У Вярхоўнай Радзе Ўкраіны 4 сьнежня агучана прапанова фракцыі Пятра Парашэнкі забараніць пастаўкі электраэнэргіі з Расеі і Беларусі. Аднак парлямэнт гэтую прапанову не падтрымаў.
Колішняя віцэ-прэм’ерка ўкраінскага ўраду, дэпутатка фракцыі партыі Пятра Парашэнкі «Эўрапейская салідарнасьць» Іванна Клімпуш-Цынцадзэ лічыць, што аднаўленьне паставак электраэнэргіі зь Беларусі і Расеі пагражае нацыянальнай бясьпецы Ўкраіны, і прапануе на заканадаўчым узроўні забараніць такія апэрацыі.
«Украіна патрабуе ад заходняга сьвету санкцыяў супраць Расейскай Фэдэрацыі, у той жа час сама, насуперак гэтым санкцыям, пачала набываць расейскую электраэнэргію. А сёньня, пры дапамозе чарговай зьмены (у закон пра рынак электраэнэргіі. — РС) будзе працягваць набываць электраэнэргію ў Беларусі. Я хачу нагадаць, што такім чынам мы з энэргадэфіцытнай краіны будзем пастаўляць тую ж расейскую энэргію з атамнай станцыі, якая пабудавана на расейскія грошы», — заявіла Іванна Клімпуш-Цынцадзэ сёньня ў парлямэнце.
Дэпутатка падкрэсьліла, што прыярытэтам украінскай энэргасыстэмы ёсьць аб’яднаньне з эўрапейскай энэргетычнай сыстэмай. Паводле Клімпуш-Цынцадзэ, прапановы фракцыі «Эўрапейская салідарнасьць» жыцьцёва важныя для Ўкраіны:
«Калі мы іх ня ўхвалім, то паставім пад пагрозу нашу нацыянальную энэргетычную бясьпеку. Я вельмі прашу вас падтрымаць гэтыя зьмены».
У прыватнасьці, дэпутатка прапанавала дазволіць імпарт электраэнэргіі толькі з краін эўрапейскай супольнасьці.
Але яе ініцыятыву, як і аналягічную папраўку Аляксея Кучарэнкі, дэпутата фракцыі партыі Юліі Цімашэнкі «Бацькаўшчына», дэпутацкі корпус не падтрымаў.
Старшыня парлямэнцкага камітэту ў пытаньнях энэргетыкі і жыльлёва-камунальных паслуг Андрэй Герус (фракцыя «Слуга народу») назваў інсынуацыямі заявы дэпутатаў аб тым, што Беларусь рээкспартуе ва Ўкраіну расейскую энэргію:
«Беларусь цяпер сама вырабляе электраэнэргію і не набывае яе ў Расеі. Цяпер зь Беларусі энэргія не імпартуецца, але ў нас на рынку зьявілася канкурэнцыя, стварылася канкурэнтная цана, і такім чынам, імпарты спынены», — заявіў журналістам у парлямэнце Андрэй Герус у перапынку разгляду зьменаў у закон аб рынку электраэнэргіі.
У той жа час большасьцю галасоў парлямэнт ухваліў забарону паставак электраэнэргіі з Расеі на падставе двухбаковых кантрактаў. Пасьля ўхваленьня Вярхоўнай Радай зьменаў у закон пра рынак электраэнэргіі іх мусіць падпісаць прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі.
Беларусь цягам ліпеня-кастрычніка стала найбольшым пастаўніком электраэнэргіі ва Ўкраіну — украінскія спажыўцы атрымалі 644,9 мільёна кіляват-гадзін беларускай энэргіі. Але ў ноч з 30 лістапада на 1 сьнежня Ўкраіна спыніла пастаўкі электраэнэргіі зь Беларусі. Афіцыйнай прычына — яна стала даражэйшая, чым на ўнутраным украінскім рынку.
У лістападзе Міністэрства энэргетыкі і аховы навакольля Ўкраіны паведаміла, што ў прагнозным балянсе электрычнай энэргіі Аб’яднанай электрычнай сыстэмы Ўкраіны ў 2020 годзе прадугледжаны закуп у Беларусі 2,1 мільярда кіляват-гадзін электраэнэргіі. Гэта амаль траціна ад заплянаванага налета аб’ёму вытворчасьці электраэнэргіі БелАЭС.
Згодна з Канцэпцыяй энэргетычнай бясьпекі Беларусі, БелАЭС у 2020 годзе будзе выпрацоўваць 7,1 мільярда кіляват-гадзін. Пры гэтым агульны аб’ём вытворчасьці электраэнэргіі ў Беларусі, як мяркуецца, складзе 39,9 мільярда кіляват-гадзін.
Пытаньне паставак ва Ўкраіну энэргіі зь Беларускай АЭС занепакоіла і літоўскі бок — гэтую тэму ўзьняў прэзыдэнт Літвы Гітанас Наўседа ў лістападзе, у часе візыту ў Вільню прэзыдэнта Ўкраіны Ўладзіміра Зяленскага. Пасьля размовы Ўладзімір Зяленскі сказаў, што абмяркуе пытаньне БелАЭС са сваім міністрам энэргетыкі, але не сказаў наўпрост, ці будзе Ўкраіна далей купляць электрычнасьць у Беларусі.
«Я сказаў, што пачуў гэты сыгнал. Я сказаў, што я абавязкова сяду зь міністрам энэргетыкі [...], і мы абмяркуем гэтае пытаньне, — перадавала Delfi словы Зяленскага. — Усё, што для вас важна і што тычыцца пытаньняў бясьпекі, важна і для ўкраінцаў».
Зяленскі растлумачыў, што беларуская энэргія — гэта адзін са спосабаў барацьбы з энэргетычнымі манапалістамі Ўкраіны.
Наўседа ж сьцьвярджаў, што не намагаўся пераканаць Украіну не купляць беларускую электрычнасьць, а толькі давёў пазыцыю Літвы — паводле яго , «культура будаўніцтва на гэтай станцыі ну зусім нездавальняльная, мякка кажучы».
