Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Журналіста, які распавёў пра шакуючае забойства, аштрафавалі на 5 мільёнаў


Кастусь Жукоўскі
Кастусь Жукоўскі

2 красавіка судзьдзя Чыгуначнага раёну Гомеля Мікалай Бакуноў пакараў штрафам у 5 мільёнаў 400 тысяч рублёў фрылансера Кастуся Жукоўскага за нібыта «незаконны выраб і распаўсюд прадукцыі СМІ» без акрэдытацыі ў беларускім Міністэрстве замежных спраў.

Зацемка пад назовам «За забітае дзіця пакаралі пэдагогаў ды мэдыкаў» была зьмешчана 6 лютага на сайце беларускамоўнага тэлеканалу" Белсат «, які восьмы год трансьлюе перадачы з Польшчы, бо беларускае Міністэрства замежных спраў адмаўляе тэлеканалу ў афіцыйнай акрэдытацыі. Пад зацемкай ёсьць і подпіс — і зусім не Жукоўскага, а Алеся Яшчанкі.

Можа, гэта псэўданім Кастуся Жукоўскага?

- Я не зьяўляюся Яшчанкам. Але матэрыял ён падаў вельмі добра, - распавёў Свабодзе Жукоўскі. - А не вырабляў «прадукцыю СМІ», бо ня ведаю нават, як гэта зрабіць. Я магу толькі сабраць інфармацыю, запісаць на відэа і выкласьці ў інтэрнэт. Магу нават даслаць гэта на любы тэлеканал, дзе з матэрыялам працуюць прафэсійныя людзі і робяць тое, за што чапляюцца ўлады да любога фрылансэра.

У матэрыяле «За забітае дзіця пакаралі пэдагогаў ды мэдыкаў» распавядалася пра жахлівае забойства трохмесячнай дзяўчынкі, якая нарадзілася ў сацыяльна небясьпечнай сям’і. Мёртвая дзяўчынка праляжала каля васьмі месяцаў у дзіцячым вазку, пераўтварыўшыся ў мумію. За забітае немаўля пакаралі... пэдагогаў ды мэдыкаў. Мясцовыя ўлады лічылі, што не міліцыя, а менавіта пэдагогі ды мэдыкі не дапільнавалі асацыяльных бацькоў.

Як вынікае з адміністрацыйнай справы, сюжэт на тэлеканале «Белсат» адсачыла рэгіянальнае ўпраўленьне ўнутраных спраў, ведучы маніторынг публікацый, і даручыла Чыгуначнаму РАУС правесьці разьбіральніцтва. У выніку капітан міліцыі Віктар Сьцепаненка хадзіў у СШ№ 12, апытаў супрацоўнікаў гэтай вучэльні, якія патрапілі ў відэасюжэт, паказваў фотаздымак Жукоўскага, каб дазнацца, ён здымаў ці нехта іншы.

Урэшце дваіх супрацоўнікаў — пэдагога Людмілу Цішкову і гардэробшчыцу Тацяну Батракову — выклікалі ў суд, каб яны і тут пацьвердзілі, што відэаздымкі зрабіў менавіта Жукоўскі.

Фрылансер гэтага і не адмаўляў, бо, як патлумачыў у судзе, прыйшоў у школу не праз вакно, не праз чорны ход — зарэгістраваўся па пашпарце ў кнізе наведвальнікаў.

Прэтэнзіяў да Жукоўскага сьведкі ня мелі. Гардэробшчыца Батракова паведаміла нават, што фрылансер папярэдзіў яе пра здымкі. Яна і сама хацела распавесьці і абараніць пэдагогаў, бо лічыць, што не пэдагогі вінаватыя ў гібелі немаўляці. І не яны, а міліцыя, мусіла шукаць зьніклую дзяўчынку. А атрымалася так, што настаўніца Людміла Цішкова выклікала бацьку-забойцу дзіцяці, які сякерай ускрыў дзьверы маласямейкі, дзе амаль восем месяцаў ляжала ў дзіцячым вазку задушаная дзяўчынка.

Судзьдзя Мікалай Бакуноў пытаўся ў сьведкі Батраковай, ці нанёс ёй Жукоўскі маральную шкоду — у зьвязку з тым, што меркаваньне распаўсюджана у СМІ.

Крыху зьбянтэжаная, як падалося, кабета зноў пацьвердзіла: «Прэтэнзіяў да Жукоўскага ня маю, але каб надалей так не рабіў».

Трэба дадаць, што судзьдзя перад пачаткам разьбіральніцтва адхіліў хадайніцтва Жукоўскага як сябра ГА «БАЖ» мець у судзе свайго прадстаўніка — юрыста Леаніда Судаленку, які зьяўляецца таксама чальцом «Беларускай асацыяцыі журналістаў». Ня стаў судзьдзя весьці разгляд справы на беларускай мове, як прасіў адказчык. Адмовіў ён Жукоўскаму і ў праве карыстацца перакладчыкам, бо лічыць, што калі чалавек скончыў сярэднюю спэцыяльную навучальную ўстанову, то мусіць ведаць і расейскую мову, хаця перад гэтым у пераліку правоў называў акурат і права на перакладчыка.

Вынікам разгляду адміністрацыйнай справы стаў штраф фрылансэру Жукоўскаму — 30 базавых велічыняў, што адпавядае 5 мільёнам 400 тысячам рублёў.

- Пакараньне гэтае зьвязана найперш з зачысткай інфармацыйнай прасторы перад будучымі прэзыдэнцкімі выбарамі, - лічыць Канстанцін Жукоўскі. - Але вось што зьдзіўляе, што адбываецца гэта якраз у пэрыяд, калі вядзецца нармалізацыя адносінаў Беларусі з Эўразьвязам. Я нават ня ведаю, а ці не мядзьведжую паслугу робяць уладзе мясцовыя чыноўнікі? Такімі дзеяньнямі яны парушаюць асноўныя правы чалавека і маё канстытуцыйнае права на збор і распаўсюд інфармацыі, а правы ўсіх іншых людзей — ведаць, што вакол іх адбываецца. Гэта такі мэдаль за маю грамадзянскую пазыцыю, за тое, што я расказваю праўду, і людзі пра гэтую праўду даведваюцца.

Фрылансэр дадаў, што відэаматэрыял ён разьмясьціў на старонцы ў ютубе, а што яго скарыстаў тэлеканал «Белсат» — гэта для яго толькі гонар.

Алесь Яўсеенка
Алесь Яўсеенка

Гомельскі праваабаронца Алесь Яўсеенка, які прысутнічаў на судзе, лічыць, што штраф фрылансэру — гэта ня што іншае, як перасьлед вальнадумства, абмежаваньне распаўсюду незалежнай інфармацыі:

- Такая падзея ня толькі для Гомеля — для Беларусі незвычайная: дзіцё знайшлі муміфікаваным. Чалавек міні-расьледаваньне правёў. Хто забароніць? Бо што не забаронена, тое дазволена. А чалавека ўзялі й пакаралі. Гэта ня што іншае, як перасьлед вальнадумства, і абмежаваньне канстытуцыйна дазволенага распаўсюду інфармацыі.

Пакараньне незалежных журналістаў-фрылансераў улады практыкуюць кожны год. Сёлета, з улікам Кастуся Жукоўскага, аштрафаваны ўжо пяцёра: Алесь Ляўчук і Аліна Літвінчук (двойчы) зь Берасьця, Ларыса Шчыракова з Гомеля (двойчы) Тамара Шчапёткіна зь Бярозы.

Па падліках праваабарончага цэнтру «Вясна», за 2014 і першыя месяцы 2015 году за кошт штрафаў незалежныя журналісты папоўнілі дзяржаўную казну на 79 мільёнаў 230 тысяч беларускіх рублёў. Ад сёньня гэтая сума ўзрасла да 85 мільёнаў.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG