«Украіна ніколі не была бліжэй да Эўразьвязу». Высновы аб рэакцыі Брусэлю на вайну

Эўрапарлямэнт

На гэты момант ёсьць два погляды на рэакцыю ЭЗ на ўварваньне Расеі ва Ўкраіну, піша карэспандэнт Радыё Свабода ў Брусэлі Рыкард Юзьвяк.

Першае прачытаньне пэсімістычнае: самазадаволены блёк, які дазволіў свайму суседу і ўсёй структуры бясьпекі, якая падтрымлівала яго ўласную свабоду і багацьце, згарэць.

Другое чытаньне больш абнадзейвае: ЭЗ — гэта клюб, які як ніколі раней аб’яднаўся ў прыняцьці захадаў, пра якія яшчэ тыдзень таму ніхто і падумаць не мог.

Пытаньне пра тое, якое прачытаньне бліжэй да праўды, яшчэ доўга будзе без адказу. Ва Ўкраіне зараз ідзе штодзённая і штогадзінная барацьба. Пакуль краіна знаходзіцца ў аблозе, пытаньне насамрэч даволі акадэмічнае. Але пасьля гэтага наступіць сапраўдны «момант Quo Vadis» для ўсяго кантынэнту. Ці ўбачым мы новы «эўрапейскі рэнэсанс» з кантынэнтам, нарэшце цэлым, свабодным і мірным, ці нешта больш злавеснае?

«Неймаверна наіўныя». Гэта словы, якія я часьцей за ўсё чуў ад дыпляматаў ЭЗ, апісваючы рэакцыю ЭЗ на лявіну падзей апошніх дзён — прынамсі, спачатку. Амэрыканская выведка была ў курсе таго, што павінна было адбыцца ва Ўкраіне, і сапраўдных намераў Крамля. Але вельмі нямногія сапраўды турбаваліся ці адважыліся прызнаць гэта, калі гэта мела значэньне.

Краіны Балтыі і Польшча цяпер, нарэшце, перажылі свой момант «я ж гаварыў вам» — пасьля таго, як многія іншыя чальцы ЭЗ дзесяцігодзьдзямі лічылі іх гістэрычнымі воінамі халоднай вайны.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Сацыёляг Генадзь Коршунаў пра тое, ці вінаватыя беларусы перад украінцамі

Але эўрапейцы памыляліся ня толькі ў сытуацыйнай дасьведчанасьці. Калектыўны адказ з карнымі мерамі быў клясычным выпадкам «занадта мала, занадта позна». Узятыя ўсе разам, яны ўяўляюць сабой нешта большае, чым звычайныя брусэльскія галачкі, калі гаворка ідзе пра санкцыі. Яны нашкодзяць Расеі, асабліва ў сярэднетэрміновай і доўгатэрміновай пэрспэктыве, але цяпер яны відавочна не аказалі ўплыву — прынамсі, на разьлікі Крамля.

Многім было балюча назіраць за ваганьнямі, асабліва ў сувязі з санкцыямі SWIFT у Бэрліне. І нават калі яны будуць прынятыя, гэта ня будзе татальнай забаронай.

Новыя санкцыі ЭЗ накіраваныя на розныя ключавыя расейскія галіны, але шмат якія прадпрыемствы па-ранейшаму гандлююць з Расеяй, як быццам нічога не адбылося. Існуе забарона на палёты, але гэта не перашкодзіла Air Serbia павялічыць колькасьць рэйсаў у расейскія гарады і не перашкодзіла партам працаваць у звычайным рэжыме. Алігархі пад прыцэлам, але далёка ня ўсё. Беларускія санкцыі яшчэ больш узмацняюць жорсткасьць, а шчыліны затыкаюцца, але застаецца пытаньне, чаму гэтага ня было зроблена, калі летам 2021 году ўпершыню былі ўведзеныя эканамічныя санкцыі і калі статыстыка паказвала, што гандаль зь Менскам усё яшчэ ідзе добра?

Зноў жа, людзі зноў і зноў будуць пытацца, колькі яшчэ людзей павінна памерці ва Ўкраіне, колькі яшчэ гарадоў будзе ператворана ў руіны і наколькі больш аўтарытарнай павінна стаць Беларусь, перш чым ЭЗ зробіць яшчэ адзін крок наперад? А адказ як заўсёды адзін: Брусэль заўсёды трэба падштурхоўваць да дзеяньня.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Міжнародны суд ААН у Гаазе разгледзіць пазоў Украіны супраць Расеі 7 і 8 сакавіка

Гэта была тая ж самая старая гісторыя летаргіі. Спатрэбіліся жахлівыя кадры тысяч людзей, якія паміраюць ад ковіду ў шпіталях па ўсёй паўночнай Італіі, каб, нарэшце, прымусіць ЭЗ аб’яднацца для назапашваньня агульнага доўгу для барацьбы з пандэміяй. Было патрэбна цэлае пакаленьне разбураных прадпрыемстваў і сродкаў для існаваньня ў Паўднёвай Эўропе, каб Эўрапейскі цэнтральны банк нарэшце даў абяцаньне зрабіць усё магчымае для выратавання эўра. Як аднойчы сказаў мне адзін цынічны эўракрат: «Мы ніколі не дазваляем добраму крызісу зьнікаць дарма».

І ёсьць усе шанцы, што так будзе і зараз — як бы бесцырымонна і груба гэта ні гучала для ўкраінцаў, якія змагаюцца цяпер за само сваё існаваньне.

Але іншая праўда таксама ў тым, што тое, што ЭЗ зрабіў за апошнія шэсьць дзён, — больш, чым я калі-небудзь бачыў, асьвятляючы падзеі ў Брусэлі за апошнія 15 гадоў.

Так, мы жывём у беспрэцэдэнтны час, але я ніколі ня думаў, што ўбачу санкцыі ЭЗ у дачыненьні да Пуціна і Лаўрова. Раптам стала магчымым прадухіліць працу RT і Sputnik на тэрыторыі ЭЗ. Гэта заняло ўсяго 24 гадзіны. Я размаўляю з дыпляматамі, якія распрацоўваюць і прымаюць юрыдычны акт за юрыдычным актам з галавакружнай хуткасьцю замест звычайных тыдняў і месяцаў каліброўкі. Я бачыў, як ЭЗ, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі міру, створаны для таго, каб раз і назаўжды прадухіліць вайну на кантынэнце, парушыў канчатковае табу і дасьць Украіне паўмільярда эўра на набыцьцё зброі.

І раптам зьявіліся прыхільнікі Пуціна, такія як прэзыдэнт Чэхіі Мілаш Зэман і француская палітык Марын Ле Пен, якія ў апошні момант асудзілі расейскага лідара. І хаця зараз гэта можа быць занадта далёка, у калідорах Брусэля таксама вяліся сур’ёзныя і сапраўдныя перамовы аб тым, каб даць Кіеву належную пэрспэктыву ўступленьня ў ЭЗ. Па іроніі лёсу, Украіна ніколі не была бліжэйшай да ЭЗ, чым у гэты самы момант.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Ціханоўская абвясьціла антываенную мабілізацыю беларусаў. ВІДЭА

Але, мабыць, самае шматабяцальнае — гэта здымкі грамадзян ЭЗ па ўсім кантынэнце, якія праводзяць дэманстрацыі на карысць Украіны, ахвяруюць мільёны і добраахвотна едуць да межаў Украіны, каб дапамагаць людзям. Зерне, пасаджанае тут, прарасьце, і незалежна ад таго, чым скончыцца вайна і які будзе аб’ём разбурэньняў, рушыць усьлед за гэтым. У апошнія дні пачаліся і пазытыўныя працэсы, спыніць якія будзе вельмі цяжка.

Думкі, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.