Да стогадовага юбілею нобэлеўскага ляўрэата Чэслава Мілаша 10 літаратараў Эўропы напісалі лісты аўтару славутай кнігі “Родная Эўропа”. Сёньня ў Вільні свае лісты Мілашу прачытаюць беларускі і літоўскі літаратары Ігар Бабкоў і Данатас Пятрошус, а ў чацьвер ўвечары віленскія аўтары і навукоўцы прадставілі трохмоўнае літоўска-беларуска-польскае выданьне “Чаляднік часу”, прысьвечанае Чэславу Мілашу.
Грамадзкі праект “Лісты да Мілаша” адбываецца ў гарадах, якія былі этапамі падарожжаў Чэслава Мілаша па Эўропе – гэта Ляйпцыг, Вільня, Цюрых, Парыж. Праект “Лісты Мілашу” распачалі ў Празе 16 сакавіка чэская пісьменьніца Пэтра Гулава і кіраўнік беларускай службы “Радыё Свабода”, пісьменьнік і публіцыст Аляксандар Лукашук. Сёньня ў Вільні ў Польскім інстытуце, што месьціцца на вуліцы Вялікай непадалёк ад Віленскай ратушы, свае лісты да Мілаша прачытаюць беларускі пісьменьнік і перакладчык Ігар Бабкоў і літоўскі эсэіст Данатас Пятрошус.
“Выспа талеранцыі”
А напярэдадні, увечары 17 сакавіка, у віленскім Доме-музэі Венцлавы адбылася дыскусія і другая прэзэнтацыя выдадзенай ў Літве кнігі “Чаляднік часу” (у рамках праекту да 100-годзьдзя Чэслава Мілаша “Выспа талеранцыі”), прысьвечанай набэлісту, які называў сябе апошнім грамадзянінам Вялікага Княства Літоўскага.
У кнігі 18 аўтараў – па 6 з трох краінаў, эсэ кожнага перакладзена на іншыя мовы, так што ўся кніга трохмоўная – літоўская, беларуская і польская.
“Лад мысьленьня фармуюць ня кнігі і ня іх таўшчыня, але наратывы, – інтэрпрэтацыі, выкладаньне, ідэі. Так вось гэтая кніга якраз і ёсьць тым, што стварае такі наратыў”, – адзначыў вядомы літоўскі гісторык Альфрэдас Бумблаўскас у часе дыскусіі “Апошні грамадзянін ВКЛ і сёньняшні час”.
Чаляднік часу
Чэслаў Мілаш – сваяк літоўскага паэта і дыплямата Оскара Мілаша, які нарадзіўся ў беларускай Чарэі і пісаў па-француску. Чэслаў называў сябе чаляднікам Оскара, працягваў яго ідэі, верыў, што зьяўляецца апошнім грамадзянінам Вялікага Княства Літоўскага і ствараў масты мастацкага слова паміж народамі, культурамі, дзяржавамі.
Кніга “Чаляднік часу” – гэта збор тэкстаў пра Чэслава і Оскара Мілашаў. У ліку беларускіх аўтараў – Алесь Чобат, Сяргей Харэўскі, Дзьмітры Плакс. У кнізе ёсьць і эсэ асабістай сакратаркі Чэслава Мілаша Агнешкі Касінскай, ягонага сябра паэта Томаса Венцлавы, прафэсаркі Вікторыі Даўяціце-Пакярэне.
Адзін з аўтараў выданьня, літоўскі пісьменьнік і літаратуразнаўца, які таксама ведаў Чэслава Мілаша, Вітаўтас Марцінкус ня верыць, што сёньня Мілаша разумеюць:
“Мы ня можам яго цалкам зразумець, і гэта цудоўна, таму што гэта заахвочвае нас самастойна думаць. Мы б ня мелі што рабіць, каб было усё да рэшты зразумела і патлумачана і такім чынам закрыта. А менавіта гэтая адкрытасьць такая чароўная сваёй незавершанасьцю, тым, што не дагаворана, і тым, што пакідае месца і для нашага ўдзелу і, значыць, будзе мець яшчэ працяг”, – кажа Вітаўтас Марцінкус. Праявай такой адкрытасьці спадчыны Чэслава Мілаша і сталіся шматлікія праекты з нагоды юбілею, дзякуючы якім зьявіліся новыя творы.
Грамадзкі праект “Лісты да Мілаша” адбываецца ў гарадах, якія былі этапамі падарожжаў Чэслава Мілаша па Эўропе – гэта Ляйпцыг, Вільня, Цюрых, Парыж. Праект “Лісты Мілашу” распачалі ў Празе 16 сакавіка чэская пісьменьніца Пэтра Гулава і кіраўнік беларускай службы “Радыё Свабода”, пісьменьнік і публіцыст Аляксандар Лукашук. Сёньня ў Вільні ў Польскім інстытуце, што месьціцца на вуліцы Вялікай непадалёк ад Віленскай ратушы, свае лісты да Мілаша прачытаюць беларускі пісьменьнік і перакладчык Ігар Бабкоў і літоўскі эсэіст Данатас Пятрошус.
“Выспа талеранцыі”
А напярэдадні, увечары 17 сакавіка, у віленскім Доме-музэі Венцлавы адбылася дыскусія і другая прэзэнтацыя выдадзенай ў Літве кнігі “Чаляднік часу” (у рамках праекту да 100-годзьдзя Чэслава Мілаша “Выспа талеранцыі”), прысьвечанай набэлісту, які называў сябе апошнім грамадзянінам Вялікага Княства Літоўскага.
У кнігі 18 аўтараў – па 6 з трох краінаў, эсэ кожнага перакладзена на іншыя мовы, так што ўся кніга трохмоўная – літоўская, беларуская і польская.
“Лад мысьленьня фармуюць ня кнігі і ня іх таўшчыня, але наратывы, – інтэрпрэтацыі, выкладаньне, ідэі. Так вось гэтая кніга якраз і ёсьць тым, што стварае такі наратыў”, – адзначыў вядомы літоўскі гісторык Альфрэдас Бумблаўскас у часе дыскусіі “Апошні грамадзянін ВКЛ і сёньняшні час”.
Чаляднік часу
Чэслаў Мілаш – сваяк літоўскага паэта і дыплямата Оскара Мілаша, які нарадзіўся ў беларускай Чарэі і пісаў па-француску. Чэслаў называў сябе чаляднікам Оскара, працягваў яго ідэі, верыў, што зьяўляецца апошнім грамадзянінам Вялікага Княства Літоўскага і ствараў масты мастацкага слова паміж народамі, культурамі, дзяржавамі.
Кніга “Чаляднік часу” – гэта збор тэкстаў пра Чэслава і Оскара Мілашаў. У ліку беларускіх аўтараў – Алесь Чобат, Сяргей Харэўскі, Дзьмітры Плакс. У кнізе ёсьць і эсэ асабістай сакратаркі Чэслава Мілаша Агнешкі Касінскай, ягонага сябра паэта Томаса Венцлавы, прафэсаркі Вікторыі Даўяціце-Пакярэне.
Адзін з аўтараў выданьня, літоўскі пісьменьнік і літаратуразнаўца, які таксама ведаў Чэслава Мілаша, Вітаўтас Марцінкус ня верыць, што сёньня Мілаша разумеюць:
“Мы ня можам яго цалкам зразумець, і гэта цудоўна, таму што гэта заахвочвае нас самастойна думаць. Мы б ня мелі што рабіць, каб было усё да рэшты зразумела і патлумачана і такім чынам закрыта. А менавіта гэтая адкрытасьць такая чароўная сваёй незавершанасьцю, тым, што не дагаворана, і тым, што пакідае месца і для нашага ўдзелу і, значыць, будзе мець яшчэ працяг”, – кажа Вітаўтас Марцінкус. Праявай такой адкрытасьці спадчыны Чэслава Мілаша і сталіся шматлікія праекты з нагоды юбілею, дзякуючы якім зьявіліся новыя творы.
