«Міліцыя з каменным тварам адказвала: «Грамадзяне, разыходзьцеся»
Фёдар, жыхар Уручча:
— Ад ранку з жонкай схадзілі пагуляць вакол Новай Баравой, бо жывём недалёка, каб паглядзець, ці ёсьць там міліцыя, ці шмат яшчэ людзей гуляе. Гуляла шмат, у Менску дастаткова цёплае надвор’е. А міліцэйскую машыну, якая кружляла па раёне, заўважылі толькі адну.
Недзе а 14-й гадзіне я адвёз жонку зь дзіцём дадому, а сам рушыў на ўчастак. Ля яго стаялі некалькі дзясяткаў чалавек. Толькі там заўважыў, што забыўся дома пашпарт. На ўчастку спытаўся, ці магу прагаласаваць з правамі кіроўцы, мне дазволілі.
Унутры ўчастку была чарга. Хацеў зрабіць здымак, як заклікалі ў „Голасе“, але мой тэлефон чамусьці адмаўляўся працаваць, то вырашыў доўга не стаяць у кабінцы. Але зрабіць усё гэта было магчыма.
Людзі сабраліся ля аднаго з выбарчых участкаў у Менску 27 лютага
На ўчастку былі двое міліцыянтаў. Калі я выйшаў а 14:20, то ля ўчастку стаялі каля сотні чалавек. Я застаўся пачакаць.
Да нас падышлі „міліцыянты-аліўкі“, маладыя хлопцы, яны былі ў „латах“. Між сабой гаварылі: „Много людей“. Разьвярнуліся і сышлі. Празь нейкі час людзі сталі выгукаць „Не — вайне“.
Потым міліцыянты падышлі зноў, сказалі, каб ці разыходзіліся, ці ішлі галасаваць, інакш будуць затрымліваць. Людзі зь імі спрачаліся, пачаліся затрыманьні, але жанчыны затрыманых нават адбівалі. Прынамсі, адзін такі выпадак я бачыў.
Вельмі эмацыйныя моманты былі, усе крычалі адзін на аднаго. Для падмацаваньня падышлояшчэ чалавек пяць. Калі людзі адыходзілі, то казалі міліцыянтам, што яны наступныя на адпраўку ва Ўкраіну. Тыя з каменнымі тварамі адказвалі: „Грамадзяне, разыходзьцеся“.
Калі ішоў дадому, то каля яшчэ адной школы бачыў, як вялі затрыманага хлопца. Цяпер прыйшоў дадому і чытаю навіны».
«Многія былі нацэленыя потым пайсьці ў цэнтар»
Дзьмітры, жыхар ЖК «Каскад»:
— У пачатку трэцяй людзі сабраліся каля ўчастку. Як я палічыў, было каля 50 чалавек. Ніхто надта не зьбіраўся ісьці галасаваць. Хутчэй сабраліся абмеркаваць падзеі ў Беларусі.
Людзі сабраліся самых розных узростаў — і старэйшага пакаленьня, і моладзь, і сярэдняга ўзросту. На дрэве павесілі плякат „Не — вайне“. Хтосьці прынёс кветкі.
Затрыманьне чалавека каля выбарчага ўчастка ў менскай школе №3. 27 лютага
Празь нейкі час зьяўвіўся АМАП — 3-4 чалавекі. Хуценька затрымалі маладога хлопца, здаецца, нават нічога яму не казалі. Проста забралі яго і павялі з сабой. Аднаго чалавека жанчынам удалося адбіць.
Неўзабаве ўсе разышліся, не было сэнсу ў супрацьстаяньні зь сілавікамі. Многія былі нацэленыя пасьля пайсьці ў цэнтар. Людзі настроеныя мірна, не радыкальна.
Вельмі добра, што беларусы выйшлі і выказалі стаўленьне да вайны. Гэта пакідае надзею на тое, што ў нашай краіны будзе будучыня і ня будзе „рускага сьвету“.
Асабіста я зайшоў на ўчастак, але не прагаласаваў. Там стаіць куча міліцыянтаў. Галасаваць пад прымусам АМАПу, пад ціскам — жаданьня не было. Можна было прыйсьці да ўчастку, але нешта рабіць зь бюлетэнем не хацелася. Я хацеў проста выказаць сваё стаўленьне да вайны».
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: СК завёў крымінальныя справы за супраціў сілавікам і грубае парушэньне грамадзкага парадку, накіраванае на «зрыў рэфэрэндуму»«Фатаграфаваць бюлетэнь можна было спакойна»
Антон, жыхар Сухарава:
«Я галасаваў у пачатку трэцяй гадзіны. Калі я падышоў да ўчастку, то была вялікая чарга, шмат людзей у масках, зь дзецьмі. У самой школе выступалі нейкія музыканты.
Было некалькі „блёк-постаў“: першы адразу на ўваходзе ў школу, дзе турнікеты, а другі — непасрэдна ў кабінэце, дзе выдавалі блянкі. На ўчастку дзяжурыў міліцыянт зь відэафіксатарам. Мне хуценька далі блянк для запаўненьня, ніякіх пазнак на ім не пабачыў.
Сілавікі затрымліваюць удзельніка пратэсту ў Менску 27 лютага
Фіранак на кабінках, вядома, не было. Але пры гэтым фатаграфаваць бюлетэнь ці нешта ў ім пісаць можна было абсалютна свабодна. Сябры камісіі на гэта ніяк не рэагавалі, яны былі занятыя сваімі справамі. Асабіста я сапсаваў бюлетэнь, склаў і ўкінуў у скрыню.
Чамусьці ў школе было вельмі шмат людзей з павязкай „Дзяжурны“. Зайшоў у буфэт, людзей зноў заваблівалі нізкімі цэнамі. Прадавалі пернікі з глязурам, з надпісам „Рэфэрэндум-2022“. Цікавы мог бы атрымацца сувэнір. У самім буфэце людзей было няшмат. Хаця цэны вельмі прывабныя: бляшанка гарошку каштавала працэнтаў на 15 таньней, чым на акцыях у „Эўраопце“.
Калі я выйшаў з участку, то людзей ля школы стала яшчэ болей. Чарга загібалася за будынак школы, там былі да 100 чалавек. За плотам стаялі яшчэ чалавек 40-50, якія чагосьці чакалі. Правакацыяў сілавікоў ці антываенных воклічаў асабіста я не засьпеў».
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: На выбарчых участках у Беларусі людзі пратэстуюць супраць вайны. Звыш 50 затрыманых. Ціханоўская заклікала пікетаваць ГенштабКанстытуцыйная рэформа ў Беларусі-2022. Асноўнае
Якія паўнамоцтвы прапануюць забраць у прэзыдэнта?
З тэксту Канстытуцыі прапануюць забраць наступныя палажэньні пра прэзыдэнта:
- прызначае шэсьць чальцоў Цэнтравыбаркаму;
- са згоды Савету Рэспублікі прызначае на пасаду старшыняў Канстытуцыйнага суду, Вярхоўнага суду, Вышэйшага гаспадарчага суду зь ліку судзьдзяў гэтых судоў;
- вызваляе ад пасады старшыню і судзьдзяў Канстытуцыйнага, Вярхоўнага і Вышэйшага гаспадарчага судоў, старшыню і сяброў Цэнтральнай камісіі па выбарах і правядзеньні рэспубліканскіх рэфэрэндумаў, генэральнага пракурора;
- прызначае на пасаду і вызваляе ад пасады старшыню Камітэту дзяржаўнага кантролю.
Якія паўнамоцтвы даюцца «Ўсебеларускаму народнаму сходу»
Праект замацоўвае статус «Усебеларускага народнага сходу» як паралельнай парлямэнту структуры з вышэйшымі за яго паўнамоцтвамі.
Сярод іх:
- «Усебеларускі народны сход» зацьвярджае асноўныя кірункі ўнутранай і замежнай палітыкі, ваенную дактрыну, канцэпцыю нацыянальнай бясьпекі;
- зацьвярджае праграмы сацыяльна-эканамічнага разьвіцьця Рэспублікі Беларусі;
- заслухоўвае прэм’ер-міністра аб выкананьні праграмы сацыяльна-эканамічнага разьвіцьця Рэспублікі Беларусі;
- прапануе зьмены і дадаткі ў Канстытуцыю;
- прапануе правядзеньне рэспубліканскіх рэфэрэндумаў;
- мае права разглядаць пытаньне аб легітымнасьці выбараў;
- прымае рашэньне аб зьняцьці прэзыдэнта з пасады ў выпадку сыстэматычнага або грубага парушэньня ім Канстытуцыі альбо зьдзяйсьненьня дзяржаўнай здрады ці іншага цяжкага злачынства.
Што яшчэ ў праекце новай Канстытуцыі
- Здымаецца артыкул аб бестэрміновым прэзыдэнцтве, вяртаецца абмежаваньне двума тэрмінамі: «Адна і тая ж асоба можа быць прэзыдэнтам ня больш за два тэрміны». Але правіла мае дзейнічаць толькі для новаабраных прэзыдэнтаў.
- Уводзіцца імунітэт для былога прэзыдэнта: «Прэзыдэнт, які спыніў выкананьне сваіх паўнамоцтваў, ня можа быць прыцягнуты да адказнасьці за дзеяньні, учыненыя ў сувязі з ажыцьцяўленьнем ім прэзыдэнцкіх паўнамоцтваў».
- Закрываецца магчымасьць абірацца прэзыдэнтам тым, хто часова зьехаў: «Прэзыдэнтам можа быць абраны грамадзянін Рэспублікі Беларусі па нараджэньні, не маладзейшы за 40 гадоў, які валодае выбарчым правам, пастаянна пражывае ў Рэспубліцы Беларусі ня менш за 20 гадоў непасрэдна перад выбарамі, які ня мае і ня меў раней грамадзянства замежнай дзяржавы, або дазволу на жыхарства, або іншага дакумэнту замежнай дзяржавы, які дае права на льготы і іншыя перавагі».
- З праекту выключаны артыкул пра імкненьне Беларусі зрабіць сваю тэрыторыю бязьядзернай зонай, а дзяржаву – нэўтральнай.
«Заключныя і пераходныя палажэньні» праекту Канстытуцыі
- Паводле артыкулу 143 абмежаваньні на прэзыдэнцкія тэрміны ўступяць у сілу толькі пасьля наступных прэзыдэнцкіх выбараў: «Зьмены Канстытуцыі, якія абмяжоўваюць колькасьць тэрмінаў, на працягу якіх адна і тая ж асоба можа займаць пасаду прэзыдэнта, уступаюць у сілу зь дня ўступленьня на пасаду зноў абранага прэзыдэнта». Паводле літары артыкулу, Лукашэнка можа балятавацца ў прэзыдэнты яшчэ прынамсі двойчы.
- Таксама паводле артыкулу 143 ніякіх датэрміновых выбараў не прадугледжана, у тым ліку і прэзыдэнцкіх: «Дзяржаўныя органы (службовыя асобы) ажыцьцяўляюць сваю дзейнасьць на працягу тэрміну, на які яны былі ўтвораныя (абраныя, прызначаныя), альбо да спыненьня іх паўнамоцтваў ва ўстаноўленым парадку.
- Паводле артыкулу 144 дзейны кіраўнік дзяржавы можа прэтэндаваць на пасаду старшыні Ўсебеларускага народнага сходу: «Закон, які вызначае кампэтэнцыю, парадак фармаваньня і дзейнасьці Ўсебеларускага народнага сходу, падлягае прыняцьцю на працягу году з дня ўступленьня ў сілу зьменаў Канстытуцыі. У мэтах арганізацыі належнай працы Ўсебеларускага народнага сходу прэзыдэнт, які займае гэтую пасаду на дату ўступленьня ў сілу зьменаў Канстытуцыі, можа быць абраны старшынём Усебеларускага народнага сходу».