«На жаль, у нашым калектыўным несьвядомым перамагла формула: „усе беларусы — п...сы“. У гэтым ёсьць грандыёзная праблема. Таму што ў нас узяла верх [гэтая перакананасьць] дзякуючы некаторым недальнабачным і ня вельмі разумным крыкунам — частка зь іх, на жаль, была заахвочаная зь вельмі высокіх палітычных колаў», — сказаў Арастовіч.
Палітык адзначыў, што гэтая думка была падхопленая, бо на гэтай тэме вельмі выгадна спэкуляваць.
«І вельмі неразумна зрабілі ў дачыненьні да беларусаў: раз з вашай тэрыторыі страляюць, вы ўсе вечна вінаватыя, вы ўсе нягоднікі, сволачы і гэтак далей», — сказаў дарадца Офісу ўкраінскага прэзыдэнта.
Ён дадаў, што тыя, хто прытрымліваецца такой думкі пра беларусаў, не разумеюць беларускай сытуацыі і ня хочуць яе разумець.
Рэжым у Беларусі палітык назваў «больш бесчалавечным, чым пуцінскі».
«Больш жорсткі, больш эфэктыўна кантралюе Беларусь. Выступіць там супраць — гэта адразу стаць мішэньню. І пры гэтым у вельмі несэнтымэнтальным варыянце. Часам гэта азначае фізычна зьнікнуць ці прайсьці праз катаваньні. Тысячы людзей прайшлі праз турмы, тысячы жыцьцяў, тысячы лёсаў пакалечаныя. І радасна падаць на расейскія «Іскандэры» і не даваць ім падымацца — гэта не такая простая сытуацыя. Прычым гэтая сытуацыя працягваецца больш за 20 гадоў. Больш, чым Пуцін кіруе. Там пакаленьне вырасла, выхаванае гэтым усім», — расказаў Арастовіч.
Па словах дарадцы, лёгка паўстаць супраць дыктатара, «які, як Януковіч, два гады кіраваў — і яго зьнесьлі». А калі б Януковіч кіраваў столькі ж, колькі і Лукашэнка, гэта была б іншая сытуацыя і мэнтальна, і матэрыяльна, і ступень кантролю спэцслужбаў быў бы нашмат вышэйшай. Арастовіч выказаў упэўненасьць, што, калі б Януковіч ва Ўкраіне правіў столькі ж, колькі Лукашэнка, украінцам было б нашмат складаней «быць героямі і ўздымаць Майдан».
Адзначыў Арастовіч полк імя Кастуся Каліноўскага і іншых беларускіх добраахвотнікаў, якія цяпер ваююць на баку Ўкраіны.
«Яны дэманструюць экстраардынарныя баявыя якасьці, проста цудоўныя хлопцы. І яны такую клясную сучасную вайну „катаюць“ — высокапрафэсійнай, зь бесьпілотнікамі, з цэлеўказаньнем, з усім астатнім. Наогул, супэрхлопцы. Я заўсёды раю гэтым крыкунам [якія настойваюць], што беларусы — слабакі, пайсьці палку Каліноўскага гэта расказаць», — адзначыў палітык.
Арастовіч зазначыў, што ва Ўкраіне так і не змаглі пакуль аддзяліць беларускі народ ад беларускага рэжыму.
«Пры тым, што народу мае законна абранага прэзыдэнта — Сьвятлану Ціханоўскую. Але ў нас і па Ціханоўскай любяць прайсьціся асобныя прыдуркі, сказаць, што яна слабачка, яна нічога... І гэтак далей. Гэта законна выбраны прэзыдэнт Беларусі. Нагадваю, Украіна не прызнала Лукашэнку законна выбраным прэзыдэнтам Беларусі. Таму мы дапусьцілі шэраг вельмі сур’ёзных памылак у адносінах да Беларусі. Яшчэ ня позна выправіць».
Арастовіч таксама нагадаў, што, нягледзячы на татальны тэрор у краіне, у найбольш вострай фазе бітвы за Кіеў беларусы «ўмудрыліся запусьціць забесьпячэньне цягнікамі не наўпрост на Гомель, а ажно празь берасьцейскі палігон», што зэканоміла ўкраінцам некалькі дзён.
«Абаронная апэрацыя за Кіеў працягнулася каля месяца. Некалькі сутак — гэта мела рашучы выйгрыш. Невядома, колькі ўкраінскіх жыцьцяў было выратавана коштам тых беларусаў, якія пашкодзілі чыгуначную сыстэму і запусьцілі расейскія вайсковыя грузы ў абыход. А я скажу, што яна дужа вялікая. Беларусы знаходзяцца ў той жа сытуацыі, як і нашыя на акупаваных тэрыторыях. Вы ж не заклікаеце нашых да масавага паўстаньня, разумеючы, што гэта немагчыма для звычайнага чалавека — змагацца на акупаваных тэрыторыях. Гэта могуць зрабіць толькі спэцыяльна падрыхтаваныя людзі, зь дзяржаўнай падтрымкай, якую мы даём нашым партызанам, а ў Беларусі гэта — невырашальная задача пакуль яшчэ. Ім няма адкуль узяць гэтую падтрымку. Таму яшчэ раз кажу, беларускае пытаньне — гэта адна з галоўных нашых памылак на працягу гэтай вайны», — сказаў Аляксей Арастовіч.
Як улады Беларусі садзейнічаюць Расеі ў нападзе на Ўкраіну
24 лютага з тэрыторыі Беларусі на Кіеў і паўночныя вобласьці Ўкраіны пайшлі калёны расейскага войска. Масавыя ракетныя і авіяцыйныя абстрэлы Ўкраіны таксама адбываліся ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі. Беларусь дала Расеі для атакі на Ўкраіну свае палігоны і аэрадромы.
Аляксандар Лукашэнка выступіў на нарадзе ў пытаньнях бясьпекі раніцай 10 кастрычніка. Там ён заявіў аб прынятым сумесна з Пуціным рашэньні аб разгортваньні рэгіянальнай групоўкі Расейскай Фэдэрацыі і Рэспублікі Беларусь.
Увечары 8 кастрычніка амбасадара Ўкраіны ў Менску Ігара Кізіма запрасілі ў МЗС Беларусі, каб уручыць яму дыпляматычную ноту. У ноце беларускі бок сьцьвярджае, што Ўкраіна плянуе напад на тэрыторыю Беларусі.
Украінскае МЗС адрэагавала на такія заявы. Там падкрэсьлілі, што інфармацыя не адпавядае рэчаіснасьці і назвалі дзеяньні Менску «чарговымі інсінуацыямі рэжыму».
«Мы не выключаем, што ўручэньне дыпляматычнай ноты можа быць часткай пляну РФ па правакацыі і далейшым абвінавачаньні Ўкраіны. Мы заклікаем беларускі народ не паддавацца на правакацыі. Украіна ніколі не замахвалася на чужыя тэрыторыі. Мы строга прытрымліваемся фундамэнтальных нормаў і прынцыпаў міжнароднага права і Статуту ААН».
З 11 кастрычніка дзяржаўны сакратарыят Савету бясьпекі Рэспублікі Беларусь пасьля заявы Лукашэнкі пачаў тэрміновую праверку Ўзброеных Сіл.
Праверка мае комплексны характар і ахоплівае найбольш важныя пытаньні праверкі гатоўнасьці да выкананьня задач па прызначэньні, заявілі ў Міністэрстве абароны. У ходзе праверкі вайсковыя часткі і падразьдзяленьні адпрацуюць пытаньні прывядзеньня ў баявую гатоўнасьць, правядзеньне маршу, разгортваньне ў прызначаных раёнах з выкананьнем вучэбна-баявых задач.
Антываенны рух у Беларусі
- У лютым 2022 году ў Беларусі прайшлі пратэсты супраць расейскай ваеннай атакі на Ўкраіну і саўдзелу ў ёй уладаў Беларусі, сотні людзей былі затрыманыя.
- Беларусы псавалі чыгуначнае абсталяваньне падчас перавозу расейсіх сіл па тэрыторыі сваёй краіны, частку ўдзельнікаў такіх дывэрсій сілавікі затрымалі у тым ліку з прымяненьнем зброі.
- У сакавіку 2022 году Ціханоўская стварыла беларускі Антываенны рух.
- Сярод іншага яна выказалася за дапамогу народу Ўкраіны, супраць якога Расея пачала поўнамаштабную вайну ў лютым 2022 году, асудзіла расейскую агрэсію і саўдзел у ёй рэжыму А. Лукашэнкі.
- У красавіку 2022 году Ціханоўская на канфэрэнцыі Рады Бясьпекі ААН заявіла, што «поўдзень Беларусі фактычна знаходзіцца пад расейскай акупацыяй».
Беларуска-ўкраінскія адносіны падчас вайны
- Беларусь і Ўкраіна захоўваюць дыпляматычныя адносіны, хоць усе беларускія дыпляматы выехалі з Украіны, а МЗС Беларусі прымусіў закрыць кансулят Украіны ў Берасьці і скараціць штат амбасады ў Менску. У Менску працягвае працаваць украінскі амбасадар Ігар Кізім.
- З пачатку расейскага ўварваньня ўлады Ўкраіны заблякавалі банкаўскія рахункі грамадзянам Беларусі, частка якіх уцяклі ва Ўкраіну ад крымінальнага перасьледу ў Беларусі пасьля фальсыфікаваных прэзыдэнцкіх выбараў.
- Улады Ўкраіны не прызналі легітымнасьці Аляксандра Лукашэнкі на пасадзе прэзыдэнта пасьля выбараў у жніўні 2020 году. Большасьць украінскіх СМІ называюць яго самаабвешчаным прэзыдэнтам Беларусі.
- Украіна не далучылася да санкцый, уведзеных краінамі Эўразьвязу супраць Аляксандра Лукашэнкі пасьля жорсткага разгону пратэстаў у жніўні 2020 году, а таксама да тых, што ўведзеныя ўжо ў сувязі з наданьнем Лукашэнкам беларускай тэрыторыі для расейскай агрэсіі.
- Улады Ўкраіны не праводзілі афіцыйных сустрэч са Сьвятланай Ціханоўскай як дэмакратычным лідэрам Беларусі.
- У Вярхоўнай Радзе дзейнічае дэпутацкая група «За дэмакратычную Беларусь».
- Сьвятлана Ціханоўская 10 кастрычніка на фоне заявы Лукашэнкі аб разгортваньні ваеннай групоўкі Саюзнай дзяржавы ў Беларусі зьвярнулася да прэзыдэнта Украіны Ўладзіміра Зяленскага і прапанавала ўстанавіць прамое супрацоўніцтва з беларускай апазыцыяй.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
