Яе галоўны рэдактар Ігар Гермянчук быў дэпутатам Вярхоўнага Савету і назіраў за кампаніяй літаральна знутры. Празь некалькі гадоў пасьля прыходу Лукашэнкі да ўлады газэту «Свабода» забаранілі.
Два пальцы Вячаслава Кебіча
Збор подпісаў закончаны. Адбываецца рэгістрацыя кандыдатаў, якія заявілі пра намер удзельнічаць у прэзыдэнцкай кампаніі. Нататка ў «Свабодзе» мае назву: «Пазьняк не падаў рукі Кебічу. А Лукашэнка задаволіўся двума пальцамі Вячаслава Францавіча». Усе трое — прэтэндэнты на пасаду кіраўніка краіны.
«Свабода» славіцца сваімі «кусьлівымі» фота. На здымку: Лукашэнка зь лісьлівай усьмешкай нахіліўся да Кебіча, які сядзіць (побач зь ім Новікаў). Вячаслаў Францавіч як гаспадар сытуацыі адказвае па-панску — падае два пальцы.
Аляксандар Лукашэнка, Васіль Новікаў, Вячаслаў Кебіч, 1994
Кебіч пра Лукашэнку: «Гэты чалавек на апошнім зьдзьвігу»
Кебіч і Лукашэнка — два галоўныя прэтэндэнты на падтрымку Крамля. Чарнамырдзін, старшыня расейскага ўраду, асабіста даў Вячаславу Кебічу «пад выбары» два мільёны тонаў нафты. Па 20 даляраў за тону. А цяпер яна купляецца па 85. Прычына такой ласкі на паверхні, цытуе «Свабода» Вячаслава Францавіча:
«У Расеі вельмі вялікая трывога за цяперашнюю абстаноўку, настолькі вялікая трывога, і асабліва ў Расеі трывожацца за Лукашэнку. Я, можа быць, новага вам нічога не скажу, але я яшчэ раз вам хачу сказаць, што гэты чалавек на апошнім зьдзьвігу».
Зьвяртае на сябе ўвагу зьмест гэтай барацьбы за ўладу. Аніякай крытыкі палітычнага характару (праграмы, заявы, фармулёўкі), адна псыхіятрыя ці, калі зусім па-простаму, спрачаюцца, хто зь іх «сам дурань».
Пра «замах на Лукашэнку», калі ў ноч з 16 на 17 чэрвеня дзесьці пад Лёзнам хтосьці стрэліў у «Мэрсэдэс», у якім ехалі Лукашэнка, Ціцянкоў і Шэйман, «Свабода» не напісала ўвогуле. Пэўна, не хацела «рабіць рэйтынг» кандыдату. Усе разумелі, што «замах» быў зроблены, праўдападобна, самім кандыдатам, інакш справа мела б працяг. Але справу «замялі», а скандальная слава кандыдата, безумоўна, узрасла.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Нейкі чалавек просіць Дзярждуму зрабіць яго прэзыдэнтам Беларусі». Выбары-1994: жывыя карцінкі«Ці даб’е сын бацьку?»
28 чэрвеня «Свабода» падсумоўвае вынікі першага туру выбараў: у другі тур выйшлі два барацьбіты за маскоўскую ласку — Кебіч і Лукашэнка. Узростам сапраўды — бацька і сын:
«Прагаласаваўшы за „беларускага Жырыноўскага“, Беларусь зьдзівіла ўвесь сьвет». «Безумоўна, трохі сорамна за сваю краіну, дзе амаль палова выбаршчыкаў „пры ўсім багацьці выбару“ галасуе менавіта за Лукашэнку. Але нічога кепскага пакуль ня здарылася. Для нас з вамі. Гэта няхай Вячаслаў Кебіч з кампаніяй кусаюць локці ды абдумваюць сваю змрочную пэрспэктыву».
Вынікі першага туру яўна азадачылі беларусаў. Першы раз у гісторыі выбіралі прэзыдэнта, а выбралі дваіх... У сваю чаргу ўжо зь беларусаў зьдзівілася заходняя прэса:
«Спакойныя беларусы далі маху і прагаласавалі за шарлатана».
Тым часам: «Лукашэнка вырашыў, не чакаючы другога туру, „прыступіць да выкананьня прэзыдэнцкіх паўнамоцтваў“. На прэсавай канфэрэнцыі ён заявіў, што зьбіраецца выклікаць усіх міністраў да сябе ў штаб-кватэру ў інтэрнаце былой ВПШ і азадачыць наконт забесьпячэньня ўраджаю. На пытаньне, хто ўзначаліць урад, пераможца першага туру парыраваў: „Прэм’ер не праблема, гэта вам не даярку на фэрму знайсьці“».
«Усе на абарону „народнага героя“»
5 ліпеня «Свабода» заўважае, што ў Рыжкавічах, дзе жыве сям’я Лукашэнкі, цяпер дзяжураць узброеныя міліцыянты.
«Іх выставілі на загад міністра ўнутраных справаў, якому Лукашэнка нібыта заявіў, што ягоных дзяцей нехта зьбіраецца выкрасьці». Можна ўявіць, што будзе, калі Лукашэнка стане прэзыдэнтам — на ягоную ахову можа не хапіць міліцыі і КДБэшнікаў, пацьвельваецца галоўны рэдактар газэты, дэпутат Вярхоўнага Савету Ігар Гермянчук.
Натуральна, у той адносна дэмакратычнай Беларусі ён ня мог уявіць сабе, што праз 30 гадоў нязьменнаму прэзыдэнту не хапаць будзе лекараў і настаўнікаў, рабочых і сялян — каго заўгодна, але толькі не міліцыянтаў і кадэбістаў.
Працяг будзе.
Думкі, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Першыя прэзыдэнцкія выбары маглі скончыцца іначай. Шушкевіч зьбіраў поўныя залі», — Аляксандар Мілінкевіч у праекце «Сьведкі Лукашэнкі»