Лінкі ўнівэрсальнага доступу

“Нігілізм да нацыянальнай культуры нараджае сытуацыйны нацыяналізм”


Грамадзкі рэдактар гэтага тыдня – Пётра Рудкоўскі. Яму трыццаць гадоў. Нарадзіўся ў Канвелішках Воранаўскага раёну. Закончыў Ягелёнскі ўнівэрсытэт. Тэоляг, філёзаф, каталіцкі дыякан, сябра Дамініканскага ордэну. Сёньня Аляксандар Уліцёнак абмяркоўвае зь Пётрам Рудкоўскім некаторыя праблемы моўнай і нацыянальнай палітыкі


Уліцёнак: “Што па-вашаму – вера ў Беларусь? У яе паўстаньне? (Тут я зьвяртаюся да назову вашай апошняй кнігі).

Рудкоўскі: “Тое, што можна акрэсьліць выразам “паўстаньне (інакш кажучы рэфармаваньне) Беларусі”, гэта перш за ўсё ўнутраны працэс. Гэта тое, што адбываецца ў нашым сэрцы. У душы. Тое, што дзеецца з нашым сумленьнем. Ад гэтага перад усім залежыць посьпех беларускага адраджэньня”.

Уліцёнак: “У якім найгоршым варыянце вам бачыцца новае зьняволеньне Беларусі?”

Рудкоўскі: “Небясьпека такая: нейкім чынам нэасаветызм накладзецца на спажывецкую культуру, якой хварэе грамадзтва, у тым ліку й інтэлектуальная яго частка. Такі вось сымбіёз ужо даволі відавочны: чалавек выпаў з сыстэмы вышэйшых каштоўнасьцяў – ці то нацыянальных, ці нейкіх рэлігійных, духоўных, пазбаўлены ідэалаў, затое набывае моц прыватны матэрыяльны інтарэс. І вось гэта сапраўды можа паралізаваць Беларусь”.

Уліцёнак: “Найперш беларускасьць вызначае сёньня – мова?”

Рудкоўскі: “Яна сапраўды адзін з галоўных вызначальнікаў Беларусі. Хоць хіба што не адзіным. Ёсьць вызнаваньне пэўнай гістарычнай памяці, прызнаваньне за сабой пэўнай спадчыны, салідарнасьць зь цяпершчынай Беларусі, устаноўка на эўрапейскі шлях – быцьцё паўнапраўным суб’ектам на міжнароднай арэне…”

Уліцёнак: “Вы карыстаецеся наркамаўкай прынцыпова?”

Рудкоўскі: “Усё больш і больш усьведамляю, што еднасьць мовы – важная рэч. І для гэтай ролі наркамаўскі варыянт зьяўляецца дастаткова прымальным”.

Уліцёнак: “А як ставіцеся да пэрспэктывы лацінкі?”

Рудкоўскі: “Можа ў якасьці помніка… А праектаваньне ў гэтым пляне нейкай рэвалюцыі – занятак непэрспэктыўны. Ва ўсякім разе на бліжэйшую будучыню”.

Уліцёнак: “Вам належыць выслоўе: “сытуацыйны нацыяналізм”. Яго час прыходзіць ці мінае?”

Рудкоўскі: “З кожным фактам тыпу такіх, што ў судзе падобна гомельскаму студэнту Жалезьнічэнку ці узьдзенскаму прадпрымальніку Крывалю даводзіцца адстойваць права на вядзеньне працэсу па-беларуску, сытуацыйны нацыяналізм выяўляецца абгрунтаваным. Яго цалкам апраўдвае менавіта сытуацыя пануючага нацыянальнага нігілізму. Гэта цалкам прапарцыянальная рэакцыя на нігілістычнае стаўленьне да нацыянальнай культуры”.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG