Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Расея спрабуе ўзяць пад поўны кантроль Запароскую АЭС, у Энэргадары запрацавала падпольле


Уезд на тэрыторыю Запароскай АЭС, разьмешчанай недалёка ад гораду Энэргадару Запароскай вобласьці, 31 жніўня 2022
Уезд на тэрыторыю Запароскай АЭС, разьмешчанай недалёка ад гораду Энэргадару Запароскай вобласьці, 31 жніўня 2022

Экспэрты амэрыканскага Інстытуту вывучэньня вайны (ISW) перакананыя, што выкраданьне генэральнага дырэктара Запароскай АЭС Ігара Мурашова і перадача яго ўкраінскім уладам зьяўляюцца адным з этапаў для ўсталяваньня поўнага кантролю над гэтай атамнай станцыяй з боку Расеі.

«Імаверна, што расейскія чыноўнікі не дазволяць Мурашову вярнуцца на пасаду на ЗАЭС. Расейскія афіцыйныя асобы, магчыма, паспрабуюць выкарыстаць фізычнае перамяшчэньне Мурашова, каб устанавіць далейшы кантроль над атамнай электрастанцыяй», — паведамляецца ў справаздачы Інстытуту вывучэньня вайны.

Расейцы выкралі гендырэктара ЗАЭС Ігара Мурашова 30 верасьня, калі той вяртаўся са станцыі ў Энэргадар. З расейскага палону яго вызвалілі ўвечары 3 кастрычніка пасьля вялікага рэзанансу і ўмяшаньня генэральнага дырэктара МАГАТЭ Рафаэля Гросі.

Псыхалягічны ціск і катаваньні адчулі на сабе яшчэ 100 супрацоўнікаў станцыі.

Міністар энэргетыкі Ўкраіны Герман Галушчанка заявіў, што ціск на пэрсанал Запароскай АЭС дасягае «неймаверных» маштабаў.

«Расейцаў не спыняе нават знаходжаньне назіральнікаў МАГАТЭ на станцыі. Ігара Мурашова ўжо вярнулі, ён знаходзіцца ў Вонкавым крызісным цэнтры ЗАЭС у Запарожжы. Але мы ня можам спадзявацца на „добрую волю“ акупантаў і тэрарыстаў. Больш як 100 супрацоўнікаў ЗАЭС перажылі падобны жорсткі ціск. Гэта людзі, якія працуюць з атамам і маюць найвышэйшы ўзровень адказнасьці за якасьць сваёй працы», — напісаў украінскі міністар на сваёй старонцы ў Facebook.

Герман Галушчанка заклікаў міжнародную супольнасьць дапамагчы спыніць расейскі тэрор на станцыі, а МАГАТЭ даць публічную ацэнку такім дзеяньням расейцаў, якія падрываюць ядзерную бясьпеку сьвету.

МАГАТЭ працягвае выказваць занепакоенасьць сытуацыяй на ЗАЭС.

Адразу пасьля выкраданьня дырэктара Запароскай станцыі МАГАТЭ зьвярнулася па тлумачэньні да Расеі. Генэральны дырэктар арганізацыі Рафаэль Гросі прызнаў, што затрыманьне Ігара Мурашова паўплывае ня толькі на ягоны псыхалягічны стан, а і на неад’емныя кампанэнты ядзернай і фізычнай бясьпекі станцыі.

«Яго адсутнасьць пры выкананьні службовых абавязкаў мае неадкладны і сур’ёзны ўплыў на прыняцьце рашэньняў па стварэньні бясьпекі», — заявіў Рафаэль Гросі.

Тады ж экспэрты МАГАТЭ паведамілі, што непадалёк ад станцыі некалькі дзён запар адбываліся выбухі, імаверна, выкліканыя дэтанацыяй мін. І іхная колькасьць павялічваецца.

У арганізацыі таксама паведамілі, што генэральны дырэктар МАГАТЭ Рафаэль Гросі «працягвае кансультацыі і іншую працу, накіраваную на хутчэйшае ўзгадненьне і стварэньне ахоўнай зоны ядзернай і фізычнай бясьпекі вакол Запароскай АЭС».

Рафаэль Гросі плянуе неўзабаве наведаць Кіеў і Маскву для ўзгадненьня пазыцый у пытаньнях ядзернай бясьпекі Запароскай АЭС.

У Энэргадары працуе падпольле

Мэр гораду Энэргадару Дзьмітро Арлоў паведаміў, што, нягледзячы на праведзены псэўдарэфэрэндум, мясцовыя жыхары працягваюць супраціў.

У горадзе, створаным для абслугоўваньня атамнай электрастанцыі, дзейнічае падпольная арганізацыя «Жоўтая стужка». Яе актывісты працуюць у большасьці вялікіх акупаваных Расеяй гарадах і кожны дзень расклейваюць у іх блакітна-жоўтыя стужачкі, улёткі, у якіх заклікаюць не глядзець і ня слухаць расейскіх навінаў, а таксама малююць праўкраінскія графіці.

Паводле Дзьмітра Арлова, пасьля псэўдарэфэрэндуму ў горадзе падпольшчыкі расклеілі 2 тысячы патрыятычных украінскіх улётак.

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG