Сьвятлана Ціханоўская, якая балятавалася на прэзыдэнцкіх выбарах у 2020 годзе, а потым вымушана зьехала ў эміграцыю, заявіла, што баіцца разгонаў, калі гэтым разам людзі выйдуць на вуліцы.
«Мы ня можам дапусціць пратэстаў у гэты момант, таму што чатыры гады людзі перажываюць такія жорсткія рэпрэсіі», — сказала яна ў інтэрвію Reuters у аўторак у Атаве.
«Гэтыя так званыя „выбары“ не зьяўляюцца спускавым мэханізмам, які патрэбен людзям. Таму я прашу людзей не ахвяраваць сабой», — сказала яна, мяркуючы, што калі людзей прымусяць ісьці на выбары, яны могуць сапсаваць свае бюлетэні на знак нязгоды.
У заяве Reuters Ціханоўская сказала: «Мы ня просім людзей здавацца, а хутчэй працягваць пратэставаць бясьпечнымі і значнымі спосабамі... Я не заклікаю людзей выходзіць на вуліцы».
Калі ж беларусаў будуць прымушаць ісьці на выбарчыя ўчасткі, яна сказала, што яны маглі б выбраць варыянт галасаваць супраць усіх кандыдатаў:
«Мы просім іх паставіць гэту галачку насупраць «Супраць усіх»... Калі вас не прымушаюць ісьці на выбарчы ўчастак, вы можаце ігнараваць (выбары)», — сказала яна.
Міністэрства ўнутраных спраў Беларусі на мінулым тыдні заявіла, што міліцыя напярэдадні выбараў правядзе працу, каб не дапусьціць «праяў экстрэмізму і тэрарызму», як пры рэжыме Лукашэнкі называюць якія заўгодна пратэсты супраць дыктатуры і наагул іншадумства.
70-гадовы Лукашэнка знаходзіцца ва ўладзе з 1994 году і зьяўляецца блізкім паплечнікам прэзыдэнта Расеі Ўладзіміра Пуціна. 26 студзеня ён балятуецца на сёмы тэрмін. Ніводныя выбары, праведзеныя пасьля першых, не былі прызнаныя празрыстымі і справядлівымі на Захадзе.
Ціханоўская заклікала міжнародную супольнасьць не прызнаваць вынікаў і сказала, што дэмакратыі «могуць быць больш сьмелымі», у прыватнасьці ўводзіць больш санкцый.
Выбары ў Беларусі пры Аляксандру Лукашэнку носяць несвабодны і недэмакратычны характар. Многія электаральныя кампаніі суправаджаліся фізычным гвалтам, разгонамі пратэстоўцаў і палітычна матываванымі судамі над нязгоднымі.
Выбары 2025 году ў Беларусі
- Выбары прэзыдэнта Беларусі прызначылі на 26 студзеня 2025 году — нашмат раней, чым можна было чакаць. Паводле заканадаўства, сёмыя прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі павінны былі адбыцца не пазьней за 20 ліпеня 2025 году.
- Аляксандар Лукашэнка адразу ж заявіў пра намер працягнуць сваю ўладу над краінай яшчэ прынамсі на 5 гадоў. Гэтыя выбары сталі сёмымі для аўтарытарнага кіраўніка дзяржавы. Колькі часу Лукашэнка застаецца ва ўладзе: онлайн-лічыльнік.
- Офіс Сьвятланы Ціханоўскай, Аб’яднаны пераходны кабінэт і Каардынацыйная рада пасьля гэтага выпусьцілі сумесную заяву, у якой падкрэсьлілі, што электаральная кампанія праводзіцца ў сытуацыі глыбокага палітычнага крызісу ў Беларусі, а Аляксандар Лукашэнка незаконна ўтрымлівае ўладу шляхам рэпрэсіяў супраць беларускага грамадзтва, і заклікалі беларусаў «выказаць свой пратэст шляхам галасаваньня супраць усіх, хто крадзе нашае права голасу».
- Гэтыя выбары ў Беларусі пры Лукашэнку насілі, паводле міжнародных арганізацый, несвабодны і недэмакратычны характар. Выбарчая кампанія праходзіла ва ўмовах шырокамаштабных рэпрэсій і палітычнага крызісу, які цягнецца ад папярэдніх прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году. 97% членаў выбаркамаў працавала на папярэдніх выбарах, вынікае з дакладу ініцыятывы былых сілавікоў BelPol.
- Паводле ЦВК, яўка на выбарах склала 86,82%. Ужо ў ноч на 27 студзеня Цэнтральная выбарчая камісія заявіла, што за Лукашэнку прагаласавалі 86,82% выбарнікаў. 3 лютага ў ЦВК заявілі, што згодна з канчатковымі вынікамі Аляксандар Лукашэнка атрымаў 5 136 293 галасы (86,82%), Сяргей Сыранкоў — 189 740 галасоў, Алег Гайдукевіч — 119 272 галасы, Ганна Канапацкая — 109 760 галасоў, Аляксандар Хіжняк — 102 789 галасоў.
- У Эўрапарлямэнце 22 студзеня ўхвалілі рэзалюцыю, у якой заклікалі не прызнаваць прэзыдэнцкія выбары 26 студзеня і легітымнасьць Лукашэнкі. Праваабаронцы Libereco і «Вясны» назвалі выбары ў Беларусі «прапагандысцкім шоў», Міжнародны інстытут дэмакратыі і садзейнічаньня выбарам — «„самапрызначэньнем“ Лукашэнкі», а гендакладчык ПАРЭ па дэмакратычнай Беларусі Рышард Пэтру заявіў, што яны «стануць чарговай фікцыяй». У Amnesty International адзначылі ўзмацненьне палітычных рэпрэсій перад выбарамі.
- Папярэднія выбары 9 жніўня 2020 году прайшлі ва ўмовах масавых фальсыфікацыяў і адзначыліся самымі масавымі пратэстамі за ўсю гісторыю незалежнай Беларусі. Вынікі выбараў не прызнала міжнародная супольнасьць, краіны Захаду неаднойчы ўводзілі санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі, якога ня лічаць легітымным прэзыдэнтам Беларусі. Палітычны крызіс, які ўзьнік пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі, і шырокамаштабныя рэпрэсіі ў краіне працягваюцца дагэтуль. У сувязі з пагрозай палітычнага перасьледу Беларусь пасьля 2020 году, паводле розных ацэнак, пакінулі сотні тысяч беларусаў. У Беларусі ліквідавалі амаль амаль усе палітычныя партыі, грамадзкі сэктар краіны, пачынаючы з пасьлявыбарчага пэрыяду 2020 году, страціў больш за 1,8 тысячы некамэрцыйных арганізацыяў. Пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі прызналі «экстрэмісцкімі фармаваньнямі/арганізацыямі» і заблякавалі практычна ўсе незалежныя СМІ, журналісты гэтых мэдыя сутыкнуліся з затрыманьнямі, адміністрацыйным і крымінальным перасьледам, многія вымушана пакінулі краіну і працягнулі працаваць з-за мяжы.
Форум