Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Ці будуць дадатковыя санкцыі за пагром Tut.by? Ацэнка фінскага палітоляга


Ці паўплывае атака на Tut.by на характар чацьвёртага пакету санкцыяў, якія рыхтуе Эўразьвяз? Як уплываюць на Захад пагрозы Макея «зьнішчыць грамадзянскую супольнасьць Беларусі»? Як адрозьніваюцца падыходы да беларускага пытаньня ЭЗ і ЗША?

На гэтыя пытаньні каналу Свабода Premium адказаў дырэктар праграмы «Ўсходняга партнэрства» ЭЗ і Расеі ў Фінскім інстытуце міжнародных адносінаў Аркадзь Мошас.

Мошас

  • Я ня ўпэўнены, што на зьмест чацьвёртага пакету санкцыяў ЭЗ паўплывае тое, што адбываецца цяпер у Беларусі, у прыватнасьці справа Tut.by.
  • Такія пакеты звычайна зацьвярджаюцца доўга, мяркую, што ён ужо нават гатовы.
  • Але імаверна, што адразу ж пачнуць рыхтаваць пяты пакет санкцыяў.
  • Мне здаецца, што стаўленьне ЭЗ пачынае мяняцца.
Аркадзь Мошас
Аркадзь Мошас
  • Ён вельмі доўга чакаў, вельмі доўга тлумачыў, чаму ён невялікія крокі ў санкцыйнай палітыцы выдаваў за гіганцкія дасягненьні.
  • Існуе «чырвоная лінія», перайшоўшы якую, рэжым ужо ня зможа вярнуцца ў папярэдні стан.
  • Нават зімой нейкія мадальнасьці дыялёгу Менску з ЭЗ яшчэ існавалі.
  • Прыхільнікі гэтага ў ЭЗ застаюцца, але іх робіцца менш, і ім цяжэй аргумэнтаваць свой пункт гледжаньня.
  • Махавік рэпрэсіяў, які раскручваецца ў Беларусі — гэта ў Эўропе пачынае ўспрымацца ня толькі як клішэ.
  • Тыя сілы ў ЭЗ, якія выступаюць за ўзмацненьне санкцыяў, атрымалі вельмі сур’ёзную дадатковую аргумэнтацыю.
  • Журналісцкая супольнасьць дастаткова ўплывовая ў Эўропе, і яна сёньня будзе выказваць салідарнасьць зь беларускімі журналістамі і ўдзяляць большую, чым раней, увагу падзеям у Беларусі.
  • На Захадзе прыслухоўваюцца да папярэджаньня Макея, што ў адказ на ўзмацненьне санкцыяў грамадзянская супольнасьць у Беларусі будзе зьнішчаная.
  • Гэты аргумэнт можна перагарнуць і сказаць, што санкцыі павінныя быць такімі моцнымі, каб адбіць у Менску ахвоту ціснуць на грамадзянскую супольнасьць.
  • Але цяжка сказаць, хто перамагае ў спрэчках наконт рэакцыі на гэтую пагрозу.
  • Гэты аргумэнт гучыць на аналітычных абмеркаваньнях у Эўропе.
  • Цяпер на гэтых абмеркаваньнях менш гучыць аргумэнт наконт таго, што ціск Захаду можа падштурхнуць Лукашэнку да больш шчыльнага збліжэньня з Расеяй, у тым ліку і ў вайсковай сфэры.
  • За апошнія месяцы дыскусія на тэму Беларусі некуды зьнікла.
  • На сёньняшні дзень працэс выпрацоўкі санкцыяў не палітычны, а бюракратычны.
  • Узаемадзеяньне з апазыцыяй, найперш з колам Ціханоўскай, даволі фармальнае.
  • Калі яна сустрэнецца з Байдэнам, гэта будзе гучная інфармацыйная нагода. Але гэта мае быць сустрэча такога ўзроўню, ня нешта меншае.
  • Летась вырашалася будучыня Беларусі, яна вырашалася на вуліцах яе гарадоў і ў сурʼёзных кабінэтах на Захадзе.
  • Што было на вуліцах, мы ведаем. У кабінэтах на Захадзе, гледзячы па ўсім, прайшлі да высновы, што ня трэба наконт Беларусі ісьці на жорсткую канфрантацыю з Расеяй, ня трэба рабіць так, як было ва Ўкраіне.
  • Францускі амбасадар раптоўна зьехаў у Парыж, калі надышоў час уручаць даверчыя граматы.
  • У гэтым сэнсе амбасадарка ЗША павяла сябе больш годна, яна не прыехала ў Менск на тых умовах, якія Менск выстаўляў.
  • Гэтыя рашэньні былі прынятыя яшчэ ўвосень.
  • Тое, што амбасадарка Фішэр ня едзе ў Менск, гэта сурʼёзны індыкатар.
  • І санкцыі амэрыканскія больш сурʼёзныя, чым эўрапейскія, а ў будучыні будуць рабіцца яшчэ больш сурʼёзнымі.
  • Пазыцыя ЗША больш прынцыповая, але яны не гатовыя быць лідэрам у выпрацоўцы заходняй палітыкі адносна Беларусі.
  • Яны лічаць, што гэта эўрапейскае пытаньне, і Эўропа мусіць за яго несьці адказнасьць. А Эўропа яе несьці ня хоча.
  • Напярэдадні саміту Байдэн — Пуцін некаторыя амэрыканскія аналітыкі выказвалі думку, што ў абмен на стрыманасьць ва ўкраінскіх справах Байдэн можа даць Пуціну свабоду рук у дзеяньнях адносна Беларусі.
  • Я ня ўпэўнены, што так і будзе, але гэтая думка заслугоўвае ўвагі.
  • Амэрыканцаў, па сутнасьці, цікавіць адно — каб у Беларусі не было новых расейскіх вайсковых базаў. Гэтаму яны будуць супрацьдзейнічаць.
  • А перанакіраваньне патоку нафтапрадуктаў з Клайпэды ў Усьць-Лугу іх не цікавіць.
  • І наконт такіх крокаў Расеі ў Беларусі амэрыканцы напружвацца ня будуць.

Што было напярэдадні

  • Першы пакет санкцый у дачыненьні да Беларусі Эўразьвяз увёў 2 кастрычніка 2020 году.
  • Пасьля сьпіс асобаў, якія падпадаюць пад іх дзеяньне, быў пашыраны другім і трэцім пакетамі 6 лістапада і 17 сьнежня адпаведна.
  • Адметнасьцю трэцяга пакету стала тое, што, акрамя пэрсаналій, у яго ўключылі арганізацыі.
  • Абмежавальныя меры прадугледжваюць забарону на паездкі ў Эўразьвяз і замарозку актываў асоб з санкцыйнага сьпісу, які цяпер налічвае 88 чалавек, уключна з Лукашэнкам, а таксама замарозку актываў сямі арганізацый.
  • Акрамя таго, фізычным і юрыдычным асобам — прадстаўнікам ЭЗ — забаронена наўпрост ці ўскосна даваць сродкі асобам з санкцыйнага сьпісу.
  • Латвія, Літва і Эстонія 25 сакавіка ўвялі новыя нацыянальныя санкцыі ў дачыненьні да 118 беларускіх супрацоўнікаў органаў унутраных спраў і юстыцыі, а таксама мясцовых органаў улады.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG