Затрыманаму ў Баранавічах пасьля прыезду з Украіны Зьмітру Палойку забаронены выезд зь Беларусі «да асаблівага распараджэньня КДБ».
У інтэрвію Радыё Свабода ён апавёў пра сваё затрыманьне, допыты КДБ, тое, як быў на сутках у Баранавічах, і чаму ён хоча зьехаць ва Ўкраіну.
Пра затрыманьне
«Я нават і не меркаваў, што мяне могуць затрымаць. Я ехаў з адной думкай — прадаць кватэру, пра што дамовіўся з чалавекам.
Калі прыехаў у Баранавічы, толькі сышоў з вагона цягніка — адразу ж на пэроне да мяне падышоў супрацоўнік міліцыі ды сказаў прайсьці зь ім, каб праверыць маю рэгістрацыю. Завёў да мясцовай чыгуначнай міліцыі, яны кінуліся правяраць, што ў мяне там у сумках, кішэнях... Я ім кажу: мы прыйшлі правяраць маю прапіску, рэгістрацыю ці тое, што ў мяне ў сумках?.. Потым два супрацоўнікі КДБ былі. Яны паказалі мне пасьведчаньні і сказалі, што хочуць пагутарыць са мной. Я cьпяшаўся на апошні аўтобус, а яны кажуць: маўляў, што ж паробіш, мы таксама на працы...»
Што цікавіла КДБ
«Яны мне задавалі пытаньні пра тое, што я рабіў ва Ўкраіне, з кім кантактаваў, хто такая Віта Іванова (нявеста Зьмітра Палойкі — Р.С.), калі нарадзілася, дзе жыве, калі пазнаёміліся... Карацей, усялякія дакладнасьці; называлі ўсялякія прозьвішчы, пыталіся, ці ведаю я гэтых людзей, якое дачыненьне я маю да батальёна „Данбас“ ці іншых батальёнаў.
Я сказаў, што ўсю інфармацыю пра гэтыя батальёны я ведаю са сродкаў масавай інфармацыі. Пыталіся пра нейкую палітычную сытуацыю паміж Расеяй ды Ўкраінай. Я ім кажу: усё ведаю з тэлебачаньня ды інтэрнэту. Пыталіся, ці адкажу я на паліграфе, калі папросяць, што я ня маю дачыненьня да вайсковых дзеяньняў. Я сказаў, што канечне. Потым далі мне пратакол апытаньня, у якім былі два сказы — што я езьдзіў ва Ўкраіну да сваёй нявесты Віты Івановай і што я да батальёну „Данбас“ дачыненьня ня маю. Тры гадзіны размовы — два радкі...»
Пра адседку на сутках
«Ужо калі я ішоў да таксі, у сквэры стаялі два супрацоўнікі міліцыі. Па тым, што стаялі бяз шапак, здагадаўся, што будуць браць. Каб шапкі часам не пазьляталі... Пачалі крычаць на мяне: „Стой!“ Я да іх разварочваюся і кажу, што я пайду лепей да кадэбістаў назад, у будынак... Старшы лейтэнант схапіў за левую руку, падпалкоўнік — за правую... Дарэчы, яны, мусіць, думалі, што я — украінец, зьвярталіся як да ўкраінца. Пасадзілі ў машыну, не дазволілі нават патэлефанаваць сваёй дзяўчыне. Завезьлі пасадзілі ў клетку ў міліцыі. Пачалі перабіраць мае рэчы ды зьдзівіліся, што я грамадзянін Беларусі з Баранавічаў... Завезьлі ў наркалёгію — трубачка паказала нулі. Потым завезьлі ў ізалятар, забралі рэчы...
Пасадзілі ў камэру з падсьледнымі, я яшчэ пацікавіўся: чаму. Мне сказалі, што месцаў не хапае. Зразумела, да падсьледных кінулі, каб не перадаў чаго на волю з тымі, хто на сутках сядзіць.
Назаўтра судзіў старшыня суду. Я апавёў, што да чаго было. Потым зайшлі міліцыянты, якія гаварылі, што я падпалкоўніка штурхаў. У мяне там было 490 даляраў; судзьдзя яшчэ спытаў: адкуль у мяне столькі грошай, маўляў, у яго нават столькі няма... Я прамаўчаў. Можа, і сапраўды няма — крызіс...
Падпалкоўнік выступіў, сказаў, што я там брыкаўся, біўся неяк... Ну я і сказаў, што мае словы словаў падпалкоўніка не перавысяць, але магу дакладна сказаць, што нікога я не штурхаў. Ну і ўсё, судзьдзя мне — 10 сутак, ідзі...
Сказалі, што ў мяне, маўляў, рэчы не зусім як у нармальнага чалавека
Завезьлі ў ізалятар. Назаўтра прыйшлі чалавек 8 супрацоўнікаў КДБ, міліцыі. Сказалі, што ў мяне, маўляў, рэчы не зусім як у нармальнага чалавека. У мяне там былі відэакамэра, фотакамэра, жорсткія дыскі, флэшкі, ноўтбук... Сталі пераглядаць мае рэчы па-новаму. Іх цікавіла ўсё, што знаходзіцца на лічбавых носьбітах. Супрацоўнік КДБ трымаў у руках нейкі жорсткі дыск і стаў ля майго ноўтбука. Я яму кажу, што вы хочаце да ноўтбуку майго далучыць гэты жорсткі дыск? Занесяце мне які-небудзь вірус ці праграму паставіце, каб кантраляваць кампутар здалёк... Дазволіў пераглядзець зьмест кампутара з сваіх рук, каб нічога не падлучалі. Бо прыгразілі: калі не пакажу, то парэжуць торбу, якая ў мяне на замочку... Шукалі ўсё, што тычыцца Ўкраіны, але выявілі, што нічога асаблівага там няма.
Потым яшчэ да мяне хадзілі супрацоўнікі КДБ. Намесьнік начальніка Баранавіцкага КДБ распытваў усё тое ж самае...
Яшчэ палохалі, што і з працай тут будуць „палкі ў колы ставіць“, забароняць мне выезд. Пагражалі, што арыштуюць нявесту, калі яна да мяне прыедзе...»
Your browser doesn’t support HTML5
Беларус хоча пераехаць на Данбас: «Там няма дыктатуры»
Як затрыманьне ўспрыняла нявеста
«Я ёй апавёў пра пагрозы, хаця спачатку не хацеў... Яна сказала: няхай толькі паспрабуюць. Віта ў мяне — Настаўнік году-2013 ва Ўкраіне... Яна зьбіраецца, канешне, прыехаць, але што будзе далей... »
Чаму хоча жыць ва Ўкраіне
«Па-першае, у мяне там нявеста. Вырашыў стварыць сям’ю. А па-другое, эканамічная сытуацыя: хай сабе там можа й дрэнна, людзі за галовы бяруцца, але там цэны ў два разы меншыя, чым у нас. Я іх там нават супакойваў: не перажывайце, вы яшчэ ня ведаеце цэнаў у Беларусі.
Там і людзі да цябе па-іншаму ставяцца, і жыць таньней, і наконт працы я ўжо даведваўся — гатовыя ўзяць на працу з заробкам такім, як і ў Баранавічах. Я зваршчык, мне працу лёгка знайсьці...»
Дзе жыў ва Ўкраіне
«Данецкая вобласьць, горад Курахава. Гэта кілямэтраў 20 ад Данецку. Там рускамоўныя школы, Віта выкладае ў рускамоўнай школе... У прынцыпе, там стрэлы былі чуваць рэдка. Але Віта казала, што калі мяне не было, то бывала, што і „град“ пералятаў... »
Зьміцер Палойка — жыхар Баранавічаў, прозьвішча якога пазначана ў гэтак званых «сьпісах батальёну «Данбас», выкладзеных невядома кім на прарасейскіх сайтах. Сам ён кажа, што ня ведае, як яго прозьвішча туды трапіла. Аднак па вяртаньні з Украіны ён і быў затрыманы ў Баранавічах.
Зьміцер — былы грамадзкі актывіст, быў сябрам Моладзі БНФ, прымаў удзел у акцыях пратэсту пасьля выбараў, іншых апазыцыйных акцыях. Потым ад актыўнай дзейнасьці адышоў, зьяжджаў на заробкі.