Чаго варта чакаць ад анансаванага дэкрэту Лукашэнкі?

Падчас шматтысячнага маршу пратэсту 23 жніўня 2020 года

Аляксандар Лукашэнка анансаваў прыняцьце важнага рашэньня, якое будзе, як ён адзначыў, «адным з прынцыповых рашэньняў за чвэрць стагодзьдзя прэзыдэнцтва». Зьявіцца яно мусіць, хутчэй за ўсё, у выглядзе дэкрэту. Што ж гэта можа быць за дэкрэт?

Сьцісла:

  • У практыцы законатворчасьці Беларусі прэзыдэнцкія дэкрэты — гэта найбольш важныя дакумэнты.
  • Заява Лукашэнкі зьявілася ў кантэксьце згадкі інфармацыі пра мяцеж. Таму можна меркаваць, што ў дэкрэце будуць заканадаўча аформленыя новыя, больш жорсткія захады супраць любой апазыцыі і іншадумства.
  • Таксама можна разглядаць варыянт стварэньня нейкага надзвычайнага органа ўлады, з выключнымі паўнамоцтвамі. —
  • Нічога добрага для Беларусі ад гэтага дэкрэту чакаць ня варта.

У практыцы законатворчасьці Беларусі прэзыдэнцкія дэкрэты — гэта найбольш важныя дакумэнты, якія сваім статусам вышэйшыя за ўказы ці законы, прынятыя парлямэнтам. Яны задаюць кірункі разьвіцьця пэўных сфэр эканомікі і грамадзтва.

Можна прыгадаць дэкрэт аб дармаедах, які ў 2017 годзе выклікаў выбух абурэньня насельніцтва. Падобнага роду дакумэнты зьяўляюцца ня так часта. Вось, напрыклад, у 2018 годзе быў выдадзены толькі адзін дэкрэт, у 2019-м — 4, у 2020 годзе — 5 дэкрэтаў.

Аляксандар Лукашэнка ў Александрыі, дзе і анансаваў новы дэкрэт. 17 красавіка

Якога зьместу можа быць анансаваны дэкрэт? Тут можна выстройваць розныя вэрсіі.

Найперш, варта ўспомніць, у якім кантэксьце была дадзена гэтае абяцаньне. Вось як падаецца гэтая рэпліка Лукашэнкі на ягоным афіцыйным сайце:

«Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ў Беларусі не ўдалася спроба арганізаваць спачатку мяцеж, а пасьля гэтага «паўзучы пераварот». «Што цяпер яны могуць зрабіць? Ізноў гэта іх фразы: усё трымаецца на Лукашэнку, трэба зьнесьці. Мая задача зрабіць так: калі зьнясуць, каб у іх нічога не атрымалася. Гэта галоўная мая задача. У найбліжэйшы час, я прыняў рашэньне, мы яго зараз фармалізуем, я агучу. Гэта будзе адно з прынцыповых маіх рашэньняў за чвэрць стагодзьдзя прэзыдэнцтва. Гэта будзе вельмі сур’ёзна. Таму, нават калі мяне ня будзе, па-народнаму кажучы, „толькі праз мой труп“, у іх нічога не атрымаецца. я прыняў рашэньне. Цяпер мне трэба яго фармалізаваць. Гэта будзе, хутчэй за ўсё, дэкрэт прэзыдэнта».

То бок гэтая заява зьявілася ў кантэксьце згадкі інфармацыі пра мяцеж.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Лукашэнка: заходнія спэцслужбы рыхтавалі замах на мяне і на маіх дзяцей. Удзельнічалі Зянковіч, Кастусёў і Фядута

Таму можна меркаваць, што дэкрэт будзе тычыцца процідзеяньня палітычным апанэнтам. Магчыма, там будуць заканадаўча аформленыя новыя, больш жорсткія захады супраць любой апазыцыі і іншадумства.

Тут можна правесьці гістарычную аналёгію. У СССР сталінскіх часоў пасьля забойства Сяргея Кірава ў 1934 годзе было прынята рашэньне аб паскораным і спрошчаным правасудзьдзі ў адносінах да «ворагаў народу». Гэта стала пачаткам «вялікага тэрору».

Таму самая праўдападобная вэрсія палягае ў тым, што анансаваны дэкрэт можа тычыцца нейкага надзвычайнага, паскоранага і спрошчанага правасудзьдзя ў адносінах да ўсіх праціўнікаў Лукашэнкі, якіх аб’явяць змоўшчыкамі, мяцежнікамі, экстрэмістамі і тэрарыстамі. Магчыма, у гэтым сэнсе трэба разумець ягоныя развагі, што, маўляў, калі мяне «зьнясуць», каб у «іх» нічога не атрымалася. То бок, драконаўскія законы мусяць дзейнічаць і пасьля Лукашэнкі.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: У першым і другім чытаньні. Палата прадстаўнікоў прыняла «рэпрэсіўныя законапраекты»

Можна, вядома, разглядаць і іншыя варыянты. Напрыклад, у дэкрэце будуць нейкія гарантыі недатыкальнасьці самога Лукашэнкі, ягонай сям’і і атачэньня. Ці, напрыклад, гэта будзе тычыцца стварэньня нейкага надзвычайнага органа ўлады, з выключнымі паўнамоцтвамі, магчыма, на чале з самім Лукашэнкам. Але нічога добрага для Беларусі ад гэтага дэкрэту чакаць ня варта.

Думкі, выказаныя ў блогах, перадаюць погляды саміх аўтараў і не абавязкова адлюстроўваюць пазыцыю рэдакцыі.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Забойства Лукашэнкі» і «вайсковы пераварот»: што гэта было? Экспрэс-аналіз палітолягаў
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Пра дзяржаўны пераварот і дзяцей у склепе. Нестыкоўкі ў афіцыйных вэрсіях