ылы палітвязень Мікалай Аўтуховіч, адбыўшы турэмнае пакараньне, узяўся аднаўляць фірму таксі ў сваім родным Ваўкавыску. Але чым больш уласнае працы ўкладвае ў справу, тым з большым супрацівам звонку сутыкаецца.
Пачаў з таго, што закасаў рукавы і рамантаваў аўта
Мікола Аўтуховіч працуе звычайным мэханікам у прыватнай фірме таксі, куды аддала свае аўта ў арэнду ягоная жонка. Кіраўнічых пасадаў, паводле прысуду, ён яшчэ некалькі гадоў займаць ня можа. Вярнуўшыся зь вязьніцы, пабачыў, што ад некалі шыкоўнай фірмы таксі з 15 белых мэрсэдэсаў у ягонай жонкі ва ўласнасьці засталася адна машына, на якой можна было ехаць адразу, а другая ржавела пад плотам.
— Вось з гэтага і давялося самому ўсё пачынаць нанова, — кажа Аўтуховіч. — Я сам закасаў рукавы, бо мне ж не было нават з чаго заплаціць майстрам. Калі і быў у мяне памочнік, то я ведаў, што зараз назьбіраем мэталалому, здамо, і за месяц яму хопіць заплаціць.
Цікаўлюся ў Мікалая — ці шмат давялося зрабіць зь мінулага траўня, калі ён узяўся за працу?
— Сёньня на фірме працуе ўжо сем таксовак. Ну вось аднавілі ўжо чатыры свае машыны, і тры найманыя пакуль маем. Але машыны ўжо набылі больш-менш добры выгляд: іх пачалі мыць кожную раніцу, пачалі падмазваць іржу, цяпер ужо даходзім да таго, што кожную машыну пачнём фарбаваць, бо белыя таксоўкі, тым больш ня новыя, хочаш ня хочаш, а раз на тры гады трэба фарбаваць. І хоць яны старыя, але ўжо будуць езьдзіць як новенькія.
Не без задавальненьня Аўтуховіч зьвяртае ўвагу на тое, як аздоблены машыны.
— Мы зноў намалявалі герб Ваўкавыску гістарычны, каб людзі бачылі і ведалі. Крыху зьмянілі надпісы: «Ваўкавыск» — напісалі на роднай мове, і назву фірмы таксама па-беларуску — «Ніка», усе рэквізыты па-беларуску. А яшчэ ёсьць шмат пустога месца, то плянуем пісаць імёны вядомых беларусаў, пачынаючы з часоў Вялікага Княства Літоўскага.
Мы адраджаем для вас традыцыі абслугоўваньня
За гэты час, паводле Аўтуховіча, удалося ня толькі надаць таксоўкам належны выгляд, але і зьмяніць кіроўцаў, якія не падзялялі асноўныя прынцыпы фірмы: мы адраджаем для вас традыцыі абслугоўваньня. Пасажыры не чакаюць таксоўкі цяпер па выкліку больш за 3–5 хвілін, ім прыемна сядаць у чысты салён са сьвежым водарам, дзе ніхто ня курыць. Колішнюю фірму таксовак кліенты не забылі і ўзгадваюць пра яе з прыемнасьцю.
Праўда, у той самы час Аўтуховіч скардзіцца, што зака́заў на таксоўкі цяпер зусім мала нават у сьвяточныя дні, нягледзячы на тое, што паціснулі канкурэнтаў. Прычына, паводле Аўтуховіча — зьбядненьне людзей. А таму і ў таксістаў малыя заробкі.
Мне цікава — як утрымліваць на працы таксіста, патрабуючы ад яго эўрапейскага сэрвісу, але плацячы беларускі заробак?
— Калі не патрабаваць і не выходзіць на адпаведны ўзровень і не забіраць сваіх кліентаў ізноў да сябе, то кіроўцы ня мелі б нават і таго мінімальнага заробку, які цяпер ёсьць. Тады наагул не было б сэнсу працаваць. Я вось, калі новы таксомэтар атрымліваю, то бачу, як прадпрымальнікі іх здаюць. Бо мала таго, што мы прыйшлі на рынак, але і людзі амаль ня езьдзяць цяпер на таксоўках.
«Калі чынавенскае самаўпраўства ня скончыцца, працу спыню, няхай самі Лукашэнку падаткі плацяць...»
Не пасьпелі пачаць працаваць, як на фірму зачасьцілі рознага кшталту правяральшчыкі і кантралёры. Транспартная інспэкцыя запатрабавала, каб зьнялі з таксовак фірмовыя пляфоны, якія стаяць на даху машыны, сьвецяцца ўначы і на якіх напісана назва фірмы і тэлефон. Аўтуховіч прад’явіў усе дакумэнты на дазвол, якіх дамагаўся на працягу чатырох гадоў, але гэта правяральшчыкаў не задаволіла. Яны працягваюць палохаць, што выпішуць штраф.
Наступнымі прыехалі правяральшчыкі з санэпідэмстанцыі і пачалі чапляцца, каб вадзіцелі прад’явілі мэдычныя даведкі. Аўтуховіч кажа, што напісаў ім адказ з цытатамі з пастановы Лукашэнкі адносна гэтых патрабаваньняў. У лісьце гаварылася, што гэтыя даведкі патрэбныя толькі тым, хто зьвязаны з абслугоўваньнем пасажыраў на транспарце, прыкладам, для стуардэсаў, — а мы, маўляў, займаемся толькі перавозкай пасажыраў. Але на гэта, паводле Аўтуховіча, ніхто не зважае.
— Гэта папросту нейкае самаўпраўства зь іх боку. Яны прыходзяць да кіроўцы таксоўкі, прычым з інспэктарам транспартнай інспэкцыі, і патрабуюць гэтыя мэдычныя даведкі. Я ўсім сваім кіроўцам і нават канкурэнтам раздрукаваў улёткі, дзе напісана, якія дакумэнты павінен прад’яўляць кіроўца таксі кантралюючым органам. І там такога пункту, як гэтая мэдычная даведка, наагул няма.
Чарговы прыезд — ізноў з транспартнай інспэкцыі: цяпер палохаюць тым, што людзі на рабочым месцы працуюць больш як па 12 гадзін у суткі. А што і каго чакаць заўтра, як кажа Аўтуховіч, наагул невядома.
— Мне прасьцей зачыніцца, чым працаваць. Я казаў транспартнай інспэкцыі: калі вы такія разумныя, то плаціце самі падаткі Лукашэнку, а мне лепей зачыніць гэтую фірму і не працаваць на гэтыя неймаверныя штрафы, бо грошай і так не застаецца. Гэта ўжо папросту нейкая агонія. Яны дзяруць тых, у каго хоць нейкія грошы яшчэ ёсьць, бо казна пустая. І яны як тыя апрычнікі: уперад — і пайшлі зьбіраць грошы. Ім жа даводзяць нейкія пляны. Краіна жыве за кошт таго, што нехта яшчэ плаціць гэтыя штрафы.
Цяпер, лічыць Аўтуховіч, у Беларусі немагчыма разьвіваць ніякі бізнэс, галоўнае, каб хоць захаваць тое, што ёсьць.
Пра асабістае жыцьцё ён распавядае скупа. Да 8 жніўня застаецца пад прэвэнтыўным наглядам міліцыі: прыяжджаюць правяраць уначы, ці ён дома, і трэба хадзіць у пастарунак адзначацца. Выехаць за мяжу, каб паправіць здароўе, пакуль магчымасьці няма.
