У Кіеве заявілі, што Расея разьмясьціла сотні вайскоўцаў у бомбасховішчы Запароскай АЭС

19 лютага Міністэрства замежных спраў Украіны паведаміла, што расейцы заблякавалі ратацыю экспэртаў МАГАТЭ на Запароскай АЭС. Рэакцыі МАГАТЭ на гэта пакуль няма.

Ва ўкраінскай кампаніі «Енергоатом», якая ажыцьцяўляе кіраваньне ўсімі атамнымі станцыямі ва Ўкраіне, заявілі, што акупацыйныя ўлады ў бомбасховішчы Запароскай АЭС разьмясьцілі больш як 600 мабілізаваных і курсантаў з Расеі.

«Акупанты разам з кампаніяй „Росатом“ працягваюць ператвараць ЗАЭС на вайсковую базу. На даху пятага энэргаблоку яны стварылі кулямётную пазыцыю, а таксама разьмясьцілі блёкпасты каля ўсіх уваходаў на чыстыя эстакады, празь якія пэрсанал са спэцкорпусаў праходзіць непасрэдна ў энэргаблёкі», — паведамілі ва ўкраінскай кампаніі.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Кіеў: Расея завезла на Запароскую АЭС пэрсанал са сваёй Калінінскай атамнай станцыі

Паводле інфармацыі апэратара ўкраінскіх АЭС, мабілізаваных і курсантаў, якіх цяпер разьмясьцілі ў бамбасховішчы станцыі, пазьней перакінуць на данецкі ўчастак фронту.

«Апроч таго, [расейцы] працягваюць узводзіць умацаваньні і будаваць вайсковыя перашкоды вакол энэргаблокаў станцыі і яе сухога сховішча адпрацаванага ядзернага паліва. Такія дзеяньні расейцаў зьяўляюцца катэгарычна недапушчальнымі і парушаюць усе наяўныя нормы ядзернай і радыяцыйнай бясьпекі», — адзначаецца ў паведамленьні кампаніі «Енергоатом».

Украінскі бок зноў заклікаў міжнародную супольнасьць паспрыяць вываду расейскіх вайскоўцаў з тэрыторыі ЗАЭС і горада Энэргадара, у якім знаходзіцца станцыя.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Спэцыялісты МАГАТЭ будуць знаходзіцца на ўкраінскіх АЭС цягам усёй вайны і пасьля яе, каб дапамагчы аднавіць іх дзейнасьць

«Злачынствы Расеі супраць цывільных ядзерных аб’ектаў ва Ўкраіне, уключаючы акупацыю ЗАЭС, перашкоды працы МАГАТЭ і стварэньне пагрозаў жыцьцю міжнародных экспэртаў, патрабуюць неадкладнай міжнароднай рэакцыі», — заявіла МЗС Украіны.

Украінскія дыпляматы чарговы раз заклікалі сваіх партнэраў увесьці санкцыі супраць дзяржаўнай карпарацыі «Росатом», афіліяваных зь ёй іншых кампаній, а таксама іншых складнікаў ядзернай энэргетыкі Расеі. У заяве таксама адзначаецца аб неабходнасьці поўнага спыненьня супрацы з Расеяй у сфэры ядзерных тэхналёгій.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Украіна заклікала ААН накіраваць міратворцаў на Запароскую АЭС бяз згоды Расеі

Апошнія некалькі месяцаў кампанія «Енергоатом» увогуле не паведамляла пра сытуацыю на Запароскай АЭС. Адзінае, што гучала публічна і шматразова, — што ўсе шэсьць энэргаблёкаў Запароскай АЭС спыненыя, але сама станцыя працягвае атрымліваць з украінскай энэргасыстэмы каля 100 МВт на ўласныя патрэбы.

Тэрыторыю станцыі неаднаразова абстрэльвалі, што прыводзіла да спыненьня яе працы. Расея і Ўкраіна абвінавачвалі ў абстрэлах адна адну. МАГАТЭ заклікала Маскву вызваліць тэрыторыю станцыі і вывесьці адтуль войска.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Расейцы пабілі і выкралі двух супрацоўнікаў Запароскай АЭС

Гэтая станцыя — найбуйнейшая атамная электрастанцыя ў Эўропе. Расейскія войскі захапілі яе неўзабаве пасьля пачатку ўварваньня ва Ўкраіну, у сакавіку 2022 году. На пачатку лістапада паведамлялася, што Запароская АЭС цалкам абясточаная пасьля расейскіх абстрэлаў.

Украіна і МАГАТЭ настойваюць, каб вакол станцыі была створаная дэмілітарызаваная зона і каб Расея вывела войскі з тэрыторыі ЗАЭС.

Украінскі бок ацаніў кошт зруйнаванай і пашкоджанай маёмасьці і інфраструктуры Запароскай АЭС у 28 мільярдаў грыўняў (700 мільёнаў даляраў у эквіваленце).

У студзені генэральны дырэктар МАГАТЭ Рафаэль Гросі паведаміў, што галоўным фокусам іхнай увагі застаецца Запароская АЭС і стварэньне вакол яе дэмілітарызаванай зоны. Тады ж Міжнароднае агенцтва па атамнай энэргіі (МАГАТЭ) завяршыла разьмяшчэньне сваіх сталых місій на ўсіх украінскіх атамных электрастанцыях: Ровенскай, Паўднёваўкраінскай, Хмяльніцкай, Запароскай і Чарнобыльскай, і заявіла, што яны будуць працаваць ва Ўкраіне цягам ваеннага становішча і некаторы час пасьля завяршэньня вайны, каб дапамагчы аднавіць усё, што пашкоджана ў выніку вайны і абстрэлаў.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Стралялі па нагах, білі прыкладамі. Супрацоўнікі Запароскай АЭС расказалі аб катаваньнях і зьдзеках расейскіх акупантаў

Вайна Расеі супраць Украіны

А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.