uladzimer
Словы можна прамовіць уголас, а можна прашаптаць — гэта ведае кожны. Розьніца ў спосабах, здавалася б, відавочная — гучнае слова і ціхі шэпт, як агонь і прысак аднаго і таго ж вогнішча. Але сэнс ня толькі ва ўзроўні гукавых дэцыбелаў. Шэпт — невыразны, не зусім разборлівы, ледзьве чутны, мова — таемная, заўсёды прызначаная толькі для дваіх суразмоўцаў, нават калі адзін зь іх толькі слухае, нічога не гукаючы ў адказ. Вернік шапоча малітвы да Бога. Мог бы і не шаптаць — прамовіць у думках, але тады і малітва ня спраўдзіцца, не агучыцца, дый пачута будзе наўрад ці. Бо дзе ж там Богу да ўсіх нашых блытаных і каламутных думак? Ён, як і ўсе мы, любіць словы і верыць ім. Вось чаму ў вясковых, і ня толькі, храмах варушацца, варушацца вусны ў шэпце прыватнай размовы…
Шапоча замовы знахарка, выпраўляючы “сурокі” і “ўпуды” ў іншасьвет, бо там, дзе на “алатыр-камяні” расьце “дуб на дванаццаць какатоў”, голасна размаўляць не прынята. Пяшчотна шэпчуцца закаханыя, хай сабе навокал няма ніводнай жывой душы, бо шэпт дорыць эксклюзіўнае права чуць і быць пачутым, а г.зн. стаць саўладальнікам самай вялікай на сьвеце тайны. Дзіцёнак шапоча свае таямніцы на вуха маме, бо мама, калі табе 4 гады, замяшчае ўсіх багоў, разам узятых.
Прамоўленае ўголас слова — знак прысутнасьці ў сьвеце і нормы быцьця, шэпт — заўсёды апэлюе да сымболікі мяжы і магчымасьці адмежавацца ад астатняга сьвету ў любой выгоднай для цябе канфігурацыі. Шапочуць стральцы на паляваньні, чытачы ў бібліятэцы, сьмяротна хворыя, прысутныя на пахаваньні і састарэлыя дысыдэнты на кухні, якія дагэтуль у кожным імбрыку звыкліся бачыць мікрафон “крывавай гэбні”… Кожны шаптаў у сваім жыцьці, як і сьмяяўся, і плакаў. Шаптаць ня ўмее толькі тэлевізар і яго віртуальныя насельнікі. Але ня варта злоўжываць шэптам, асабліва ў сытуацыях, дзе вельмі важнай стае ўцямная і выразная мова. Большасьць сучасных беларускіх палітыкаў, на жаль, гэтага так і не зразумела. Здаецца, прамаўляюць палымяна і на ўсе грудзі, а ніхто іхняга шэпту ня чуе…
Шэпты, як і словы, бываюць розныя. Ёсьць спароджаныя верай, даверам, каханьнем, а бываюць — шапатлівыя атожылкі страху і зайздрасьці. Таго страху, што змушаў ашэптваць жыцьцё на кухнях, усё менш і менш. Нават у прыгарадным аўтобусе нярэдка можна пачуць гучныя калектыўныя абмеркаваньні новага пэрсанажа ў пратакольных мерапрыемствах беларускай дыпляматыі ці “праўду-матку” адносна аграгарадкоў. Ёсьць яшчэ шэпты зайздрасьці, але, пакуль вядуцца людзі на гэтай зямлі, ад гэтых шэптаў нікуды ня дзецца…
Чалавек у сваім жыцьці зьдзяйсьняецца ўчынкамі і словамі, і толькі ў тым выпадку, калі адказвае і за першае, і за другое. Але ў штодзённай мітусьні, віхуры клопатаў і справаў, дзе слова можа быць адно толькі гучным і рашучым, заўсёды марыш пра міжвольны шэпт, што вырываецца з грудзей, калі бачыш вочы каханага чалавека, прыгажэннае лясное азяро, куды кладзецца спаць сонца, і…гульню падлешчыка з патанком, якія чамусьці не заўважае твой сын.
Словы можна прамовіць уголас, а можна прашаптаць — гэта ведае кожны. Розьніца ў спосабах, здавалася б, відавочная — гучнае слова і ціхі шэпт, як агонь і прысак аднаго і таго ж вогнішча. Але сэнс ня толькі ва ўзроўні гукавых дэцыбелаў. Шэпт — невыразны, не зусім разборлівы, ледзьве чутны, мова — таемная, заўсёды прызначаная толькі для дваіх суразмоўцаў, нават калі адзін зь іх толькі слухае, нічога не гукаючы ў адказ. Вернік шапоча малітвы да Бога. Мог бы і не шаптаць — прамовіць у думках, але тады і малітва ня спраўдзіцца, не агучыцца, дый пачута будзе наўрад ці. Бо дзе ж там Богу да ўсіх нашых блытаных і каламутных думак? Ён, як і ўсе мы, любіць словы і верыць ім. Вось чаму ў вясковых, і ня толькі, храмах варушацца, варушацца вусны ў шэпце прыватнай размовы…
Шапоча замовы знахарка, выпраўляючы “сурокі” і “ўпуды” ў іншасьвет, бо там, дзе на “алатыр-камяні” расьце “дуб на дванаццаць какатоў”, голасна размаўляць не прынята. Пяшчотна шэпчуцца закаханыя, хай сабе навокал няма ніводнай жывой душы, бо шэпт дорыць эксклюзіўнае права чуць і быць пачутым, а г.зн. стаць саўладальнікам самай вялікай на сьвеце тайны. Дзіцёнак шапоча свае таямніцы на вуха маме, бо мама, калі табе 4 гады, замяшчае ўсіх багоў, разам узятых.
Прамоўленае ўголас слова — знак прысутнасьці ў сьвеце і нормы быцьця, шэпт — заўсёды апэлюе да сымболікі мяжы і магчымасьці адмежавацца ад астатняга сьвету ў любой выгоднай для цябе канфігурацыі. Шапочуць стральцы на паляваньні, чытачы ў бібліятэцы, сьмяротна хворыя, прысутныя на пахаваньні і састарэлыя дысыдэнты на кухні, якія дагэтуль у кожным імбрыку звыкліся бачыць мікрафон “крывавай гэбні”… Кожны шаптаў у сваім жыцьці, як і сьмяяўся, і плакаў. Шаптаць ня ўмее толькі тэлевізар і яго віртуальныя насельнікі. Але ня варта злоўжываць шэптам, асабліва ў сытуацыях, дзе вельмі важнай стае ўцямная і выразная мова. Большасьць сучасных беларускіх палітыкаў, на жаль, гэтага так і не зразумела. Здаецца, прамаўляюць палымяна і на ўсе грудзі, а ніхто іхняга шэпту ня чуе…
Шэпты, як і словы, бываюць розныя. Ёсьць спароджаныя верай, даверам, каханьнем, а бываюць — шапатлівыя атожылкі страху і зайздрасьці. Таго страху, што змушаў ашэптваць жыцьцё на кухнях, усё менш і менш. Нават у прыгарадным аўтобусе нярэдка можна пачуць гучныя калектыўныя абмеркаваньні новага пэрсанажа ў пратакольных мерапрыемствах беларускай дыпляматыі ці “праўду-матку” адносна аграгарадкоў. Ёсьць яшчэ шэпты зайздрасьці, але, пакуль вядуцца людзі на гэтай зямлі, ад гэтых шэптаў нікуды ня дзецца…
Чалавек у сваім жыцьці зьдзяйсьняецца ўчынкамі і словамі, і толькі ў тым выпадку, калі адказвае і за першае, і за другое. Але ў штодзённай мітусьні, віхуры клопатаў і справаў, дзе слова можа быць адно толькі гучным і рашучым, заўсёды марыш пра міжвольны шэпт, што вырываецца з грудзей, калі бачыш вочы каханага чалавека, прыгажэннае лясное азяро, куды кладзецца спаць сонца, і…гульню падлешчыка з патанком, якія чамусьці не заўважае твой сын.
