Дэпутатка Эўрапарлямэнту Малгажата Гасеўская выступіла са зваротам ад імя Бюро дэлегацыі Эўрапарлямэнту ў сувязях зь Беларусьсю.
«У дадатак да абвяшчэньня аб так званых прэзыдэнцкіх выбарах у Беларусі, якія павінны адбыцца 26 студзеня 2025 году, мы пацьвярджаем нашу непахісную падтрымку сувэрэнітэту і незалежнасьці Беларусі і нашу поўную падтрымку дэмакратычнага права народу Беларусі выбіраць сваіх прадстаўнікоў на свабодных і справядлівых выбарах, якія праводзяцца без умяшаньня, запалохваньня і пад эгідай АБСЭ/БДІПЧ у поўнай адпаведнасьці зь міжнароднымі стандартамі», — адзначаецца ў звароце, які цытуе «Парлямэнцкі канал».
Таксама ў звароце адзначаецца, што пасьля «ашуканскіх» выбараў 2020 году сытуацыя з правамі чалавека ў Беларусі істотна пагоршылася. Дзясяткі тысяч мірных пратэстоўцаў былі арыштаваныя, і каля 1300 палітычных зьняволеных, у тым ліку апазыцыйных палітычных дзеячаў, па-ранейшаму ўтрымліваюцца ў беларускіх сьледчых ізалятарах. Дзясяткі тысяч таксама былі вымушаны пакінуць краіну.
«Мы рашуча асуджаем сыстэматычныя, шырока распаўсюджаныя і грубыя парушэньні правоў чалавека, якія зьдзяйсьняюцца ў Беларусі, уключаючы катаваньні і іншыя жорсткія, бесчалавечныя ці прыніжальныя для годнасьці віды абыходжаньня і пакараньня ў дачыненьні палітычных зьняволеных, якія могуць быць прыроўненыя да злачынстваў супраць чалавечнасьці, паводле дакладу Ўпаўнаважанага ААН у правах чалавека.
Мы падкрэсьліваем, што выбары, якія праводзяцца ў цяперашняй атмасфэры страху і рэпрэсій, ва ўмовах, якія супярэчаць усім міжнародна прызнаным стандартам, без магчымасьці для беларусаў, якія жывуць за мяжой, рэалізаваць сваё права галасаваць і балятавацца ў якасьці кандыдата на выбарах, без празрыстай сыстэмы падліку галасоў і без удзелу міжнародных назіральнікаў, ня могуць лічыцца справядлівымі і вольнымі».
Рэжым Лукашэнкі заклікалі ў поўнай меры паважаць правы чалавека, права на свабоду аб’яднаньняў, у тым ліку палітычных партый, пакласьці канец усім формам рэпрэсій, перасьледу і запалохваньняў і вызваліць усіх палітычных зьняволеных.
Выбары 2025 году ў Беларусі
- Выбары прэзыдэнта Беларусі прызначылі на 26 студзеня 2025 году — нашмат раней, чым можна было чакаць. Паводле заканадаўства, сёмыя прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі павінны былі адбыцца не пазьней за 20 ліпеня 2025 году.
- Аляксандар Лукашэнка адразу ж заявіў пра намер працягнуць сваю ўладу над краінай яшчэ прынамсі на 5 гадоў. Гэтыя выбары сталі сёмымі для аўтарытарнага кіраўніка дзяржавы. Колькі часу Лукашэнка застаецца ва ўладзе: онлайн-лічыльнік.
- Офіс Сьвятланы Ціханоўскай, Аб’яднаны пераходны кабінэт і Каардынацыйная рада пасьля гэтага выпусьцілі сумесную заяву, у якой падкрэсьлілі, што электаральная кампанія праводзіцца ў сытуацыі глыбокага палітычнага крызісу ў Беларусі, а Аляксандар Лукашэнка незаконна ўтрымлівае ўладу шляхам рэпрэсіяў супраць беларускага грамадзтва, і заклікалі беларусаў «выказаць свой пратэст шляхам галасаваньня супраць усіх, хто крадзе нашае права голасу».
- Гэтыя выбары ў Беларусі пры Лукашэнку насілі, паводле міжнародных арганізацый, несвабодны і недэмакратычны характар. Выбарчая кампанія праходзіла ва ўмовах шырокамаштабных рэпрэсій і палітычнага крызісу, які цягнецца ад папярэдніх прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году. 97% членаў выбаркамаў працавала на папярэдніх выбарах, вынікае з дакладу ініцыятывы былых сілавікоў BelPol.
- Паводле ЦВК, яўка на выбарах склала 86,82%. Ужо ў ноч на 27 студзеня Цэнтральная выбарчая камісія заявіла, што за Лукашэнку прагаласавалі 86,82% выбарнікаў. 3 лютага ў ЦВК заявілі, што згодна з канчатковымі вынікамі Аляксандар Лукашэнка атрымаў 5 136 293 галасы (86,82%), Сяргей Сыранкоў — 189 740 галасоў, Алег Гайдукевіч — 119 272 галасы, Ганна Канапацкая — 109 760 галасоў, Аляксандар Хіжняк — 102 789 галасоў.
- У Эўрапарлямэнце 22 студзеня ўхвалілі рэзалюцыю, у якой заклікалі не прызнаваць прэзыдэнцкія выбары 26 студзеня і легітымнасьць Лукашэнкі. Праваабаронцы Libereco і «Вясны» назвалі выбары ў Беларусі «прапагандысцкім шоў», Міжнародны інстытут дэмакратыі і садзейнічаньня выбарам — «„самапрызначэньнем“ Лукашэнкі», а гендакладчык ПАРЭ па дэмакратычнай Беларусі Рышард Пэтру заявіў, што яны «стануць чарговай фікцыяй». У Amnesty International адзначылі ўзмацненьне палітычных рэпрэсій перад выбарамі.
- Папярэднія выбары 9 жніўня 2020 году прайшлі ва ўмовах масавых фальсыфікацыяў і адзначыліся самымі масавымі пратэстамі за ўсю гісторыю незалежнай Беларусі. Вынікі выбараў не прызнала міжнародная супольнасьць, краіны Захаду неаднойчы ўводзілі санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі, якога ня лічаць легітымным прэзыдэнтам Беларусі. Палітычны крызіс, які ўзьнік пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі, і шырокамаштабныя рэпрэсіі ў краіне працягваюцца дагэтуль. У сувязі з пагрозай палітычнага перасьледу Беларусь пасьля 2020 году, паводле розных ацэнак, пакінулі сотні тысяч беларусаў. У Беларусі ліквідавалі амаль амаль усе палітычныя партыі, грамадзкі сэктар краіны, пачынаючы з пасьлявыбарчага пэрыяду 2020 году, страціў больш за 1,8 тысячы некамэрцыйных арганізацыяў. Пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі прызналі «экстрэмісцкімі фармаваньнямі/арганізацыямі» і заблякавалі практычна ўсе незалежныя СМІ, журналісты гэтых мэдыя сутыкнуліся з затрыманьнямі, адміністрацыйным і крымінальным перасьледам, многія вымушана пакінулі краіну і працягнулі працаваць з-за мяжы.
Форум