«Турма, мужчына і жанчына. Як сядзяць у сучаснай Беларусі» — так называецца новая кніга бібліятэчнай сэрыі Радыё Свабода.
Кніга напісаная на аснове перадачы «Свабода ў турмах», якую цягам 2011–2017 гадоў вяла журналістка Алена Струвэ. На старонках кнігі — дакумэнтальныя споведзі палітвязьняў і людзей з крымінальным мінулым, у якім ёсьць месца гору і радасьці, подласьці і высакародзтву, каханьню і нянавісьці, хваробам і сьмерці, палітычным і побытавым канфліктам, творчасьці і гумару.
Прэзэнтацыя кнігі адбудзецца 19 чэрвеня ў Менску ў сядзібе Партыі БНФ (Чарнышэўскага, 3). Пачатак у 18.00.
Фядута: «Гэтая кніга — сьведчаньне гвалту, які дзяржава прымяняе да сваіх грамадзян»
Сваімі першымі чытацкімі ўражаньнямі ад кнігі дзеліцца палітоляг і былы палітвязень Аляксандар Фядута.
«Уяўляючы сабе мэханізмы функцыянаваньня беларускай улады, я вельмі скептычна стаўлюся да думкі, што любая кніга, хай нават самая моцная, можа паўплываць на ўладу і змусіць яе зьмяніцца. Калі б гэта было магчыма, то сьмяротнага пакараньня ў Беларусі ўжо даўно не было б.
Аднак гэта не азначае, што праца Алены Струвэ бессэнсоўная. Наадварот, яе кніга вельмі патрэбная.
Гэтая кніга — гістарычны дакумэнт. Я ня ведаю, як уладкаваны інтэрнэт, і не выключаю, што ён калі-небудзь зьнікне. Радыёперадачы застануцца ў выглядзе запісаў і падкаставых расшыфровак. Але кніга зойме сваё месца на паліцах бібліятэк, і дасьледнікі беларускага правасудзьдзя, беларускай пэнітэнцыярнай сыстэмы будуць абавязаныя на яе спасылацца.
Так, менавіта абавязаныя. Спэцыяліст, што сябе паважае, якіх бы поглядаў ён ні прытрымліваўся, абавязкова працытуе гэтую кнігу — як фактычнае сьведчаньне таго гвалту, які дзяржава прымяняе ў дачыненьні да сваіх грамадзян і свайго народу.
Менавіта ў гэтым палягае мэханізм узьдзеяньня гэтай кнігі і на цяперашнюю ўладу таксама. Чыноўнікі баяцца застацца ў Гісторыі; яны выбіраюць зьнікнуць з памяці назаўсёды. А пакуль працуе Алена Струвэ, гэта ў іх не атрымаецца. Фіксуюцца іх імёны, учынкі, падпісаныя імі дакумэнты. І іхным дзецям і ўнукам давядзецца чырванець за тое, што ўчынілі іх бацькі і дзяды. Можа, дзякуючы ўсьведамленьню гэтага што-небудзь і зьменіцца».
Севярынец: «Тое, што беларусы пішуць зь няволі на волю, абуджае салідарнасьць»
Палітык, былы палітвязень Павал Севярынец ацэньвае новую кнігу Свабоды.
«Кнігі „турэмнай прозы“, сьведчаньні пра „Валадарку“, „Амэрыканку“ ды „Акрэсьціна“ ў сёньняшняй Беларусі — бадай, самая запатрабаваная літаратура. Кожны беларус апошнія чвэрць стагодзьдзя прымярае плошчу камэры на сябе. Кажу „кожны“, маючы на ўвазе ня толькі абывацеляў, але і чыноўнікаў, і сілавікоў рэжыму: яны ведаюць, што часы, бывае, мяняюцца. І кніга Алены Струвэ — з такіх запатрабаваных.
Разам з тым турэмныя дзёньнікі ды эсэ — гэта тэксты, якія шакуюць грамадзтва і могуць зьмяніць становішча за кратамі. Дастаткова згадаць 2011 год і рэха Плошчы.
І нарэшце. Тое, што беларусы пішуць зь няволі на волю, наймацней абуджае салідарнасьць».
