Заява кіраўніка літоўскага МЗС сталася адказам на выказаны на мінулым тыдні пратэст беларускага Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяродзьдзя што да плянаў Літвы збудаваць сховішча радыяактыўных адкідаў ля мяжы зь Беларусьсю. Міністар Антанас Валёніс заявіў учора, што “сховішча побач з Ігналінскай станцыяй ўсё роўна будзе збудавана, а беларускія ўлады не павінны выкарыстоўваць інфармацыю пра гэта з прапагандысцкімі мэтамі”.
Як патлумачыў сёньня Радыё Свабода намесьнік дырэктара літоўскай Агенцыі ў справе абыходжаньня з радыяактыўнымі адкідамі Альгірдас Вайдотас, уся інфармацыя пра плянаванае будаўніцтва перадаецца беларускаму боку. Але пакуль яшчэ ня вызначана месца для сховішча, і толькі пачаліся праектныя работы.
(Вайдотас: ) “Атамная станцыя разьмешчана на мяжы. І яна больш прыцягальная для тэрарыстаў, калі працуе, а не калі закрытая. А радыяактыўныя адкіды добра упакаваныя ды схаваныя. Пры закрыцьці станцыі радыяактыўныя адкіды трэба апрацоўваць ў адпаведнасьці зь літоўскім і міжнародным заканадаўствам. Таму будзе стварацца апрацоўчае прадпрыемства й побач, верагодна, — сховішча для трох відаў адкідаў. Гэта ня значыць, што могільнік ёсьць сховішчам для кароткадзейных адкідаў малой і сярэдняй радыяактыўнасьці й высокаактыўнага адпрацаванага паліва. Наша задача — паказаць, што для нашых дзяцей гэта будзе бясьпечна”.
Супрацоўнік беларускага Аб’яднанага інстытуту энэргетычных і ядзерных дасьледаваньняў “Сосны” кандыдат тэхнічных навук Уладзімер Скурат мяркуе, што любое знаходжаньне радыяактыўных адкідаў патэнцыйна небясьпечнае.
(Скурат: ) “Была нашая група спэцыялістаў у Літве, і дамовіліся стварыць кансультатыўную групу дзеля апэратыўнага абмену інфармацыяй пра тое, што ў нас адбываецца (з гледзішча экалёгіі), і што яны зьбіраюцца рабіць. Група пачне працаваць зь лістапада. У іх ужо зьявяцца праекты гэтых аб’ектаў, якія можна будзе аналізаваць. У адпаведнасьці зь міжнародным заканадаўствам, уплываць на іх нельга. Можна прасіць, каб нас інфармавалі. Літоўскі бок і не адмаўляецца даваць інфармацыю — калі яна будзе зьяўляцца”.
І тут варта правесьці наступную паралель. Летась на Берасьцейшчыне, у вёсцы Струга Маларыцкага раёну, што ў 20–ці кілямэтрах ад польскай мяжы, беларускія ўлады збудавалі могільнік для радыяактыўнай глебы, не запытаўшыся мясцовых жыхароў і не зважаючы на пратэсты польскага боку.
Згадвае дэпутат Маларыцкага райсавету Ўладзімер Малей, які тады быў адным з ініцыятараў мясцовага рэфэрэндуму ў гэтым пытаньні.
(Малей: ) “Ува ўсіх цэнтральных польскіх газэтах пісалі: “Асьцярожна! Уран у Беларусі”. Паніка была. І яны зьвярталіся да беларускага боку па інфармацыю. А ім далі адказ — напісалі няпраўду: указалі недакладную адлегласьць да Польшчы; напісалі, як выконваецца праект. Аднак потым праект быў зьменены”.
Міністар замежных справаў Літвы Антанас Валёніс гэтаксама паабяцаў зрабіць адпаведныя захады, калі Беларусь пачне будаўніцтва двух буйных сьвінагадоўчых комплексаў на літоўскай мяжы ў адказ на ўзьвядзеньне ў Літве сховішча адпрацаванага ядзернага паліва.
Як патлумачыў сёньня Радыё Свабода намесьнік дырэктара літоўскай Агенцыі ў справе абыходжаньня з радыяактыўнымі адкідамі Альгірдас Вайдотас, уся інфармацыя пра плянаванае будаўніцтва перадаецца беларускаму боку. Але пакуль яшчэ ня вызначана месца для сховішча, і толькі пачаліся праектныя работы.
(Вайдотас: ) “Атамная станцыя разьмешчана на мяжы. І яна больш прыцягальная для тэрарыстаў, калі працуе, а не калі закрытая. А радыяактыўныя адкіды добра упакаваныя ды схаваныя. Пры закрыцьці станцыі радыяактыўныя адкіды трэба апрацоўваць ў адпаведнасьці зь літоўскім і міжнародным заканадаўствам. Таму будзе стварацца апрацоўчае прадпрыемства й побач, верагодна, — сховішча для трох відаў адкідаў. Гэта ня значыць, што могільнік ёсьць сховішчам для кароткадзейных адкідаў малой і сярэдняй радыяактыўнасьці й высокаактыўнага адпрацаванага паліва. Наша задача — паказаць, што для нашых дзяцей гэта будзе бясьпечна”.
Супрацоўнік беларускага Аб’яднанага інстытуту энэргетычных і ядзерных дасьледаваньняў “Сосны” кандыдат тэхнічных навук Уладзімер Скурат мяркуе, што любое знаходжаньне радыяактыўных адкідаў патэнцыйна небясьпечнае.
(Скурат: ) “Была нашая група спэцыялістаў у Літве, і дамовіліся стварыць кансультатыўную групу дзеля апэратыўнага абмену інфармацыяй пра тое, што ў нас адбываецца (з гледзішча экалёгіі), і што яны зьбіраюцца рабіць. Група пачне працаваць зь лістапада. У іх ужо зьявяцца праекты гэтых аб’ектаў, якія можна будзе аналізаваць. У адпаведнасьці зь міжнародным заканадаўствам, уплываць на іх нельга. Можна прасіць, каб нас інфармавалі. Літоўскі бок і не адмаўляецца даваць інфармацыю — калі яна будзе зьяўляцца”.
І тут варта правесьці наступную паралель. Летась на Берасьцейшчыне, у вёсцы Струга Маларыцкага раёну, што ў 20–ці кілямэтрах ад польскай мяжы, беларускія ўлады збудавалі могільнік для радыяактыўнай глебы, не запытаўшыся мясцовых жыхароў і не зважаючы на пратэсты польскага боку.
Згадвае дэпутат Маларыцкага райсавету Ўладзімер Малей, які тады быў адным з ініцыятараў мясцовага рэфэрэндуму ў гэтым пытаньні.
(Малей: ) “Ува ўсіх цэнтральных польскіх газэтах пісалі: “Асьцярожна! Уран у Беларусі”. Паніка была. І яны зьвярталіся да беларускага боку па інфармацыю. А ім далі адказ — напісалі няпраўду: указалі недакладную адлегласьць да Польшчы; напісалі, як выконваецца праект. Аднак потым праект быў зьменены”.
Міністар замежных справаў Літвы Антанас Валёніс гэтаксама паабяцаў зрабіць адпаведныя захады, калі Беларусь пачне будаўніцтва двух буйных сьвінагадоўчых комплексаў на літоўскай мяжы ў адказ на ўзьвядзеньне ў Літве сховішча адпрацаванага ядзернага паліва.
