Зачапілася за артыкул з уік-эндавага выпуску New York Times: “Ацэнка ролі жанчыны ў Галакосьце выходзіць за рамкі старых уяўленняў”
На падставе працы амэрыканскай дасьледчыцы Вэндзі Лоўэр, журналістка Ізабэль Кершнэр спрабуе давесьці, што ўдзел жанчынаў у Галакосьце быў нашмат большым, чым лічылася раней. Пералічаюцца шматлікія прыклады жудасьцяў, якія выраблялі фашысткі падчас Другой усясьветнай вайны, з указаньнем канкрэтных імёнаў, біяграфіі і пералікам непасрэдных злачынстваў.
На маю думку, зьяўленьне такога артыкулу ў неакадэмічным асяродзьдзі цалкам можа справакаваць развагі кшталту “жанчыны адказныя за Галакост”. Мэханізм гэтай высновы не такі хітры і надуманы, як можа падацца.
Недзе ў другім абзацы журналістка кажа, што “нацысцкая машына для забіваньня была безумоўна мужчынскай справай”, і што “толькі 1 ці 2 працэнты” жанчынаў удзельнічалі ў злачынствах фашыстаў, але ж скрозь увесь артыкул прасочваецца ідэя: “злачынства Галакосту страшнейшае, калі ўчыненае жанчынай”.
Дасягаецца гэта тым, што ў артыкуле аналізуюцца ня ўласна навуковыя пытаньні (норма жаночых паводзінаў у сацыяльныя і гістарычнай рэтраспэктыве і пэрспэктыве, месца жанчыны ў структуры нацысцкай дзяржавы і т.п.), а даецца пералік канкрэтных імёнаў і злачынстваў, якія аб’ядноўвае толькі адно – яны ўсе належаць жанчынам.
Якім чынам жанчыны робяцца адказнымі за ўсю сыстэму ці зьяву, прычынай якой яны не зьяўляюцца? І больш за тое, становяцца яе ўвасабленьнем?
Гэта тычыцца ня толькі такіх жахлівых і мала з чым сувымерных ў гісторыі зьяваў, як Галакост. Сыстэма вызначэньня “стрэлачнікаў”, то бок, даруйце, “стрэлачніц”, працуе ня толькі ў гістарычным кантэксьце. У крымінальных хроніках часта смакуюць выпадкі жаночых злачынстваў -- адваротны бок патрыярхальнае “жаноцкасьці”.
У беларускіх рэаліях прызначэньне “быць жанчынай” мае яшчэ і палітычны аспэкт. Часам падаецца, што ў дзяржаўных структурах яго атрымалі, напрыклад, наступныя асобы – Лідзія Ярмошына, Натальля Пяткевіч, Ірына Дарафеева.
Адна год за годам забясьпечвае “законнасьць” улады; другая праводзіць у жыцьцё самыя непапулярныя ў народа рашэньні (адмену ільготаў, кантрактную сыстэму, адабраньне дзяцей з сям’і без рашэньня суду); трэцяя апявае дзейсны лад перад камбайнэрамі і трактарыстамі.
Спрэс стратэгічныя пасады, прычым займаюць іх сапраўды “незаменныя” людзі. Падпарадкаванае месца жанчыны ва ўладнай структуры дае магчымасьць выкарыстоўваць яе для найбольш адыёзных справаў, а пры нагодзе зваліць на яе адказнасьць за ўсю структуру ў цэлым.
Цікава, што было б, калі б Беларусь усё ж мела “першую лэдзі”?
На падставе працы амэрыканскай дасьледчыцы Вэндзі Лоўэр, журналістка Ізабэль Кершнэр спрабуе давесьці, што ўдзел жанчынаў у Галакосьце быў нашмат большым, чым лічылася раней. Пералічаюцца шматлікія прыклады жудасьцяў, якія выраблялі фашысткі падчас Другой усясьветнай вайны, з указаньнем канкрэтных імёнаў, біяграфіі і пералікам непасрэдных злачынстваў.
Зьяўленьне такога артыкулу цалкам можа справакаваць развагі кшталту “жанчыны адказныя за Галакост”.
Недзе ў другім абзацы журналістка кажа, што “нацысцкая машына для забіваньня была безумоўна мужчынскай справай”, і што “толькі 1 ці 2 працэнты” жанчынаў удзельнічалі ў злачынствах фашыстаў, але ж скрозь увесь артыкул прасочваецца ідэя: “злачынства Галакосту страшнейшае, калі ўчыненае жанчынай”.
Дасягаецца гэта тым, што ў артыкуле аналізуюцца ня ўласна навуковыя пытаньні (норма жаночых паводзінаў у сацыяльныя і гістарычнай рэтраспэктыве і пэрспэктыве, месца жанчыны ў структуры нацысцкай дзяржавы і т.п.), а даецца пералік канкрэтных імёнаў і злачынстваў, якія аб’ядноўвае толькі адно – яны ўсе належаць жанчынам.
Гэта тычыцца ня толькі такіх жахлівых і мала з чым сувымерных ў гісторыі зьяваў, як Галакост. Сыстэма вызначэньня “стрэлачнікаў”, то бок, даруйце, “стрэлачніц”, працуе ня толькі ў гістарычным кантэксьце. У крымінальных хроніках часта смакуюць выпадкі жаночых злачынстваў -- адваротны бок патрыярхальнае “жаноцкасьці”.
У беларускіх рэаліях прызначэньне “быць жанчынай” мае яшчэ і палітычны аспэкт. Часам падаецца, што ў дзяржаўных структурах яго атрымалі, напрыклад, наступныя асобы – Лідзія Ярмошына, Натальля Пяткевіч, Ірына Дарафеева.
Спрэс стратэгічныя пасады, прычым займаюць іх сапраўды “незаменныя” людзі. Падпарадкаванае месца жанчыны ва ўладнай структуры дае магчымасьць выкарыстоўваць яе для найбольш адыёзных справаў, а пры нагодзе зваліць на яе адказнасьць за ўсю структуру ў цэлым.
Цікава, што было б, калі б Беларусь усё ж мела “першую лэдзі”?
