Касмэтоляг Вольга (імя зьмененае зь меркаваньняў бясьпекі. — РС) адзначае, што касмэталёгія — гэта пра лячэньне, сьвядомае спажываньне касмэтычных прадуктаў, перадухіленьне захворваньняў, а не пра эстэтыку, зморшчыны і вусны як у качкі. Сонца — адзін з самых галоўных ворагаў чалавека, кажа спэцыялістка.
«Раней, здаецца, пра гэта гаварылі мала. Пачуць, што ўльтрафіялет шкодны, мы маглі толькі ад доктара. Цяпер дзякуючы інтэрнэту пра гэта гавораць усе! І гэтыя „ўсе“ ня хлусяць. Наша сонейка вельмі рознабаковае і падступнае».
Спачатку трэба разабрацца ў відах выпраменьваньня. Іх тры, тлумачыць касмэтоляг.
- UVC — доўгахвалевае выпраменьваньне, вядомае пад назвай «гама-промні». Гама-промні амаль цалкам паглынаюцца кіслародам, азонавым слоем і парай яшчэ пры праходжаньні праз атмасфэру. Дзякуючы гэтаму яны практычна не нясуць небясьпекі. Небясьпечныя яны будуць, толькі калі вы апыняцеся ў космасе.
- UVВ — сярэдняхвалевае. Таксама паглынаецца атмасфэрнай абалонкай плянэты, на паверхню трапляе 10% промняў. Менавіта UVB-промні стымулююць утварэньне мэляніну ў скуры і адказваюць за «хуткі» загар. Яны ж правакуюць сонечныя апёкі і могуць стаць прычынай раку скуры.
- UVА — кароткахвалевае выпраменьваньне. Гэтыя промні даходзяць да паверхні зямлі, але бясьпечныя для жывых істот. Праходзяць праз аблокі і шкло, не выклікаюць апёкаў, але небясьпечныя для здароўя, бо пранікаюць глыбока ў дэрму. Гэтыя промні вельмі падступныя, яны разбураюць каляген і пашкоджваюць ДНК клетак, выклікаюць новаўтварэньні і прыводзяць да заўчаснага старэньня скуры.
Правіла запалкі
«Важна разумець, што чым вышэй сонца, тым больш інтэнсіўнае ўльтрафіялетавае выпраменьваньне. Ёсьць „правіла запалкі“: калі цень, які адкідае запалка, стоячы вэртыкальна, становіцца меншы, чым даўжыня самой запалкі, то трэба пакінуць сонечнае месца і перайсьці ў цень. Таксама ў летнія месяцы параўнальна бясьпечна быць на сонцы да 10 раніцы і пасьля 5 вечара», — кажа суразмоўца.
Спэцыялістка дадае, што, паводле статыстыкі, 25% усіх сонечных ваннаў у сваім жыцьці чалавек атрымлівае ў першыя 18 гадоў.
«На 80% павышаецца рызыка ўзьнікненьня мэляномы ў падлеткаў, якія з 15 да 20 гадоў атрымлівалі пяць і больш сонечных апёкаў скуры. На 78% меншая рызыка захварэць на рак скуры ў людзей, якія ў першыя 18 гадоў жыцьця карысталіся сонцаахоўнымі прэпаратамі».
Сонцаахоўным крэмам трэба карыстацца і зімой, і летам, падкрэсьлівае Вольга.
«Адзінае, зімой сонца зьяўляецца значна пазьней і зьнікае значна раней, таму прамежак, калі трэба карыстацца крэмам, невялікі. Улетку большы, прыкладна з 10 гадзіны раніцы да 5 вечара, магчыма нават раней. Лепш за ўсё глядзець у інтэрнэце на УФ-індэкс, па ім можна зразумець, ці трэба наносіць цяпер сонцаахоўны крэм. Калі на вуліцы няма сонца (яно ёсьць, але за аблокамі), то ўсё роўна абавязкова наносім сонцаахоўны крэм».
Калі вы працуеце ў памяшканьні побач з вакном, у якое сьвеціць сонца, вам таксама абавязкова трэба ахоўваць скуру крэмам, адзначае Вольга.
«Мне здаецца, усе бачылі фатаздымак дальнабойніка, які ўвесь час езьдзіў у машыне, і адзін бок твару быў пад сонцам. І адзін бок увесь у пігмэнтацыі, а другі досыць сьвежанькі. Таму трэба карыстацца сонцаахоўным крэмам, калі раптам вы седзіце каля вакна».
Сьпёка ў Менску, архіўнае фота
«У Беларусі ўлетку патрэбен SPF-50»
У складзе сонцаахоўных сродкаў могуць быць як фізычныя фільтры, так і хімічныя.
«Фізычныя — гэта дыяксыд тытану, аксыд цынку. Такія фільтры цалкам бясьпечныя, прымяняюцца ў сонцаахоўных крэмах для дзяцей. Але ёсьць момант — яны вельмі моцна выбельваюць твар, таму ня вельмі камфортныя для прымяненьня дарослымі людзьмі. Таму, як правіла, фізычныя фільтры зьмешваюць з хімічнымі».
Існуюць хімічныя фільтры старога пакаленьня, якія ня вельмі добра сябе зарэкамэндавалі — авабэнзон і октакрылен. Яны ня вельмі стабільныя, таму цяпер ня надта ўжываюцца ў сонцаахоўных сродках, кажа суразмоўца.
«На зьмену такім фільтрам прыйшлі добрыя хімічныя стабільныя фільтры. Акрамя таго, у рэцэптуру сонцаахоўных сродкаў часта цяпер уключаюць антыаксыданты і супрацьзапаленчыя агенты, і нават санскрыны-імунамадулятары. Таму, з пункту гледжаньня вытворчасьці, сонцаахоўная касмэтыка — адна з самых складаных катэгорый касмэтычных сродкаў, якая патрабуе вялікага досьведу. Але цяпер у нас на рынку дастатковая колькасьць клясных прадуктаў, таму выбраць для сябе нешта цяпер нескладана», — перакананая Вольга.
Атрымліваецца, для дзяцей прымяняюцца біяфільтры — фізычныя. А для дарослых — хімічныя, або хімічныя зь фізычнымі ў сумесі, для больш камфортнага нанясеньня, кажа касмэтоляг.
«На дадзены момант у Беларусі летам патрэбны SPF-50 [сонцаахоўны фактар] абавязкова, бо сонца зьяўляецца вельмі рана і вельмі позна заходзіць, яно досыць небясьпечнае. Узімку, у прынцыпе, хапае SPF-30».
Пляж на Цнянскім вадасховішчы ў Менску. Архіўнае фота
Колькасьць сонцаахоўнага крэму вельмі важная
«Па правілах, на адзін участак цела трэба наносіць палову чайнай лыжкі. Значыць, на твар трэба нанесьці палову чайнай лыжкі крэму і разьмеркаваць яго. Можна гэта ў два этапы рабіць: частку нанёс, крэм „сеў“, потым другую частку. Можна і адразу ўсё наносіць».
Калі нанесьці крэму меней, чым палову чайнай лыжкі, то ён ня будзе «выпрацоўваць» увесь свой час, папярэджвае суразмоўца.
«Калі крэму нанесьці гарошыну, то наогул няма ніякага сэнсу ў выкарыстаньні SPF. Можна мераць яшчэ і двума пальцамі [крэм наносіцца па ўсёй даўжыні ўказальнага і сярэдняга пальцаў, з унутранага боку. — РС], але тады палоска павінна быць ня тоненькая, а тоўстая, добрая на адным і на другім пальчыку».
Адпачынак ля важы ў Менску. Архіўнае фота
Сонцаахоўны крэм трэба абнаўляць
«Праз 2 гадзіны, дапусьцім, SPF-50 перастаў працаваць. Калі маеце нейкія сурвэткі вільготныя, то трэба прамакнуць стары слой і нанесьці новы слой сонцаахоўнага крэму і хадзіць далей яшчэ 2 гадзіны. Таксама ёсьць пудры мінэральныя з SPF, якія не «забіваюць» поры, добра «паводзяць» сябе на твары, матуюць яго і яшчэ ахоўваюць ад сонца. Адзінае, у такіх пудрах, як правіла, SPF-25, то бок малы прамежак часу, калі яны будуць працаваць.
Ёсьць яшчэ сонцаахоўныя спрэі, але важны момант — іх нельга ні ў якім выпадку ўдыхаць. Прымяняць іх ня вельмі камфортна, таму лепш за ўсё наносіць крэм, кажа спэцыялістка.
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Куды паехаць гэтым летам? Пра музычныя фэстывалі ў Беларусі і за мяжойШто рабіць пры сонечным апёку?
«У вас дома заўсёды павінен быць пантэнол, нейкі ўвільгатняльны крэм. Пантэнол увільгатняе, супакойвае нашу скуру, якая падгарэла. Увогуле трэба памятаць, што галоўная ахова ад сонца — гэта цянёк, кепачкі і панамы, льняныя рэчы. Такім чынам, найлепшая ахова ад сонца — каб скура была цалкам закрытая ад сонечных промняў».