Удзельнічаюць Уладзімер Глод, Дзьмітры Гурневіч, Віталь Цыганкоў.
Гурневіч: Апостальскі Нунцый у Беларусі арцыбіскуп Габар Пінтэр назваў прыярытэтнай задачай арганізацыю візыту Папы Рымскага ў Беларусь. Пра гэта ён сказаў у аўторак, адказваючы на пытаньні журналістаў перад цырымоніяй уручэньня даверчых лістоў Аляксандру Лукашэнку.
«Для мяне гэта прыярытэтная задача. Мы будзем працаваць над арганізацыяй візыту Папы Рымскага ў Беларусь, але пакуль не магу сказаць адносна тэрмінаў і праграмы», — адзначыў каталіцкі герарх.
Пра магчымасьць візыту рымскага пантыфіка гаворыцца ўжо 7 гадоў.
У 2008 годзе Менск упершыню наведаў дзяржаўны сакратар Ватыкану кардынал Тарчызіё Бэртонэ. Тады ў часе сустрэчы беларускі кіраўнік афіцыйна перадаў папу Бэнэдыкту XVІ запрашэньне наведаць Беларусь у любы «зручны для яго час».
калі папа Францішак наведае Беларусь, гэта стане лякмусавай паперкай, наколькі РПЦ і Расея ўплываюць на дзяржаўныя працэсы ў краіне
Праз год Лукашэнка наведаў Ватыкан і сустрэўся з Бэнэдыктам XVI. Многія камэнтатары ўспрынялі гэта як знак магчымага візыту папы ў Беларусь. Але тут ёсьць такая дэталь. Паводле традыцыі, Папа Рымскі сам да сябе на аўдыенцыю не запрашае. Звычайна пра гэта праз амбасаду просяць папу дзяржаўныя кіраўнікі, якія зьбіраюцца зь візытам у Італію. Так было і гэтым разам, калі Лукашэнку прыняў папа Францішак. Тады кіраўнік Беларусі сустракаўся з італьянскі прэзыдэнтам, а Ватыкан наведаў пры нагодзе, бо гэта прэстыжна, калі з табою сустракаецца галава адной з найбуйнейшых канфэсій сьвету. Папа сустракаецца з усімі і прымае ўсіх. На Кубе Яна Паўла ІІ сустракаў калісьці нябожчык Фідэль Кастра, які дзеля гэтага нават зьняў вайсковую форму і быў апрануты па-цывільнаму, што яму было так неўласьціва.
Візыт Папы Рымскага ў Беларусь стаў бы важнай падзеяй для каталікоў Беларусі. Гэта быў бы магутны імпульс для разьвіцьця каталіцызму, дадаў бы сілы вернікам і герархіі. Гэта была б важная іміджавая падзея і для ўлады. Гэта бы сьведчыла пра адкрытасьць краіны. І як раз тое, што гэты візыт дагэтуль не адбыўся — знак таго, што Беларусь закрытая. Супраць візыту выступае Расейская праваслаўная царква. Гэта больш, чым проста царква, як і ў Расеі, так і ў Беларусі. І калі папа Францішак наведае Беларусь, то гэта стане лякмусавай паперкай, наколькі РПЦ і Расея ўплываюць на дзяржаўныя працэсы ў краіне.
Цыганкоў: У траўні гэтага году Аляксандар Лукашэнка наведаў Рым, дзе сустрэўся з Папам Рымскім Францішкам, і нагадаю чаму: бо там было агучана запрашэньне Папы наведаць Беларусь. У форме, уласьцівай Аляксандру Лукашэнку. «Я выказаў думку, што пантыфіку час прыехаць у Беларусь і разам з нашым патрыярхам (маецца на ўвазе праваслаўны) сустрэцца з нашымі жыхарамі. Упэўнены, што там будзе не адзін мільён чалавек, якія б хацелі бачыць гэты поціск рук не ў далёкай Кубе ў аэрапорце, а на зямлі, якая знаходзіцца ў цэнтры Эўропы», — гаварыў тады Аляксандар Лукашэнка.
Цяпер гэтая тэма намнога больш рэалістычная, чым была яшчэ 5, 7, 10 гадоў таму
Прапанова сустрэцца на беларускай зямлі патрыярхам каталіцкай і праваслаўнай царквы, якая была зробленая Лукашэнкам, была палітычным заклікам, які больш быў для СМІ, піяру, чым канкрэтнай справай. Але год за годам мы абмяркоўваем магчымасьць прыезду Папы Рымскага ў Беларусь і кожны раз сустракаюцца нейкія цяжкасьці на гэтым шляху. Відавочная перашкода — гэта меркаваньне расейскай праваслаўнай царквы. Магчыма Аляксандар Лукашэнка сваёй травеньскай прапановай пра сустрэчу герархаў абодвух цэркваў хацеў зьняць гэтую перашкоду, хацеў падаць гэта ў такой форме, якая б задаволіла і каталікоў, і праваслаўных. Але з таго моманту нічога не зрушылася, прапанова прагучала на той момант дастаткова ярка, але не атрымала разьвіцьця. Бо ў такой форме гэта было падобна не на канкрэтную прапанову, а на заяву для СМІ. Усё роўна ясна, што па адпаведных каналах уладамі і адпаведнымі структурамі вядзецца пэўная праца па спробе запрасіць, арганізаваць сустрэчу Папы з патрыярхам, альбо проста прыезд Папы ў Беларусь.
Аляксандар Лукашэнка сваю традыцыйную палітыку лявіраваньня ня толькі ў замежнапалітычных справах, але нават у міжканфэсійных праводзіць і выбірае такую пазыцыю, каб можна было па магчымасьці задаволіць усіх. Ён з аднаго боку шукае такую форму, каб не выклікаць надта вялікае раздражненьне ў праваслаўнай царквы, зь іншага боку, ён разумее, што ён — кіраўнік дзяржавы, і зь яго разуменьня кіраўнік дзяржавы ў Беларусі павінен кіраваць усім — у тым ліку і міжканфэсійнымі рэлігійнымі пытаньнямі. У яго самога як у чалавека, можа быць, нават ёсьць нейкае незадавальненьне, што ў такім пытаньні ён вымушаны зьвяртаць увагу на праваслаўных герархаў, хоць, магчыма, яму хацелася б для свайго прэстыжу і апошнім часам іміджу пасярэдніка бачыць Папу Рымскага на беларускай зямлі. Цяпер гэтая тэма намнога больш рэалістычная, чым была яшчэ 5, 7, 10 гадоў таму.
Глод: Пра магчымы візыт у Беларусь Папы пачалі казаць у 2009 годзе. Тады гаворка ішла яшчэ пра сустрэчу на беларускай зямлі Патрыярха Кірыла і Папы Бэнэдыкта. І яшчэ зьвярну вашу ўвагу, калегі, на тое, што абодва пэрыяды адлігі ў адносінах Беларусі і Эўропы адзначаліся візытамі Лукашэнкі ў Ватыкан.
Мне падаецца, што такая ўвага да Ватыкану тлумачыцца, канешне ж, не рэлігійнымі перакананьнямі Лукашэнкі, а жаданьнем праз гэта палепшыць сваю рэпутацыю ў Эўропе і знайсьці пэўную падтрымку ў заходнім сьвеце. І пры гэтым не адказваць на непрыемныя пытаньні аб дэмакратыі і правах чалавека ў Беларусі. Таму можна казаць, што патэнцыйны візыт Папы Рымскага разглядаецца беларускімі ўладамі як вельмі карысны палітычны піяр, як сродак паляпшэньня іміджу беларускіх уладаў на міжнароднай арэне.
бяз пэўных крокаў насустрач каталікам, рыхтаваць візыт спадару Макею давядзецца яшчэ вельмі доўга. А можа, нават і ягонаму пераемніку
Але ж у Ватыкане ня хочуць, каб Папу Рымскага хтосьці выкарыстоўваў выключна як сродак вырашэньня ўласных палітычных праблемаў. Бо ўсім зразумела: адна справа — прыняць Лукашэнку ў Ватыкане, а іншая справа — ехаць у Беларусь асабіста. Гэта значна больш сур’ёзны крок, і на яго можна пайсьці толькі пры пэўных умовах.
Таму ў Ватыкане і кажуць: маўляў, мы ня супраць, але давайце пагаворым і пра тое, што цікавіць нас, пагаворым шчыра, і размова гэта ня будзе простай, бо ў Касьцёла ў Беларусі ёсьць свае інтарэсы. Калі вы зробіце крок нам насустрач — добра. Калі не — то і пра візыт Папы казаць няма чаго. Гэтая пазыцыя Ватыкана цалкам зразумела і выглядае яна цалкам абгрунтавана.
І яшчэ — міністар замежных справаў Уладзімер Макей заяўляў, што падрыхтоўка візыту Папы Францішка ў Беларусь вядзецца, але гэта не азначае, што візыт адбудзецца бліжэйшым часам. Таму выглядае, што бяз пэўных крокаў насустрач каталікам, рыхтаваць візыт спадару Макею давядзецца яшчэ вельмі доўга. А можа, нават і ягонаму пераемніку.