Грамадзкі рэдактар гэтага тыдня – палкоўнік у адстаўцы, народны дэпутат СССР, сябра Цэнтральнага Камітэту ПКБ, актывіст з Коханава Талачынскага раёну Мікалай Петрушэнка.
Карэспандэнт: Вы былі настолькі баявым палкоўнікам, што на сваім танку літаральна ўварваліся ў вышэйшую дзяржаўную палітыку…
Петрушэнка: Я стаў дэпутатам таму, сярод іншага, таму, што трапна адказаў на адным зь перадвыбарчых сходаў кабеце, якая крытыкавала мяне – маўляў, ён мае ўсяго двух сыноў. “Не турбуйцеся – як стану дэпутатам, дык нараджу трэцяга, абяцаю!”
Карэспандэнт: Па-вайсковаму: сказаў – зрабіў! Так?
Петрушэнка: Ну а як яшчэ? Роўна празь 9 месяцаў пасьля абяцанага!
Карэспандэнт: Колькі вам тады гадоў было?
Петрушэнка: Пад сорак.
Карэспандэнт: Ну – самае яно… Дарэчы, на апошнім зьезьдзе партыі вы былі якраз з малодшым сынам – ён пайшоў па сьлядах бацькі?
Петрушэнка: І жонка, і ён – камуністы. Сын вучыцца ў БДУ і ЭГУ адначасова. Журналістыцы.
Карэспандэнт: Стаўленьне да камуністаў у людзей засталося ня самае лепшае…
Петрушэнка: Я гэта адчуваю, але заўсёды адказваю так: не дачакаюцца!
Карэспандэнт: Патлумачце?
Петрушэнка: Ну, добра ведаю й бачу… Але ж, вядома, як камуніста мяне ніхто не перавыхавае, як і я не зьбіраюся абарочваць у сваю веру тых самых бэнээфаўцаў ці лібэралаў. Лукашызм – вось з гэтай зьявай патрэбна змагацца!
Карэспандэнт: А за што вы змагаліся, калі былі дэпутатам?
Петрушэнка: Тады, прызнаю, быў цьвёрдым, калі не цьвёрдалобым –за адзінства Савецкага Саюзу. Гэта вялікая памылка, што партыйна-савецкая намэнклятура разваліла СССР. Цяпер доўга-доўга будзем нешта падобнае адбудоўваць, і ў тых лясах прыйдзем да Эўразьвязу.
Карэспандэнт: Парадокс: Лукашэнка таксама ж займаецца будоўляй – пэўнай саюзнай дзяржавы… А вы супраць лукашызму!
Петрушэнка: Адзіная дзяржава патрэбна бізнэсоўцам, рабочым, насельніцтву, а Лукашэнка баіцца яе, як чорт ладану! Проста яму патрэбен той туман, пад якім лягчэй захоўваць сваю ўладу.
Карэспандэнт: Вы добра гаворыце па-беларуску, хоць усё сьвядомае жыцьцё былі па-за межамі краіны. Адкуль тое?
Петрушэнка: Тут трэба падзякаваць спадару Трусаву: ён упарта пераконваў мяне, што дэмакратызацыя магчымая толькі празь беларускую мову. Ня верыў, спрачаўся. А ўрэшце падумаў: зрэшты, чаму б мне не падвучыцца? Пачаў, і вось зараз ужо нават вершы на матчынай пішу!
Карэспандэнт: Можаце прадэклямаваць колькі радкоў?
Петрушэнка: Ды запраста:
Стаяць калоды на пагорку,
Пчаліны водар вецер дзьме,
Пчаляр са мной завёў гаворку
І да сябе на мёд заве!
Спрадвеку пчолы тут вяліся,
Калоды ў лесе дзед трымаў,
Аднойчы рой на воз прывіўся,
Дык дзед прывёз і зь сена зьняў…
Зараз гэтаму дзеду-пчаляру 91 год, і ён вось побач, слухае нашую размову.
Карэспандэнт: Бацька або цесьць?
Петрушэнка: Бацька – Сямён Адамавіч.
Карэспандэнт: Якія перакананьні яшчэ памяняліся ў вас зь цягам часу?
Петрушэнка: Нам трэба будаваць сваю дзяржаву, сваё грамадзтва – зьнізу. Для чаго найперш важна ратыфікаваць Эўрапейскую хартыю мясцовага самакіраваньня.
Карэспандэнт: Вы, дарэчы, не аднойчы спрабавалі абрацца дэпутатам мясцовага савету, але – безвынікова. Дзякуючы ўладам?
Петрушэнка: Пры гэтай сыстэме мяне не прапусьцяць і ў сельскі савет… Зь іншага боку – у сучасных умовах не асабліва гэты мандат і патрэбен. Хто хоча – той змагаецца і безь яго.
Карэспандэнт: Маеце саюзьніцкія адносіны з тымі, хто цяпер у іншых партыях, блёках?
Петрушэнка: Сябрую з усімі прадстаўнікамі Аб’яднаных дэмсілаў. У тым ліку нам няма чаго дзяліць і з кіраўніком мясцовага БНФ Алесем Шутавым. Вельмі шчыльна супрацоўнічаю з актывам грамадзянскай кампаніі “Наш дом”, дзе лідэрам Вольга Карач, сябра АГП. Мы таварышы з праваабаронцам Валерам Шчукіным.
Карэспандэнт: Вось вы зараз будзеце грамадзкім рэдактарам тыдня Радыё Свабода: дзе патрэбная дапамога?
Петрушэнка: Каб быў вашым начальнікам, то паставіў бы задачу: хутчэй на станцыю Слаўная – там жанчына ёсьць, якая 30 гадоў лічылася псыхічна хворай, а зараз вось праз суд дабілася аднаўленьня ў правах! І зараз яна – грамадзянка.
Мяне надзвычай хвалюе сацыяльная неабароненасьць насельніцтва. Чыноўная ўседазволенасьць – татальная і глыбінная. Таму больш трэба езьдзіць, езьдзіць і езьдзіць у глыбінку. Менск ёсьць Менск, а вось вёскі, раённыя цэнтры – там зашмат працы нам усім.
Карэспандэнт: Ну а што сёньня вас хвалюе больш за ўсё, спадар Мікалай?
Петрушэнка: Лёс атамнай электрастанцыі. Я даўні і пасьлядоўны прыхільнік ядзернай энэргетыкі. Але зараз – сумняваюся… Бо штосьці занадта хутка навукоўцы з Акадэміі навук, якія былі супэррашуча былі настроеныя супраць пяць-шэсьць год таму, занадта хутка крутануліся ў супрацьлеглы бок. Вось гэта мяне й непакоіць. Бо тут менавіта тое пытаньне, якое патрэбна абмяркоўваць. У тым ліку – і ў эфіры Радыё Свабода.
Петрушэнка: Я стаў дэпутатам таму, сярод іншага, таму, што трапна адказаў на адным зь перадвыбарчых сходаў кабеце, якая крытыкавала мяне – маўляў, ён мае ўсяго двух сыноў. “Не турбуйцеся – як стану дэпутатам, дык нараджу трэцяга, абяцаю!”
Карэспандэнт: Па-вайсковаму: сказаў – зрабіў! Так?
Петрушэнка: Ну а як яшчэ? Роўна празь 9 месяцаў пасьля абяцанага!
Карэспандэнт: Колькі вам тады гадоў было?
Петрушэнка: Пад сорак.
Карэспандэнт: Ну – самае яно… Дарэчы, на апошнім зьезьдзе партыі вы былі якраз з малодшым сынам – ён пайшоў па сьлядах бацькі?
Петрушэнка: І жонка, і ён – камуністы. Сын вучыцца ў БДУ і ЭГУ адначасова. Журналістыцы.
Карэспандэнт: Стаўленьне да камуністаў у людзей засталося ня самае лепшае…
Петрушэнка: Я гэта адчуваю, але заўсёды адказваю так: не дачакаюцца!
Карэспандэнт: Патлумачце?
Петрушэнка: Ну, добра ведаю й бачу… Але ж, вядома, як камуніста мяне ніхто не перавыхавае, як і я не зьбіраюся абарочваць у сваю веру тых самых бэнээфаўцаў ці лібэралаў. Лукашызм – вось з гэтай зьявай патрэбна змагацца!
Карэспандэнт: А за што вы змагаліся, калі былі дэпутатам?
Петрушэнка: Тады, прызнаю, быў цьвёрдым, калі не цьвёрдалобым –за адзінства Савецкага Саюзу. Гэта вялікая памылка, што партыйна-савецкая намэнклятура разваліла СССР. Цяпер доўга-доўга будзем нешта падобнае адбудоўваць, і ў тых лясах прыйдзем да Эўразьвязу.
Карэспандэнт: Парадокс: Лукашэнка таксама ж займаецца будоўляй – пэўнай саюзнай дзяржавы… А вы супраць лукашызму!
Петрушэнка: Адзіная дзяржава патрэбна бізнэсоўцам, рабочым, насельніцтву, а Лукашэнка баіцца яе, як чорт ладану! Проста яму патрэбен той туман, пад якім лягчэй захоўваць сваю ўладу.
Карэспандэнт: Вы добра гаворыце па-беларуску, хоць усё сьвядомае жыцьцё былі па-за межамі краіны. Адкуль тое?
Петрушэнка: Тут трэба падзякаваць спадару Трусаву: ён упарта пераконваў мяне, што дэмакратызацыя магчымая толькі празь беларускую мову. Ня верыў, спрачаўся. А ўрэшце падумаў: зрэшты, чаму б мне не падвучыцца? Пачаў, і вось зараз ужо нават вершы на матчынай пішу!
Карэспандэнт: Можаце прадэклямаваць колькі радкоў?
Петрушэнка: Ды запраста:
Стаяць калоды на пагорку,
Пчаліны водар вецер дзьме,
Пчаляр са мной завёў гаворку
І да сябе на мёд заве!
Спрадвеку пчолы тут вяліся,
Калоды ў лесе дзед трымаў,
Аднойчы рой на воз прывіўся,
Дык дзед прывёз і зь сена зьняў…
Зараз гэтаму дзеду-пчаляру 91 год, і ён вось побач, слухае нашую размову.
Карэспандэнт: Бацька або цесьць?
Петрушэнка: Бацька – Сямён Адамавіч.
Карэспандэнт: Якія перакананьні яшчэ памяняліся ў вас зь цягам часу?
Петрушэнка: Нам трэба будаваць сваю дзяржаву, сваё грамадзтва – зьнізу. Для чаго найперш важна ратыфікаваць Эўрапейскую хартыю мясцовага самакіраваньня.
Карэспандэнт: Вы, дарэчы, не аднойчы спрабавалі абрацца дэпутатам мясцовага савету, але – безвынікова. Дзякуючы ўладам?
Петрушэнка: Пры гэтай сыстэме мяне не прапусьцяць і ў сельскі савет… Зь іншага боку – у сучасных умовах не асабліва гэты мандат і патрэбен. Хто хоча – той змагаецца і безь яго.
Карэспандэнт: Маеце саюзьніцкія адносіны з тымі, хто цяпер у іншых партыях, блёках?
Петрушэнка: Сябрую з усімі прадстаўнікамі Аб’яднаных дэмсілаў. У тым ліку нам няма чаго дзяліць і з кіраўніком мясцовага БНФ Алесем Шутавым. Вельмі шчыльна супрацоўнічаю з актывам грамадзянскай кампаніі “Наш дом”, дзе лідэрам Вольга Карач, сябра АГП. Мы таварышы з праваабаронцам Валерам Шчукіным.
Карэспандэнт: Вось вы зараз будзеце грамадзкім рэдактарам тыдня Радыё Свабода: дзе патрэбная дапамога?
Петрушэнка: Каб быў вашым начальнікам, то паставіў бы задачу: хутчэй на станцыю Слаўная – там жанчына ёсьць, якая 30 гадоў лічылася псыхічна хворай, а зараз вось праз суд дабілася аднаўленьня ў правах! І зараз яна – грамадзянка.
Мяне надзвычай хвалюе сацыяльная неабароненасьць насельніцтва. Чыноўная ўседазволенасьць – татальная і глыбінная. Таму больш трэба езьдзіць, езьдзіць і езьдзіць у глыбінку. Менск ёсьць Менск, а вось вёскі, раённыя цэнтры – там зашмат працы нам усім.
Карэспандэнт: Ну а што сёньня вас хвалюе больш за ўсё, спадар Мікалай?
Петрушэнка: Лёс атамнай электрастанцыі. Я даўні і пасьлядоўны прыхільнік ядзернай энэргетыкі. Але зараз – сумняваюся… Бо штосьці занадта хутка навукоўцы з Акадэміі навук, якія былі супэррашуча былі настроеныя супраць пяць-шэсьць год таму, занадта хутка крутануліся ў супрацьлеглы бок. Вось гэта мяне й непакоіць. Бо тут менавіта тое пытаньне, якое патрэбна абмяркоўваць. У тым ліку – і ў эфіры Радыё Свабода.