Жарсьці па лацінцы — мэтрапалітэн не зьбіраецца нічога мяняць

Галоўны інжынэр Менскага мэтрапалітэну Георгі Ткач кажа, што стаміўся ўжо аргумэнтаваць, чаму назвы ўсіх станцыяў мэтро напісаныя беларускай лацінкай. Ён распавёў, што ёсьць пратакол № 9 паседжаньня тапанімічнай камісіі пры Савеце Міністраў ад 4 кастрычніка 2012 году. Прычым на паседжаньні прысутнічалі ўсе сябры гэтай камісіі:

«Станцыі мэтро і вуліцы — гэта геаграфічныя аб’екты, і перадаваць мы іх можам толькі ў адпаведнасьці з тымі патрабаваньнямі, якія вылучае тапанімічная камісія. Пераклад ажыцьцяўляўся па дамове Інстытутам мовазнаўства імя Якуба Коласа Нацыянальнай акадэміі навук — адмыслоўцамі, якія ўваходзяць у гэтую камісію. То бок мы напісалі дакладна да кожнай літары, як яны нам загадалі».

Георгі Ткач сказаў, што да крытыкі ставіцца спакойна і мэтрапалітэн не зьбіраецца нічога мяняць.

Мовазнаўца Зьміцер Саўка перакананы:

«На маю думку, нарэшце зрабілі штосьці талковае. Я цалкам падтрымліваю гэты крок. Але гэты крок ня мусіць завіснуць. Калі ня будзе мапаў, у якіх аформлена абсалютна так жа, калі ня будзе на вуліцах шыльдаў з такім самым напісаньнем, — вядома, што правісьне ініцыятыва, і гэта будзе бессэнсоўна».

Навуковы супрацоўнік Інстытуту мовазнаўства, кандыдат філялягічных навук Алена Анісім распавяла, што беларуская лацінка была прынятая падчас стварэньня 6-томнага даведніка па назвах населеных пунктаў. І гэтая графічная сыстэма вельмі добра была ўспрынятая на міжнародным узроўні і атрымала высокую ацэнку экспэртаў ААН. Да таго ж Закон аб геаграфічных назвах адстойвае таксама прыярытэт беларускай мовы. Такім чынам, за беларускай лацінкай ёсьць ня толькі гісторыя, але і сучасны досьвед яе выкарыстаньня:

«Таму калі людзі, якія адмаўляюць беларусам у праве на выкарыстаньне сваёй спадчыны (а гэта наша спадчына, таму што лацінка актыўна выкарыстоўвалася на пачатку 20 стагодзьдзя, ня кажучы пра ранейшы час), — то гэта праблема гэтых людзей, праблема іхняй культуры і праблема іхняга стаўленьня да беларусаў як да нацыі, якая самастойна можа вырашаць некаторыя свае праблемы. Тое, што амэрыканец ці ангелец ня змог прачытаць? Прабачце, а што, любы беларус, прыехаўшы ў Амэрыку, Ангельшчыну ці Шатляндыю, зможа так лёгка прачытаць іх назвы? Гэта проста праблема культуры чалавека і праблема адносінаў да тых людзей, чыю краіну ён наведвае. Калі ёсьць сваё, дык трэба сваё прапагандаваць. Тым больш, беларуская лацінка не скажае назву беларускую, яна перадае менавіта назву, тое, што гучыць пасьля ў мэтро. Што ж тут дзікага?»

Тое, што зьявілася крытыка — гэта памылка людзей, якія мяркуюць, што абсалютная бальшыня іншаземцаў цалкам арыентаваная на ангельскую мову, а гэта ня так, мяркуе лінгвіст Зьміцер Саўка. Тут увогуле ня мае значэньня, на якой мове іншаземец размаўляе дома ці за мяжою. Праблема ў іншым:

«Бальшыня іншаземцаў увогуле ня ведаюць кірыліцы. І для іх кірыліца — гэта такія самыя герогліфы, як для нас кітайскія. І вось дзеля таго, каб пераадолець гэты першасны галоўны бар’ер, і прыдумалі сыстэму раманізацыі, а менавіта рэпрэзэнтацыі. Можна рэпрэзэнтаваць матэрыял моўны зь любой абсалютна мовы, перавёўшы са сваёй сыстэмы знакаў (гэта няважна — кірыліца, арабіца, дэванагары) на стандартныя, звыклыя лацінскія літары».

Мовазнаўцы спадзяюцца, што гэтая першая ластаўка — назвы станцыяў мэтро — дасьць штуршок і да афармленьня іншых аб’ектаў. Тым больш, што зараз ідзе падрыхтоўка да чэмпіянату сьвету па хакеі 2014 году.