Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Сядзім надгаладзь», — вяскоўцы дамагаюцца права гадаваць сьвіней


Жыхары вёскі Дубна
Жыхары вёскі Дубна

Рэпартаж Свабоды зь вёскі Дубна Мастоўскага раёну, дзе з прычыны сьвіной чумы сялянам забаранілі гадаваць на сваіх падворках сьвіней.

Жыхары вёскі Дубна зьбіраюць подпісы пад пэтыцыяй да галоўнага санітарнага ўрача Беларусі, у Міністэрства сельскай гаспадаркі і да Аляксандра Лукашэнкі з просьбай дазволіць трымаць у прыватных гаспадарках сьвіней. Людзі кажуць, што ня маюць за што жыць на вёсцы, і спадзяюцца, што Лукашэнка паправіць сытуацыю.

Жыхары Дубны зьбіраюць подпісы паўторна. Увесну яны пісалі ў раён і аблвыканкам, але, як кажуць, атрымалі толькі адпіскі. Цяпер ужо сабралі больш за сто подпісаў і зьбіраюцца дасылаць іх на тры адрасы: галоўнаму санітарнаму ўрачу Беларусі, у Міністэрства сельскай гаспадаркі і асабіста Аляксандру Лукашэнку.

Цікаўлюся ў жыхароў Дубны — ці ведаюць яны, што адмысловая забарона трымаць сьвіней на прыватных падворках зьвязаная з успышкай афрыканскай чумы ў Гарадзенскай вобласьці? Аказваецца, што ўсе добра памятаюць, з-за чаго забаранілі трымаць сьвіней. Але людзі падаюць і свае аргумэнты.

Царква ў Дубне
Царква ў Дубне

Мужчына сярэдняга веку кажа, што нарадзіўся ў Дубне, жыве тут усё жыцьцё, працуе ў сваім калгасе, і ніколі не было так, каб стала немагчыма выжываць. Ён кажа, што за два гады ў іхнай вёсцы не было ніводнага выпадку афрыканскай чумы, тым больш што сьвінагадоўчы комплекс — за тры кілямэтры ад вёскі.

— У мяне заробак два — два з паловай мільёны, за камунальныя плацім амаль як у горадзе, усё трэба купіць у краме, бо ні мяса, ні малака свайго ўжо няма. Як можа быць так, што, жывучы ў вёсцы, ты нічога ня можаш трымаць ва ўласнай гаспадарцы...

На гародах добры ўраджай, але людзі ня ведаюць, куды яго падзець
На гародах добры ўраджай, але людзі ня ведаюць, куды яго падзець

Іншы спадар яго перабівае і дадае свае аргумэнты:

— У нас раней у вёсцы кароў было на прыватных падворках каля пяцісот, а цяпер — пяць на ўсю вёску. Гароды зарастаюць бурʼяном, іх таксама няма сэнсу садзіць. Вось выкапалі бульбу, а куды дзець дробную, калі няма сьвіней? Пасадзіць — трэба гной, а цяпер яго купляй у калгасе, і гэта дорага. Абрабіць поле — трэба выпісаць трактар, гэта таксама дорага. Кармоў для каровы не даюць, пасьвіць няма дзе. Усё робіцца дзеля таго, каб мы нічога ня мелі. А як нам жыць?

Да размовы далучаецца спадарыня:

— У нас у краме прадаюць другую катэгорыю сьвініны, і яна каштуе 5 з паловай рублёў за кіляграм, людзі ня хочуць купляць такога мяса. А выбару ў нас няма — інакш едзь у Масты або ў Горадню. А мы сабе можам выгадаваць сьвіньню па сабекошце адзін рубель за кіляграм. Прычым сваю, сьвежанькую, вы ўяўляеце розьніцу? А ў нас, да ўсяго, дзеці — школьнікі і студэнты. Іх трэба карміць, наймаць кватэру, калі яны вучацца ў горадзе, плаціць за навучаньне. А ў каго двое-трое дзяцей — як нам быць?

Цэнтральная вуліца Дубны
Цэнтральная вуліца Дубны

Спадарыня пэнсійнага веку ледзьве не са сьлязьмі распавядае, што мясцовае начальства разам з правяраючымі з раёну ходзіць па вёсцы, і нават калі нікога няма ў хаце, самі залазяць у хлеў і шукаюць сьвіней, каб потым аштрафаваць чалавека. Гэта, паводле яе, вельмі крыўдзіць усіх людзей.

— Пэнсія тая мізэрная, нават паесьці няма за што купіць, сядзіш надгаладзь, а яны яшчэ ходзяць па падворках і стукаюць па сьцяне хлява, каб паслухаць, ці адклікнецца там сьвінчо якое. Вось якое стаўленьне да нас.

Яшчэ адзін спадар узгадвае, як пасьля іхнага ліста ў раён сабралі ў клюбе людзей — маўляў, прыедзе начальства з раёну і патлумачыць сытуацыю.

Самая старая вуліца Дубны — Нёманская
Самая старая вуліца Дубны — Нёманская

— Начальства прыехала, але ня тое. Прачыталі лекцыю пра ўвядзеньне новых грошай, а пра сьвіней так ніхто нічога і не сказаў. Людзей гэта моцна пакрыўдзіла. Мы нават і на выбары асабліва не хадзілі, а калі хто і быў, то галасавалі супраць усіх, бо так да нас ставяцца.

А вось маладая спадарыня кажа, што працуе на фэрме, зарабляе тры мільёны, хоць раней даходзіла да шасьці.

— У мяне двое дзетак у школу ходзяць, я часам ня ведаю, чым іх накарміць. А яны ўсё душаць і душаць, нават газэты прымушаюць падпісваць. А за што я іх выпішу, калі мне няма за што жыць? За адзін садзік трэба заплаціць 60 рублёў, а камунальныя...

Цікаўлюся ў людзей — як мясцовае начальства ставіцца да іхніх праблемаў? У адказ людзі толькі жартуюць. Адна спадарыня сурʼёзна кажа:

— Мы нічога не патрабуем ні ад нашага начальства, ні ад нашае дзяржавы — ніякай помачы. Дайце нам магчымасьць сваімі ўласнымі рукамі выгадаваць сьвіней і трымаць гаспадарку. А потым хадзіце і кантралюйце тое, як мы трымаем гэтых сьвіней, ці не парушаем вэтэрынарныя нормы. І мы ў гэты няпросты час выжывем бяз вашае дапамогі, якое і так ніколі не дачакаесься. Мы самі ўсё вырасьцім і ўтрымаемся — так жылі нашы бацькі, і мы памятаем гэта. Калі існуе ў краіне ўлада, то яна павінна служыць народу. То зрабіце хоць нешта дзеля гэтага народу...

Намесьнік старшыні гаспадаркі па ідэалёгіі Адрыян Клімовіч ведае, што ёсьць у людзей такая праблема. Ён бы і рад быў нечым дапамагчы, але, маўляў, загад з раёну, «а мы толькі выканаўцы».

Галоўны вэтэрынарны ўрач Мастоўскага раёну Ігар Невяртовіч, пачуўшы ў слухаўцы, што яго турбуе Радыё Свабода, адказаў:

— Няхай Свабода прыедзе да мяне ў кабінэт, каб яе бачыў, тады і пагаворым...

Нёман каля Дубны
Нёман каля Дубны

Вёска Дубна ў Мастоўскім раёне — цэнтар гаспадаркі, хоць апошнім часам далучаная да агракамбінату «Скідзельскі». Яна паміж Горадняй і Мастамі, у вельмі жывапісным месцы над Нёманам. Пустых дамоў тут практычна няма.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG