Многія слухачы Свабоды пэсымістычна ставяцца да магчымасьці сумленнага падліку галасоў у сёньняшніх беларускіх умовах. Вось адно з меркаваньняў:
"Пра Лукашэнку кажуць па тэлевізіі, па радыё, народ ведае пра яго. Я прапаную паставіць пытаньне: хто вы, Лукашэнка? Злачынца ці хто? Дзеля чаго ён гэта ўсё робіць? Для сваёй выгады ці для народа? І людзі адкажуць. І бузе ўсё ясна. Вось я пра яго ведаю, як ён сказаў, маўляў, Эўразьвяз не задаволены, што вельмі шмат за мяне прагаласавалі, і я даў каманду, каб старшыня ЦВК зьнізіла працэнт.
У іншага слухача такое ж меркаваньне:
" Што б вы там ні рабілі, 70% адсоткаў атрымае Лукашэнка.
Лідэр "Эўрапейскай кааліцыі" Мікола Статкевіч пагаджаецца, што аб'ектыўных выбараў у цяперашняй палітычнай сыстэме Беларусі адбыцца ня можа:
Мікола Статкевіч"Самая вялікая таямніца ў Беларусі — гэта сапраўдныя вынікі выбараў. Мабыць іх ня ведае ніхто, таму што выбарчыя камісіі ад самага нізу падаюць наверх тыя працэнты, якія ім загадана падаць. Выбары пераўтвораныя ў рытуал. Можна казаць і 70% і 90%.
Думаю, што так яно й было, як сказаў спадар Лукашэнка. Паставілі задачу чыноўнікам на адзін працэнт, а кожны зь іх падумаў: "А раптам суседняя вобласьць дасьць болей, і я апынуся самым нелаяльным?". І пачалося такое спаборніцтва паміж гарадзкімі, раённымі і абласнымі "вэртыкалямі", хто дасьць большы працэнт за кіраўніка дзяржавы.
Вось і атрымалася, што дагналі да 93%, што ўжо зусім неверагодная лічба. Спадару Лукашэнку давялося скінуць 10%. А колькі ён атрымаў насамрэч, бог яго ведае. Мне падаецца, што менш за палову. А на гэтых выбарах ці атрымае траціну галасоў — пытаньне. Ярмошына намалюе лічбу, і ўсё гэта так і сыдзе, калі беларускае грамадзтва будзе маўчаць і пакорліва назіраць за гэтым".
Як трэба дзейнічаць апазыцыі напярэдадні прэзыдэнцкай выбарчай кампаніі, каб у краіне адбыліся сапраўдныя выбары і пачаліся дэмакратычныя зьмены? Слухач Свабоды выказвае сваю думку:
"Улады ня далі згоды на правядзеньне мітынгу 16 жніўня. Ланцуг неабыякавых людзей быў нешматлікі. За гэтыя гады людзі прызвычаіліся да тых умоваў, людзі спачуваюць родным і блізкім знаёмых і бачаць, што нічога не зьмяняецца. Ніхто нічога ня ведае і ведаць ня будзе ў бліжэйшай будучыні. Таму на плошчу ў час выбараў таксама прыйдзе няшмат народу, бо за гэтыя гады людзі прызвычаіліся да ўмоваў свайго існаваньня, знайшлі нейкую нішу і баяцца зьменаў, каб не было горш. Калі б былі дэбаты на тэлевізіі ці па радыё паміж дзейным прэзыдэнтам і тымі, хто хоча балятавацца на гэтую пасаду, людзі маглі б параўноўваць. А так невядома, хто што прапанаваў, каб палепшыць становішча ў краіне. Вось і пытаньне: што робіць апазыцыя падчас уборкі ўраджаю… І такіх пытаньняў шмат".
А вось больш радыкальнае меркаваньне нашага слухача, які прыгадаў мінулую прэзыдэнцкую кампанію.
"У мяне ёсьць сваё меркаваньне наконт апазыцыі. Вось і ў званках на Свабоду часта чую: вось апазыцыя ня робіць. Дарагія слухачы, апазыцыя на сёньняшні дзень — гэта мы, гэта мы ўсе, хто атрымліваюць па 400-500 тысяч “лукашэй”, усе хто працуе і на пэнсіі, гэта ўсе тыя, хто недаядае, недаапранаецца, гэта ўсё апазыцыя — гэта большасьць. Таму мне падаецца, што сёньня Лукашэнка ўжо апазыцыянэр, а не кіраўнік, і сёньня выйграць можа толькі той, хто будзе змагацца за адсоўваньне Лукашэнкі ад удзелу ў выбарах. Гэта будзе справядліва, бо пасьля 16 гадоў бяспраўя ён ня мае права больш кіраваць дзяржавай і людзьмі. 16 гадоў кіраваў, з іх 10 гадоў незаконна, не прызнана, ён ня быў сьветам прызнаны. Ён загубіў сям’ю Казуліных, такіх паважаных людзей".
Лідэр Кансэрватыўна-хрысьціянскай партыі БНФ Зянон Пазьняк лічыць, што самай правільнай тактыкай апазыцыі падчас цяперашніх выбараў павінен быць байкот:
Зянон Пазьняк"Байкот абгрунтоўваецца некалькімі тэзісамі. Першы, гэта тое, што Лукашэнка ня мае права ўдзельнічаць у гэтых выбарах. Ягоны ўдзел у выбарах будзе крыміналам, а з боку людзей будзе выглядаць як прызнаньне гэтага крыміналу. Лукашэнка ня мае права ўдзельнічаць у выбарах — гэта зьдзек з нацыі.
Калі б такая сытуацыя здарылася ў Польшчы, то ніводны паляк не пайшоў бы на выбары. Але там іншы ўзровень нацыянальнай сьвядомасьці і палітычнага досьведу.
Другі тэзіс байкоту — выбары не залежаць ад людзей, якія будуць галасаваць. Створана фальсыфікацыйная машына, і ня важна, як людзі галасуюць. Трэба, каб яны толькі прыйшлі на выбары. Бо, калі нікога ня будзе, то якая ж фальсыфікацыя? Тады ж ня будзеш казаць, што мяне народ падтрымаў, і я элегантна перамог. Хлусьня відавочная. Вось, калі гэтая хлусьня будзе ўсім зразумелая, гэта кансалідуе людзей як пратэст супраць ашуканства, як пратэст супраць улады. Гэта першы крок да кансалідацыі грамадзтва".
Анамальнае надвор'е -- асобная тэма званкоў на Свабоду. Вось адзін зь іх.
"Перажываючы цяпер амаль што апакаліпсіс (дзікунскую сьпёку, што апанавала нас), міжволі пачынаеш паважаць нашых далёкіх продкаў, якія пакланяліся прыродзе. У іх паганстве ёсьць нешта касьмічнае. А мы дайшлі да таго, што сталі царамі прыроды. Чалавецтва цягне зь зямлі ўсё, нарабіла мільёны тон зброі і сядзіць на ёй. Навыдумлялі розных ідэалёгій, што могуць усё ўзарваць. А цяпер адны краіны залівае вадой, у іншых — сухмень страшэнная. Ня так даўно па расейскім тэлеканале паказвалі новы ваенны самалёт, хваліліся, што аналягаў няма нідзе ў сьвеце. А здарыўся на прасторах Расеі магутны пажар — 12 краін дапамагалі тушыць яго. А ў іх няма такога ваеннага “супэр”, а ёсьць дапамога. З прыродай, напэўна, так і трэба: любоўю за любоў. І нават выкінутае сьмецьце да берагоў возера — гэта стаўленьне нашае да прыроды. Таму давайце быць і трохі паганцамі, тады і касьмічны розум ад нас не адступіцца. Дзякуй санітарным і пажарным службам Беларусі! А мы павінны быць дысцыплінаванымі і берагчы ад агню кожнае дрэва, кожнае птушынае гняздоўе, кожнага зьвярка.
Вы слухалі званкі на "Свабоду". Нагадаю, што тэлефон "Свабоды" ў Менску — 266-39-52, працуе 24 гадзіны на суткі. Тэлефануйце і пішыце! Дзяліцеся навінамі, выказвайце сваё стаўленьне да падзеяў у Беларусі і ў сьвеце. Мы таксама чакаем водгукаў на працу Радыё Свабода.
"Пра Лукашэнку кажуць па тэлевізіі, па радыё, народ ведае пра яго. Я прапаную паставіць пытаньне: хто вы, Лукашэнка? Злачынца ці хто? Дзеля чаго ён гэта ўсё робіць? Для сваёй выгады ці для народа? І людзі адкажуць. І бузе ўсё ясна. Вось я пра яго ведаю, як ён сказаў, маўляў, Эўразьвяз не задаволены, што вельмі шмат за мяне прагаласавалі, і я даў каманду, каб старшыня ЦВК зьнізіла працэнт.
У іншага слухача такое ж меркаваньне:
" Што б вы там ні рабілі, 70% адсоткаў атрымае Лукашэнка.
Лідэр "Эўрапейскай кааліцыі" Мікола Статкевіч пагаджаецца, што аб'ектыўных выбараў у цяперашняй палітычнай сыстэме Беларусі адбыцца ня можа:
Думаю, што так яно й было, як сказаў спадар Лукашэнка. Паставілі задачу чыноўнікам на адзін працэнт, а кожны зь іх падумаў: "А раптам суседняя вобласьць дасьць болей, і я апынуся самым нелаяльным?". І пачалося такое спаборніцтва паміж гарадзкімі, раённымі і абласнымі "вэртыкалямі", хто дасьць большы працэнт за кіраўніка дзяржавы.
Вось і атрымалася, што дагналі да 93%, што ўжо зусім неверагодная лічба. Спадару Лукашэнку давялося скінуць 10%. А колькі ён атрымаў насамрэч, бог яго ведае. Мне падаецца, што менш за палову. А на гэтых выбарах ці атрымае траціну галасоў — пытаньне. Ярмошына намалюе лічбу, і ўсё гэта так і сыдзе, калі беларускае грамадзтва будзе маўчаць і пакорліва назіраць за гэтым".
Як трэба дзейнічаць апазыцыі напярэдадні прэзыдэнцкай выбарчай кампаніі, каб у краіне адбыліся сапраўдныя выбары і пачаліся дэмакратычныя зьмены? Слухач Свабоды выказвае сваю думку:
"Улады ня далі згоды на правядзеньне мітынгу 16 жніўня. Ланцуг неабыякавых людзей быў нешматлікі. За гэтыя гады людзі прызвычаіліся да тых умоваў, людзі спачуваюць родным і блізкім знаёмых і бачаць, што нічога не зьмяняецца. Ніхто нічога ня ведае і ведаць ня будзе ў бліжэйшай будучыні. Таму на плошчу ў час выбараў таксама прыйдзе няшмат народу, бо за гэтыя гады людзі прызвычаіліся да ўмоваў свайго існаваньня, знайшлі нейкую нішу і баяцца зьменаў, каб не было горш. Калі б былі дэбаты на тэлевізіі ці па радыё паміж дзейным прэзыдэнтам і тымі, хто хоча балятавацца на гэтую пасаду, людзі маглі б параўноўваць. А так невядома, хто што прапанаваў, каб палепшыць становішча ў краіне. Вось і пытаньне: што робіць апазыцыя падчас уборкі ўраджаю… І такіх пытаньняў шмат".
А вось больш радыкальнае меркаваньне нашага слухача, які прыгадаў мінулую прэзыдэнцкую кампанію.
"У мяне ёсьць сваё меркаваньне наконт апазыцыі. Вось і ў званках на Свабоду часта чую: вось апазыцыя ня робіць. Дарагія слухачы, апазыцыя на сёньняшні дзень — гэта мы, гэта мы ўсе, хто атрымліваюць па 400-500 тысяч “лукашэй”, усе хто працуе і на пэнсіі, гэта ўсе тыя, хто недаядае, недаапранаецца, гэта ўсё апазыцыя — гэта большасьць. Таму мне падаецца, што сёньня Лукашэнка ўжо апазыцыянэр, а не кіраўнік, і сёньня выйграць можа толькі той, хто будзе змагацца за адсоўваньне Лукашэнкі ад удзелу ў выбарах. Гэта будзе справядліва, бо пасьля 16 гадоў бяспраўя ён ня мае права больш кіраваць дзяржавай і людзьмі. 16 гадоў кіраваў, з іх 10 гадоў незаконна, не прызнана, ён ня быў сьветам прызнаны. Ён загубіў сям’ю Казуліных, такіх паважаных людзей".
Лідэр Кансэрватыўна-хрысьціянскай партыі БНФ Зянон Пазьняк лічыць, што самай правільнай тактыкай апазыцыі падчас цяперашніх выбараў павінен быць байкот:
Калі б такая сытуацыя здарылася ў Польшчы, то ніводны паляк не пайшоў бы на выбары. Але там іншы ўзровень нацыянальнай сьвядомасьці і палітычнага досьведу.
Другі тэзіс байкоту — выбары не залежаць ад людзей, якія будуць галасаваць. Створана фальсыфікацыйная машына, і ня важна, як людзі галасуюць. Трэба, каб яны толькі прыйшлі на выбары. Бо, калі нікога ня будзе, то якая ж фальсыфікацыя? Тады ж ня будзеш казаць, што мяне народ падтрымаў, і я элегантна перамог. Хлусьня відавочная. Вось, калі гэтая хлусьня будзе ўсім зразумелая, гэта кансалідуе людзей як пратэст супраць ашуканства, як пратэст супраць улады. Гэта першы крок да кансалідацыі грамадзтва".
Анамальнае надвор'е -- асобная тэма званкоў на Свабоду. Вось адзін зь іх.
"Перажываючы цяпер амаль што апакаліпсіс (дзікунскую сьпёку, што апанавала нас), міжволі пачынаеш паважаць нашых далёкіх продкаў, якія пакланяліся прыродзе. У іх паганстве ёсьць нешта касьмічнае. А мы дайшлі да таго, што сталі царамі прыроды. Чалавецтва цягне зь зямлі ўсё, нарабіла мільёны тон зброі і сядзіць на ёй. Навыдумлялі розных ідэалёгій, што могуць усё ўзарваць. А цяпер адны краіны залівае вадой, у іншых — сухмень страшэнная. Ня так даўно па расейскім тэлеканале паказвалі новы ваенны самалёт, хваліліся, што аналягаў няма нідзе ў сьвеце. А здарыўся на прасторах Расеі магутны пажар — 12 краін дапамагалі тушыць яго. А ў іх няма такога ваеннага “супэр”, а ёсьць дапамога. З прыродай, напэўна, так і трэба: любоўю за любоў. І нават выкінутае сьмецьце да берагоў возера — гэта стаўленьне нашае да прыроды. Таму давайце быць і трохі паганцамі, тады і касьмічны розум ад нас не адступіцца. Дзякуй санітарным і пажарным службам Беларусі! А мы павінны быць дысцыплінаванымі і берагчы ад агню кожнае дрэва, кожнае птушынае гняздоўе, кожнага зьвярка.
Вы слухалі званкі на "Свабоду". Нагадаю, што тэлефон "Свабоды" ў Менску — 266-39-52, працуе 24 гадзіны на суткі. Тэлефануйце і пішыце! Дзяліцеся навінамі, выказвайце сваё стаўленьне да падзеяў у Беларусі і ў сьвеце. Мы таксама чакаем водгукаў на працу Радыё Свабода.
