакойная. Усе гэтыя дні дабрачынная арганізацыя, што дапамагае ўцекачам, зьбірае цёплыя рэчы для людзей, якія, насуперак пазытыўным справаздачам, «завісьлі» фактычна проста ў лесе і жывуць пад адкрытым небам — нават не ў намётавым лягеры, як гэта было ў Літве. Таксама ў СМІ трапляюць падобныя гісторыі пра мяжу Беларусі з Польшчай і Літвой.
Уцекачы аказваюцца на тэрыторыі паміж краінамі, ніводная зь якіх ня хоча іх прымаць. Чыноўнікі збольшага занятыя гібрыднай вайной і дэманстрацыяй уласнай прынцыповасьці. Тое, што ад прынцыповасьці пакутуюць жывыя людзі, становіцца дробным пабочным эфэктам, на які, як гэта звычайна бывае падчас вайны, асабліва не зьвяртаюць увагі.
Гэтая сытуацыя добра паказвае, наколькі нелінейна разьвіваюцца грамадзтвы, і які тонкі на самой справе на нашай цывілізацыі налёт гуманнасьці і правоў чалавека. Эўразьвяз жа прынята лічыць тэрыторыяй, дзе правы чалавека сапраўды маюць значэньне. Але, як бачым, «ёсьць нюансы».
Безумоўна, Лукашэнка вінаваты ў тым, што простыя людзі, якія шукаюць лепшага і проста бясьпечнага месца для жыцьця, апынуліся ў небясьпецы ў лепшым выпадку ў лягеры ўцекачоў, у горшым — проста завісьлі на мяжы паміж Беларусьсю і Эўразьвязам. Мы шмат асуджаем Лукашэнку за шантаж і маніпуляцыі і маем рацыю. Але другі палітычны бок гэтай сытуацыі — улады Латвіі, Літвы і Польшчы — таксама аказваюцца зусім не анёламі.
Пакуль Лукашэнка паказвае, што ў яго ўсё добра з фантазіяй і што ён можа знаходзіць усё новыя спосабы псаваць жыцьцё іншым людзям, улады Латвіі, Літвы і Польшчы «становяцца ў позу» і сваёй адзінай мэтай быццам бы бачаць спыненьне гэтых маніпуляцый. Само па сабе гэтае жаданьне зразумелае, але пры спаборніцтве паміж уладамі пакутуюць уласна ўцекачы.
Часам у мяне складваецца адчуваньне, што ім ня тое што недастаткова спачуваюць, а ўвогуле за людзей не лічаць. У Латвіі, напрыклад, на частцы тэрыторыі ўвялі надзвычайнае становішча і ўвогуле не прымаюць заявы на атрыманьне статусу ўцекача. А на так званай нэўтральнай паласе паміж Латвіяй і Беларусьсю знаходзіцца больш за сорак чалавек, і сярод іх ёсьць дзеці, якім ня споўнілася нават тры гады. Яны сьпяць нават не ў намётах, а проста пад адкрытым небам.
Усё гэта паказальна адбываецца на фоне распаўсюджанай у нашых грамадзтвах рыторыкі, нібыта мусульманская культура небясьпечная для Эўропы і ў цэлым нейкая непаўнавартасная ў параўнаньні з хрысьціянскай. Але вельмі важную ролю ў хрысьціянскім бачаньні сьвету займае спачуваньне і любоў да бліжняга. І куды ж падзеліся гэтыя каштоўнасьці ў чыноўнікаў, якія забараняюць пускаць уцекачоў на тэрыторыю краіны? Дзе ўсёпранікальныя любоў людзей, якія, клапоцячыся пра эўрапейскую культуру, так абыходзяцца з тымі, хто да гэтай культуры не належыць?
А няма там такіх каштоўнасьцяў. Ёсьць толькі адстойваньне ўласных інтарэсаў, прыпраўленае ксэнафобіяй. Краіны ЭЗ больш ахвотна прымалі беларускіх уцякачак і ўцекачоў, але цяперашняя сытуацыя зь людзьмі з Іраку і Афганістану празрыста намякае, што гэта быў не высокі гуманізм, а звычайны палітычны крок.
Вядома ж, дзякуй за дапамогу, але добра было б распаўсюджваць правы чалавека на ўсіх без выключэньня, а ня толькі на нас. Ня трэба капіяваць мэтады Лукашэнкі, гуляючыся людзьмі, нібы шашкамі. Мы ўсе жывыя, і нам баліць аднолькава.
Думкі, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.
