Як піша партал Саюзу палякаў Беларусі znadniemna.pl са спасылкай на ўласныя крыніцы, такое рашэнне прынятае Генэральнай пракуратурай. Пры гэтым невядома, ці прымянялася сьледзтвам такая самая мера да астатніх палякаў, зьняволеных у менскім сьледчым ізалятары № 1.
Усе фігуранты праходзяць у справе аб «распальваньні нацыянальнай варожасьці» і «рэабілітацыі нацызму», за што ім пагражае ад 5 да 12 гадоў пазбаўленьня волі. Гэта чальцы галоўнай рады арганізацыі: кіраўніца аддзяленьня ў Ваўкавыску Марыя Цішкоўская, кіраўніца аддзяленьня ў Лідзе Ірэна Бярнацкая, сябра галоўнай рады і журналіст Анджэй Пачобут і старшыня Форуму польскіх мясцовых ініцыятываў у Берасьці Ганна Панішава.
Акрамя таго, па тым жа артыкуле, што і польскія актывісты, арыштаваны мастак Алесь Пушкін. Яго абвінавацілі ў «рэабілітацыя нацызму» за публічную дэманстрацыю партрэта беларускага змагара 1950-х гадоў Яўгена Жыхара. Працу паказалі на выставе ў Цэнтры гарадзкога жыцьця ў Горадні, які ўзначальвае журналіст Павал Мажэйка. Ён таксама абвінавачваецца ў «рэабілітацыі нацызму» за арганізацыю выставы і цяпер па рашэньні суду выконвае фармальнасьці, зьвязаныя зь ліквідацыяй ягонай культурнай установы.
Аднак Сьледчы камітэт працягвае перасьлед польскіх актывістаў у рамках свайго расьсьледаваньня. У апошнія дні кіраўнікоў структураў Саюзу палякаў Беларусі выклікалі для допытаў у Горадні, Менску, Маладэчне, Індуры ды іншых месцах.
Як разьвіваўся беларуска-польскі канфлікт
- 2 кастрычніка 2020 году беларускі МЗС запатрабаваў скараціць колькасьць польскіх і літоўскіх консулаў у Беларусі. Да 9 кастрычніка зь Беларусі выехалі 32 польскія дыпляматы.
- 29 кастрычніка Лукашэнка абвінаваціў Польшчу ў распальваньні рэвалюцыі ў Беларусі, а польскага прэзыдэнта Анджэя Дуду — у фальсыфікацыі выбараў.
- 21 сьнежня Беларусь закрыла межы на ўезд і выезд, у тым ліку з Польшчай. Афіцыйная прычына — каранавірус.
- 12 сакавіка 2021 году на беларуска-польскай мяжы затрымалі дырэктарку прыватнай польскай школы ў Берасьці Ганну Панішаву. На яе завялі справу за «распальваньне нацыянальнай або рэлігійнай варожасьці» (частка 3 артыкул 130 КК). Яна знаходзіцца пад вартай.
- 13 сакавіка на запатрабаваньне беларускіх уладаў з Горадні выехалі яшчэ два польскія консулы, у тым ліку генэральны консул Польшчы ў Горадні Яраслаў Ксёнжэк. Прычыны — польскі консул узяў удзел у імпрэзе памяці «праклятых жаўнераў» у Берасьці. У Горадні застаўся апошні польскі консул. У адказ Польшча паведаміла, што высылае ў Беларусь двух беларускіх консулаў.
- 23 сакавіка ў Горадні затрымалі старшыню незарэгістраванага Саюзу палякаў Беларусі (СПБ) Анжаліку Борыс.
- 24 сакавіка Анжаліку Борыс асудзілі на 15 сутак адміністрацыйнага арышту за правядзеньне ў Горадні традыцыйнага сьвята Казюкі.
- 25 сакавіка затрымалі сяброў незарэгістраванага СПБ Анджэя Пачобута (Горадня), Ірэну Бярнацкую (Ліда), Марыю Цішкоўскую (Ваўкавыск).
- Генэральная пракуратура завяла крымінальную справу «за распальваньне рэлігійнай і нацыянальнай варожасьці» (частка 3 артыкулу 130 КК) на Анжаліку Борыс і іншых асобаў. Борыс, Пачобут, Бярнацкая, Цішкоўская знаходзяцца на «Валадарцы» ў якасьці падазраваных.
- 29 сакавіка стала вядома, што смаргонская пракуратура запрошвае сьпісы студэнтаў і выкладчыкаў курсаў польскай мовы. Запыт датаваны 25 сакавіка. Прыватныя школы польскай мовы паведамляюць, што праверкі ў іх ідуць па ўсёй Беларусі.
- 31 сакавіка праваабаронцы прызналі Борыс, Пачобута, Бярнацкую, Цішкоўскую, Панішаву палітвязьнямі.
- 6 красавіка Лукашэнка выставіў Польшчы прэтэнзіі ў тым, што яе ўлады абвінавачваюць афіцыйны Менск у фальсыфікацыі выбараў, а таксама «падтрымліваюць здраднікаў і экстрэмістаў».
