Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Сусьветная загадка беларускай летальнасьці каранавірусу


Пахаваньне ў Стоўпцах, 23 красавіка 2020
Пахаваньне ў Стоўпцах, 23 красавіка 2020

Наколькі небясьпечны, сьмяротны каранавірус у розных краінах? Гэта апісваецца дзьвюма характарыстыкамі — сьмяротнасьцю ад хваробы і летальнасьцю хваробы.

Сьмяротнасьць — гэта колькасьць тых, хто памёр ад хваробы, адносна ўсяго насельніцтва. Летальнасьць (Case fatality rate, або CFR) — колькасьць тых, хто памёр ад хваробы, адносна ўсіх, хто на яе захварэў.

Калі, умоўна кажучы, насельніцтва нейкай краіны складае тысячу чалавек, 100 зь іх захварэлі на нейкую хваробу і 50 ад яе памерлі, то сьмяротнасьць ад хваробы складзе 50/1000=5%, або 50 тысяч на мільён чалавек. А летальнасьць складзе 50/100=50%.

Каранавірус у Беларусі і ў сьвеце. Як разьвіваюцца падзеі >>

Бываюць хваробы, у якіх летальнасьць складае да 90% (скажам, ліхаманка Эбола) — гэта значыць, паміраюць амаль усе, хто захварэў. Але хварэюць на Эболу нямногія, таму сьмяротнасьць ад яе ня вельмі высокая. А, напрыклад, у звычайнага грыпу летальнасьць нізкая, мала хто ад яго памірае, але сьмяротнасьць заўважная, бо многія ім хварэюць.

Возьмем дадзеныя за 5 траўня з сайта worldometers.info.

На гэты дзень колькасьць сьмерцяў ад COVID-19 у Беларусі склала 107 чалавек, паказьнік сьмяротнасьці — 11 на мільён насельніцтва. Гэта 72-е месца з усіх 216 краін і тэрыторый, зьвесткі пра якія прыводзяцца на сайце, і 39–41-е месца ў Эўропе з 46 краін. Вось як выглядалі паказьнікі па некаторых краінах Эўропы на 5 траўня.

Краіна

Сьмерці ад COVID-19 на 1 мільён насельніцтва

Бэльгія

692

Гішпанія

548

Італія

485

Вялікая Брытанія

433

Францыя

391

Галяндыя

302

Швэцыя

283

Данія

87

Нямеччына

83

Аўстрыя

67

Румынія

44

Фінляндыя

44

Эстонія

41

Чэхія

24

Польшча

19

Літва

17

Беларусь

11

Расея

10

Латвія

9

Украіна

7

Славаччына

5

Меншы, чым у Беларусі, гэты паказьнік у Эўропе быў толькі ў Расеі, Латвіі, ва Ўкраіне і ў Славаччыне.

Ва ўсіх астатніх краінах Эўропы ён быў вышэйшы, у некаторых і значна вышэйшы. Цікава, што сярод 4 эўрапейскіх краін, дзе сьмяротнасьць ад COVID-19 была ніжэйшая, чым у Беларусі, тры — яе суседкі: Латвія, Расея і Ўкраіна.

Больш цікавая сытуацыя зь летальнасьцю. Тут Беларусь — нават і сярод усясьветных лідэраў. На амаль 18 350 хворых на COVID-19 у Беларусі 107 сьмерцяў, летальнасьць — 0,58%, крыху больш за палову адсотка.

Калі разглядаць краіны, дзе пандэмія набыла ўжо пэўны размах, то Беларусь паводле летальнасьці — на шостым месцы ў сьвеце, пасьля Аману, Узбэкістану, Бахрэйну, Сынгапуру і Катару. Толькі ў гэтых 5 краінах, дзе хворых на COVID-19 больш за 2 тысячы, летальнасьць ніжэйшая, чым у Беларусі. Праўда, усе, акрамя Сынгапуру, не адзначаюцца асаблівай дакладнасьцю і празрыстасьцю працы дзяржаўнай адміністрацыі.

Калі ж браць усе эўрапейскія краіны, то Беларусь — на абсалютным другім месцы пасьля Ісьляндыі, дзе хворых на COVID-19 на 5 траўня было 1799 і летальнасьць каранавірусу складала 0,56%.

Яшчэ адна дзіўная асаблівасьць Беларусі — дынаміка паказьніку летальнасьці. Паводле часу возьмем за пункт адліку 31 сакавіка, дзень, калі ў Беларусі была афіцыйна зафіксаваная першая сьмерць ад COVID-19. На той час у многіх іншых краінах іх было вельмі шмат, у некаторых яшчэ не было. На той момант паказьнік летальнасьці ў Беларусі складаў 0,66% — дзьве траціны адсотка, адна сьмерць на 152 выпадкі захворваньня.

Цяпер адпаведны паказьнік — 0,58%, нават меншы, чым тады. А вось такое дзіва мае месца наагул у нямногіх краінах. Летальнасьць COVID-19 вырасла амаль ва ўсіх краінах сьвету, у некаторых вельмі істотна. А ў каго ж, як у Беларусі, нават зьменшылася за месяц?

Краіны

Сьмерці/

Выпадкі

CFR 1, %

31.03

Сьмерці/

Выпадкі

CFR 2, %

5.05

СFR 2/CFR 1

Харватыя

0.69

3.93

5.70

Фінляндыя

1.20

4.55

3.79

Нямеччына

1.16

4.19

3.61

Польшча

1.43

4.96

3.47

Ісьляндыя

0.17

0.56

3.29

Швэцыя

4.06

12.29

3.03

Бэльгія

5.52

15.87

2.88

Францыя

6.76

14.97

2.21

ЗША

2.66

5.84

2.20

Вялікая Брытанія

9.64

15.09

1.57

Кітай

4.06

5.59

1.38

Расея

0.73

0.93

1.27

Італія

11.75

13.76

1.17

Гішпанія

8.82

10.22

1.16

Саудаўская Арабія

0.64

0.66

1.03

Камэрун

3.11

3.04

0.98

Іран

6.50

6.34

0.98

Аб'яднаныя Арабскія Эміраты

0.98

0.96

0.98

Украіна

2.64

2.48

0.94

Аман

0.52

0.48

0.92

Беларусь

0.66

0.58

0.88

Інданэзія

8.90

7.22

0.81

Сэрбія

2.56

2.07

0.81

Узбэкістан

1.16

0.45

0.39

Бахрэйн

0.71

0.22

0.31

Сынгапур

0.32

0.09

0.28

Катар

0.26

0.07

0.27

Гана

3.11

0.66

0.21

У табліцы прыводзяцца ня ўсе краіны, у якіх за месяц паказьнік летальнасьці павялічыўся. Але ўсе — у якіх зьменшыўся.

Яшчэ больш значна, чым у Беларусі, паказьнік летальнасьці зьменшыўся ў 7 краінах, зь іх эўрапейская — Сэрбія. Акрамя Беларусі і Сэрбіі, у Эўропе толькі ва Ўкраіне паказьнік летальнасьці за месяц не павялічыўся, а зьменшыўся, хоць і ў меншай ступені, чым у Беларусі.

Фармальна кажучы, пра недакладнасьць беларускай статыстыкі сьмерцяў ад COVID-19 гэтыя дадзеныя ня сьведчаць.

Але тое, што ў Беларусі назіраецца асаблівасьць, уласьцівая амаль толькі такім краінам, як Бахрэйн, Гана і Ўзбэкістан, выклікае пэўны роздум. Ну, так — і такім, як Сынгапур, Сэрбія і Ўкраіна.

Але, як бачым, гаворка ідзе нават пра сусьветную анамалію, ня кажучы ўжо — пра эўрапейскую.

Наўпрост гэта ня доказ, што беларуская статыстыка недакладная. Але ў любым выпадку навідавоку ўнікальная зьява — і ў Эўропе, і нават ва ўсім сьвеце. А прычыны ўнікальнасьці могуць быць розныя — ці ўнікальна добрая сыстэма аховы здароўя і палітыка барацьбы з пандэміяй, ці ўнікальная па хітрасьці сыстэма падліку памерлых ад пандэміі. Права на існаваньне маюць абодва тлумачэньні.

Думкі, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG