Алег «Альгерд» Аўчыньнікаў на вайне зь лютага 2022 году. Зь вясны ён з кароткімі перапынкамі быў на фронце, на херсонскім кірунку. Мінамётны разьлік полку імя Кастуся Каліноўскага, у які ўваходзіць Альгерд, яшчэ 12 лістапада ўвайшоў у Херсон. Пра ўражаньні ад вызваленага гораду «Альгерд» расказаў Свабодзе.
Група «Альгерда» апошні час займала пазыцыю ля сяла Аляксандраўка, што за сорак кілямэтраў ад Херсону. Беларус кажа, што гэта быў стратэгічна важны пункт, бо ад яго наўпрост ідзе дарога да абласнога цэнтру.
Літаральна за дзень да вызваленьня Херсону «Альгерд» з пабрацімамі змаглі здабыць сабе мінамёт, які быў у адной з разьбітых машын. Кажа, што апэрацыя рыхтавалася даўно, а там якраз усё сышлося. У самой Аляксандраўцы ўжо не было мірных грамадзян, таму па вёсцы білі ўкраінскія сілы.
«Ад траўня я быў на херсонскім кірунку. На ўтрыманьне пазыцыі і наступы пайшло шмат і фізычных сілаў, і матэрыяльных рэсурсаў, і некалькі нашых машын зьнішчылі, і боекамплект перастрэлены. Але цяпер адчуваю задавальненьне ад выкананай працы», — кажа баец.
Ён прызнаецца, што не чакаў такога хуткага адыходу расейскіх войскаў, але падкрэсьлівае, што інакш расейцы маглі б трапіць у «кацёл», і абарона Херсону для іх абярнулася б вельмі вялікімі стратамі.
«Калі расейцы адышлі, то ў горад сталі заходзіць Узброеныя сілы Ўкраіны, а менавіта спэцназ, выведка. А мы ўжо зайшлі 12 лістапада ў складзе арганізаваных армейскіх калёнаў. У прынцыпе ў той момант было ўжо бясьпечна заходзіць у горад. Але расейцы пакінулі шмат замінаваных аб’ектаў, вось у гэтым небясьпека была».
З словаў «Альгерда», адчуваньні ад уваходу ў горад цяжка перадаць словамі, але гэта было вельмі эмацыйна і натхняльна.
«Мабыць, усе бачылі кадры, як вайскоўцаў сустракалі з кветкамі, насілі на руках. Літаральна ўсё так і было! Мы заходзілі на другі дзень, людзей на вуліцах было ўжо трошку менш, але ўсё было тое ж самае. Людзі падбягалі да нас, ціскалі, фатаграфаваліся, цукеркамі частавалі. Уражаньні самыя сьветлыя. Калі даведаліся, што мы беларусы, то любоў іх проста перапаўняла. Херсонцы вельмі любяць беларусаў, асабліва тых, хто ваюе за Ўкраіну (сьмяецца)».
Сам Херсон, як кажа беларус, не разбураны, але адчуваецца, што горад у запушчаным стане.
«У Херсоне баявых дзеяньняў асаблівых не было. Разбураныя толькі тыя аб’екты, якія зьнішчалі расейцы пры адыходзе — масты, тэлевежа. У цэлым Херсон ня ў лепшым стане: ЖКГ не працавала ўвогуле, забясьпячэньнем людзей таксама ніхто не займаўся, расейцам на гэта было пляваць. Калі мы зайшлі ў горад, то не было электрычнасьці і тэлефоннай сувязі, цяпер сувязь крыху пачынае зьяўляцца. Працуюць некаторыя кавярні — за кошт генэратараў».
«Альгерд» зьвярнуў увагу на вялізную колькасьць прапагандысцкіх плякатаў у Херсоне — «Россия здесь навсегда», «Русские и украинцы — один народ», але цяпер іх пазбаўляюцца і самі мясцовыя жыхары, і жаўнеры УСУ.
«Шчыльна паразмаўляць зь людзьмі часу проста не было, але казалі, што пры акупацыі было вельмі цяжка. Людзей у горадзе шмат, не сказаў бы, што пустынны. Людзі ўсе з украінскай сымболікай — гэта вельмі натхняе. Нас сапраўды сустракалі як вызваліцеляў. Нам былі гатовы аддаць апошняе толькі за тое, што мы іх вызвалілі. Уяўляю, што ў Беларусі будзе тая самая карціна, калі будзем яе вызваляць».
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
