Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Мільён эўра за мір -- былому фінскаму прэзыдэнту


Нобэлеўскую прэмію міру атрымаў былы фінскі прэзыдэнт Марці Ахцісаары. Апошнія гады ён займаўся Косавам.


Нарвэскі Нобэлеўскі камітэт абвясьціў, што прэмія даецца Ахцісаары "за ягоныя важныя намаганьні ў вырашэньні міжнародных канфліктаў на некалькіх кантынэнтах і цягам больш чым трох дзесяцігодзьдзяў".

Марці Ахцісаары, якому цяпер 71 год, быў прэзыдэнтам Фінляндыі ад 1994 да 2000 году. Але як дыплямат ААН, ён быў вядомы ўжо ў 1970-х гадах сваёй ангажаванасьцю ў справы Намібіі, якая ў той час была пад акупацыяй Паўднёваафрыканскай рэспублікі і дасягнула незалежнасьці толькі ў 1990 годзе. У першым публічным камэнтары пасьля прысуджэньня прэміі Ахцісаары сказаў, што праца для Намібіі была для ягоным „найважнейшым дасягненьнем”.

Акрамя Намібіі, Нобэлеўскі камітэт прыгадаў і іншыя заслугі Ахцісаары, калі абгрунтоўваў прызнаньне прэміі. Старшыня камітэту Оле Данбульт Мюс сказаў::

"У 1989 і 1990 гадах ён адыграў значную ролю ў дасягненьні незалежнасьці Намібіяй. У 2005 годзе ён і ягоная арганізацыя, "Ініцыятыва для рэгуляваньня крызысаў", адыгралі галоўную ролю ў вырашэньні складанага [канфлікту паміж урадам і сэпаратыстамі] ў правінцыі Ачэх у Інданэзіі. У 1999, а потым у 2005 і 2007 гадах, ён імкнуўся ў асабліва цяжкіх абставінах знайсьці разьвязку канфлікту ў Косаве”.

Ахцісаары сказаў сёньня, што 1.4 мільёна даляраў прэміі, якія ён атрымае разам з дыплёмам і залатым мэдалём, дае "шмат магчымасьцяў" для ягонай арганізацыі, "Ініцыятывы для рэгуляваньня крызысаў", якая надалей займаецца пасярэдніцтвам у вырашэньні розных міжнародных пытаньняў.

Згодна з тастамэнтам Альфрэда Нобэля, прэмія міру — адзіная Нобэлеўская прэмія, якую прысуджаюць не ў Стакгольме, а ў Осьлё — сталіцы Нарвэгіі. Прэмію прысуджае камітэт зь пяці асобаў, які фармуецца нарвэскім парлямэнтам.

Нобэль памёр у 1896 годзе, калі Швэцыя і Нарвэгія былі злучаныя гэтак званай пэрсанальнай уніяй пад панаваньнем швэдзкага караля. Замежнай палітыкай гэтай "дваістай дзяржавы" займаўся ў той час швэдзкі ўрад і парлямэнт, а нарвэскі парлямэнт быў адказны адно за ўнутраныя нарвэскія справы.

Шмат хто выказваў здагадку, што Нобэль даў права прысуджаць прэмію міру нарвэскаму парлямэнту, каб у будучыні пазьбегчы міжнароднага ціску на гэты працэс. Маўляў, нарвэскі парлямэнт па вызначэньні ня мог падлягаць такому ціску, бо ня меў ніякага значэньня на міжнароднай арэне.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG